Σε μία σημαντική νίκη της ελληνικής διπλωματίας, η χώρα μας κατάφερε να εκλεγεί μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, συγκεντρώνοντας 182 ψήφους στην ψηφοφορία για την ανάδειξη από τη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού των πέντε μη μόνιμων μελών για την περίοδο 2025-2026.
Τι είναι όμως το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και γιατί είναι τόσο σημαντική αυτή η εξέλιξη;
Το Συμβούλιο Ασφάλειας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (αγγλικά: United Nations Security Council – UNSC) είναι ένα από τα έξι βασικά όργανα του ΟΗΕ, με αποστολή τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας. Επίσης, αποστολή του είναι η εισδοχή νέων μελών στον οργανισμό. Σε αντίθεση με την Γενική Συνέλευση έχει την εξουσία να αποφασίζει για σχετικά ζητήματα εκδίδοντας ψηφίσματα. Βάσει του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ όλα τα μέλη του ΟΗΕ συμφωνούν να εκτελούν τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Συνεπώς οι αποφάσεις του είναι δεσμευτικές και εκτελεστές απ΄ όλα τα μέλη του Οργανισμού.
Τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ συγκροτείται από 15 μέλη εκ των οποίων τα πέντε είναι μόνιμα και τα δέκα είναι μη μόνιμα, με θητεία δύο ετών. Τα μόνιμα μέλη είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, η Ρωσική Ομοσπονδία, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλική Δημοκρατία. Η Ελλάδα έχει υπάρξει άλλες δύο φορές μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, κατά τα διαστήματα 1952-1953 και 2005-2006.
Η λήψη αποφάσεων
Κάθε μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας έχει δικαίωμα μίας ψήφου. Οι αποφάσεις για θέματα διαδικασίας λαμβάνονται με την καταφατική ψήφο εννέα τουλάχιστον μελών του. Για αποφάσεις που αφορούν θέματα ουσίας απαιτούνται επίσης εννέα καταφατικές ψήφοι στις οποίες όμως θα πρέπει να περιλαμβάνονται οι ψήφοι των πέντε μονίμων μελών. Αυτός ο κανόνας λέγεται Ομοφωνία των Μεγάλων Δυνάμεων. Όταν όμως μία από τις Μεγάλες Δυνάμεις διαφωνήσει, η διαφωνία αυτή χαρακτηρίζεται ως «άσκηση βέτο». Όταν μία Μεγάλη Δύναμη δεν υποστηρίζει μια απόφαση έχει το δικαίωμα να απέχει από την ψηφοφορία αλλά η αποχή αυτή δεν χαρακτηρίζεται βέτο.
Οι αρμοδιότητες του Συμβουλίου Ασφαλείας
Γενικά το Συμβούλιο του ΟΗΕ διατηρεί το δικαίωμα να ερευνά κάθε διαφορά ή κατάσταση που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ένοπλη σύγκρουση δύο ή περισσοτέρων μελών του ΟΗΕ. Όταν γνωστοποιηθεί στο Συμβούλιο καταγγελία περί απειλής της ειρήνης, πρώτη του ενέργεια συνήθως είναι η σύσταση στις ενάντιες πλευρές (μέλη) για εξεύρεση επίλυσης με ειρηνικά μέσα, δηλαδή, η προσπάθεια επιτυχούς συμφωνίας. Σε πολλές περιπτώσεις μπορεί και να ορίσει ειδικούς αντιπροσώπους ή ακόμα και να ζητήσει από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ τις καλές του (παρεμβατικές) υπηρεσίες.
