Η συζήτηση για τον ρόλο της τεχνολογίας και της έρευνας δεν θα πρέπει να εξαντλείται αυστηρά και μόνο στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), αλλά θα πρέπει να επεκταθεί «οριζόντια» και σε άλλους κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα, όπου η χώρα μας μπορεί και πρέπει να δημιουργήσει ολοκληρωμένα οικοσυστήματα καινοτομίας, όπως τα αγροτοδιατροφικά προϊόντα, τα logistics, η ενέργεια και ο τουρισμός, με στόχο την παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας και την εξωστρέφεια.
Αυτό σημειώνει μιλώντας προς «Το Βήμα της Κυριακής» ο πρόεδρος της Ενωσης Ελληνικών Εταιρειών Επιχειρηματικών Κεφαλαίων (HVCA, Hellenic Venture Capital Association) και διευθύνων σύμβουλος της Attica Ventures κ. Γιάννης Παπαδόπουλος.
Πάμε καλά στην καινοτομία


Ο κ. Παπαδόπουλος θεωρεί ότι οι διαθέσιμοι οικονομικοί πόροι για την ανάπτυξη της αγοράς ΤΠΕ στην Ελλάδα είναι σε αυτή τη φάση ικανοποιητικοί, ενώ τονίζει ότι η χώρα διαθέτει ένα καλό σύστημα γύρω από την καινοτομία στις ΤΠΕ. Μάλιστα πιστεύει ότι ήρθε η ώρα να επαναληφθεί το φαινόμενο της δημιουργίας οικοσυστήματος, όπως καταγράφεται στις ΤΠΕ, και σε άλλους κλάδους της οικονομίας. «Χρειαζόμαστε κόμβους καινοτομίας και αριστείας για την ανάδειξη εξειδικευμένων παραδειγμάτων και αλλού» σημειώνει. Οπως λέει, το μοντέλο μιας πολύ καλής αγοράς που έχει δυνατότητες και πλεονεκτήματα μπορεί και πρέπει να επαναληφθεί και σε άλλους τομείς, όπως ο τομέας των τροφίμων, η ενέργεια, ο τουρισμός και η Υγεία, παράγοντας προστιθέμενη αξία. Και αυτό διότι πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα η ανάδειξη υπεραξιών σε νέα ή υφιστάμενα προϊόντα, προκειμένου να γίνει ευκολότερη η είσοδος των εταιρειών σε «παρθένες», νέες ή εξειδικευμένες αγορές.
Παράλληλα ο κ. Παπαδόπουλος επισημαίνει ότι θα πρέπει να ακολουθήσουμε επιτυχημένα μοντέλα του εξωτερικού, όπως για παράδειγμα αυτό του Ισραήλ, όπου αναπτύσσονται πρωτοπόρα συστήματα για τη διαχείριση των απορριμμάτων, των υδάτων και των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, σε αγορές στις οποίες και η Ελλάδα μπορεί να έχει σχετικό πλεονέκτημα.
Το ίδιο πρέπει να γίνει, συνεχίζει, και στη βιοτεχνολογία, όπου οι προοπτικές της χώρας είναι πολύ καλές, καθώς η Ελλάδα διαθέτει πολλές και ανταγωνιστικές φαρμακοβιομηχανίες. «Εάν μπουν σε μια λογική οικοσυστήματος, τα πλεονεκτήματα θα είναι σπουδαία, αφού οι παίκτες είναι μεγάλοι» παρατηρεί.
Δεν αρκεί η υψηλή τεχνολογία


«Είναι προφανές ότι η υψηλή τεχνολογία δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα της οικονομίας, όμως μπορεί να τη βοηθήσει. Βέβαια, χρειάζεται να αναπτυχθούν και πολλά άλλα πράγματα για τη μεγέθυνση της οικονομίας, και το βασικό είναι να υπάρχει μια στρατηγική προς αυτή την κατεύθυνση» εξηγεί ο διευθύνων σύμβουλος της Attica Ventures.
Ο κ. Παπαδόπουλος σημειώνει ότι οι καλές επιχειρηματικές ιδέες δεν αρκούν για να χτυπήσει κανείς την πόρτα της χρηματοδότησης. Αντίθετα, απαιτούν τρομερή προεργασία και θα πρέπει κανείς, όπως λέει, «να κουραστεί προτού ζητήσει βοήθεια από τρίτους». Αναπόφευκτα, συνεχίζει, αυτό που έχει σημασία είναι να μπορέσει κανείς να κάνει τον επενδυτή να κατανοήσει την ιδέα και το βάθος της και να τον πείσει για την ικανότητά του να φέρει προσδοκώμενα αποτελέσματα. Αυτά θα προκύψουν από το επιχειρηματικό σχέδιο, τα χαρακτηριστικά, την ικανότητα και την προσωπικότητα της ομάδας, που αποτελούν και τα ποιοτικά στοιχεία για την πορεία μιας επιχειρηματικής ιδέας, επισημαίνει. «Τα νέα παιδιά θα πρέπει να ξέρουν ότι η στρατηγική και το πλάνο τους σε έναν χρόνο δεν θα είναι τα ίδια με αυτά που έχουν σήμερα. Θα πρέπει να είναι ευέλικτα, να έχουν γερό στομάχι και να μάθουν να ζουν με λίγα» τονίζει.
«Εχει πολύ κόπο και δρόμο»


Μάλιστα, όπως υπογραμμίζει, οι νέες τάσεις της παγκόσμιας αγοράς δείχνουν ότι οι κύκλοι των επιχειρήσεων διευρύνονται χρονικά, καθώς ενώ παλαιότερα ένα Venture Capital επιδίωκε να αποεπενδύσει σε δύο-τρία χρόνια, πλέον αυτός ο ρυθμός επεκτείνεται στα επτά έτη. Και αυτό διότι τα χρήματα δεν έρχονται γρήγορα. «Η πραγματική οικονομία έχει πολύ κόπο και δρόμο. Η επιχειρηματικότητα δεν είναι μόδα. Είναι δύσκολο να είσαι επιχειρηματίας, παίρνεις ρίσκο, θέλει χαρακτήρα και μέταλλο» σημειώνει.
Παράλληλα ο κ. Παπαδόπουλος κάνει έκκληση «να αποφύγουμε τα φαινόμενα του μιμητισμού και του εύκολου», καθώς με ανησυχία παρατηρεί ότι «ξαφνικά σε μια χώρα που απουσιάζει η επιχειρηματικότητα, γίναμε όλοι επιχειρηματίες, επενδυτές και μέντορες». «Δεκατέσσερα χρόνια που είμαι σε αυτή τη δουλειά, θυμάμαι, την εποχή της ρευστότητας των τραπεζών και των επιδοτήσεων μέχρι πρόσφατα, κανείς δεν μιλούσε για επιχειρηματικότητα. Εάν λοιπόν πρέπει να προστατεύσουμε κάτι, αυτό είναι η υγιής επιχειρηματικότητα, και να δημιουργήσουμε τις σωστές προϋποθέσεις και τους μηχανισμούς εκείνους που θα δημιουργήσουν ανταγωνιστικές επιχειρήσεις. Το παράδειγμα του ΤΑΝΕΟ ως τέτοιου μηχανισμού είναι χαρακτηριστικό. Με τις συνεπενδύσεις του με τις μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες συνέβαλε στην επένδυση περισσοτέρων από 100 εκατ. ευρώ σε 60 ελληνικές επιχειρήσεις και μέσα από εκεί ξεπήδησαν και επιτυχημένες σήμερα εταιρείες στον χώρο της τεχνολογίας, όπως η Upstream, η Inaccess, η Antcor, η Advent, η nanoradio, η voiceweb, αλλά και εταιρείες όπως τα mastihashop, η unismac, η Eurodrip, η Foodlink» τονίζει.
Οχι στη λογική της «αρπαχτής»


Ενα start-up, λέει, αποτελεί μια δύσκολη διαδρομή και πρέπει να γίνει με όρους αγοράς και όχι με τη λογική της «αρπαχτής». «Θέλει πολλή προσοχή για να μην ξανακυλήσουμε στα ναρκωτικά των επιδοτήσεων» σημειώνει, κάνοντας έκκληση για την αποφυγή επανάληψης των λαθών του παρελθόντος, όταν πλήθος αναπτυξιακών προγραμμάτων τα οποία δόθηκαν στην αγορά «εξανεμίστηκαν», χωρίς να έχουν παραγάγει προστιθέμενη αξία.

Venture Capital
«Να ξεφύγουμε από την επιδοματική λογική»

Ο κ. Γιάννης Παπαδόπουλος υπερασπίζεται το μοντέλο των Venture Capital, καθώς, όπως λέει, η λογική της επένδυσης με τη συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών που ρισκάρουν τα δικά τους κεφάλαια και ζητούν απόδοση βοηθά στο να ξεφύγουμε από την επιδοματική λογική που ως σήμερα κυριαρχούσε, και έφεραν σημαντικά αποτελέσματα όπου αυτό εφαρμόστηκε. «Εάν δεν διψάσεις και δεν πεινάσεις, και συνηθίσεις να κάθεσαι και να σου έρχονται τα λεφτά, θα κακομάθεις. Τα χρήματα δεν πρέπει να θεωρούνται δεδομένα» παρατηρεί και συμπληρώνει ότι ο καθένας θα πρέπει να βάλει το λιθαράκι του για να αντέξει μια ιδέα και μια καινούργια προσπάθεια στις πιέσεις της αγοράς, και οι ιδρυτές και οι επενδυτές και οι εργαζόμενοι.
Οπως αναφέρει ο κ. Παπαδόπουλος, η χώρα έχει τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης και ένα υψηλής ποιότητας επιστημονικό δυναμικό, που μάλλον θα πρέπει να αυξηθεί σε ορισμένους τομείς, όπου σήμερα καταγράφεται έλλειψη. «Σήμερα στην Πάτρα υπάρχουν ξένες εταιρείες που αναζητούν μηχανικούς και δεν τους βρίσκουν. Οι πολυεθνικές εταιρείες που μέσα στην κρίση επένδυσαν σε ελληνικές εταιρείες, που είχαν αντλήσει κεφάλαια και από ελληνικά VCs, έψαχναν ομάδες με ικανότητες παραγωγής τεχνολογίας υψηλής ποιότητας, και μαζί τη σιγουριά ροής επιστημονικού δυναμικού προκειμένου να υλοποιήσουν τα αναπτυξιακά τους πλάνα. Πρέπει λοιπόν να εμβαθύνουμε σε συγκεκριμένες αγορές και να δημιουργήσουμε μηχανικούς διαφόρων ειδικοτήτων, σε τομείς έντασης γνώσης» καταλήγει.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ