Νικολέττα Τσιτσανούδη-Μαλλίδη στο ΒΗΜΑ: «Να διδάσκεις σημαίνει πρωτίστως να αντισταθείς»

 Σε μια περίοδο κατά την οποία οι ανθρωπιστικές επιστήμες δέχονται και θα δέχονται πιέσεις λόγω της ολοένα και μεγαλύτερης διείσδυσης και επιβολής κριτηρίων οικονομικής και εμπορικής ανταγωνιστικότητας ακόμα και πεδίο της ακαδημαϊκής έρευνας και γνώσης, ένας σημαντικός πλέον θεσμός, το Διεθνές Θερινό Πανεπιστήμιο. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που αναπτύσσεται πάνω σε τρεις βασικούς άξονες, την ελληνική γλώσσα, τα ΜΜΕ και τον πολιτισμό. Φέτος θα πραγματοποιηθεί η δέκατη διοργάνωση (και πρώτη εκτός συνόρων) στο Μαλιώτειο Πολιτιστικό Κέντρο στη Βοστώνη από τις 28/5/2024 έως και τις 2/6/2024 και θα έχει τον ειδικότερο τίτλο «Η διάδοση και η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στην ομογένεια της Αμερικής».

Ιδρύτρια και επιστημονική υπεύθυνη του Δ.Θ.Π. είναι η Νικολέττα Τσιτσανούδη-Μαλλίδη, Καθηγήτρια Γλωσσολογίας και Ελληνικής Γλώσσας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Ειδική Συνεργάτιδα του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Η «ψυχή» του θεσμού μιλάει στο ΒΗΜΑ για τη σημασία τέτοιων ακαδημαϊκών πρωτοβουλιών και δράσεων σε μια εποχή «αλληλοδιάδοχων τυραννικών κρίσεων» που καθιστούν αναγκαία τη «μεγαλύτερη δυνατή διάχυση της γνώσης, πέρα από τα αμφιθέατρα». Τo 2023 το «πέρα από τα αμφιθέατρα» μετουσιώθηκε σε μια κίνηση με ισχυρούς συμβολισμούς, όταν για τις εργασίες του 9ου Δ.Θ.Π. επιλέχθηκαν οι φυλακές νέων Αυλώνα και το πρόγραμμα το παρακολούθησαν αποκλειστικά οι κρατούμενοι.

ΤΟ Δ.Θ.Π. έχει εξελιχθεί σε ένα τόπο συνάντησης μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, επαγγελματιών του λόγου και καλλιτεχνών με γνώμονα την ανάδειξη όχι μόνο θεμάτων που «ακουμπούν» τις ανησυχίες της κοινωνίας αλλά και τη συνάφεια των ανθρωπιστικών επιστημών με το τώρα,  «οι οποίες πιέζονται από την επέλαση της εμπορευματοποίησης και της τεχνολογικής έκρηξης».

Είναι η πρώτη φορά που ο θεσμός του Διεθνούς Θερινού Πανεπιστημίου βγαίνει στο εξωτερικό. Πώς προέκυψε η επιλογή της Βοστώνης;

Το Διεθνές Θερινό Πανεπιστήμιο λειτούργησε από το ξεκίνημά του ως ένας περιηγητής των ιδεών. Μετά την Άνδρο, ταξίδεψε στη Σύρο, την Κρήτη, την Ύδρα και το Καστελλόριζο. Το 2022 επιχειρήσαμε μία ανατροπή και από τα ηλιόλουστα νησιά το μεταφέραμε στα κελιά των φυλακών νέων Αυλώνα, ήταν ίσως ο πιο συγκλονιστικός σταθμός του προγράμματος. Στη συνέχεια, κρίθηκε πως θα ήταν ωφέλιμο, κι αφού ο θεσμός είχε ωριμάσει οργανωτικά να βγει εκτός των ελληνικών συνόρων. Μία πρώτη οργανωμένη προσπάθεια έγινε και το 2020 όταν είχαμε αποφασίσει να μεταφέρουμε το Διεθνές Θερινό Πανεπιστήμιο στην Κωνσταντινούπολη και σε συνεργασία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο να πραγματοποιήσουμε τη δράση στη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Μας σταμάτησαν όμως βίαια τα περιοριστικά μέτρα της πανδημίας. Πιο συγκεκριμένα, είχε ληφθεί η απόφαση ο θεσμός να συνεχίζεται μόνιμα στο εξωτερικό, ακριβώς γιατί η διάδοση της ελληνικής γλώσσας και η ισχυροποίησή της στην ομογένεια, χρειάζεται αυτή την εξωστρέφεια.

«Η κοινωνία έχει ανάγκη από την εφαρμογή της γνώσης που παράγεται στα Πανεπιστήμια, ειδικά μάλιστα όταν πρόκειται για τις ανθρωπιστικές επιστήμες οι οποίες πιέζονται από την επέλαση της εμπορευματοποίησης και της τεχνολογικής έκρηξης».

Η Βοστώνη προκρίθηκε για πολλούς λόγους. Πρώτα από όλα είναι γιατί είναι γνωστή παγκοσμίως ως Πανεπιστημιούπολη, φιλοξενεί το Harvard University, to Tufts University, το MIT, το Boston University και πολλά ακόμη ακαδημαϊκά ιδρύματα με μεγάλη ισχύ και επιρροή. Με προγράμματα ορισμένων από αυτά τα Πανεπιστήμια έχουμε ήδη διαμορφώσει συνεργασίες, όπως λόγου χάρη με το πρόγραμμα ελληνικών του Boston University, αλλά και με το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Harvard University, και στο παρελθόν με τον Κύκλο Ελλήνων Ακαδημαϊκών της Βοστώνης. Επομένως ήταν ώριμες οι συνθήκες να γιορτάσουμε τα δεκάχρονα του «θερινού της καρδιάς μας», όπως το αποκαλούν οι φοιτητές του, στο κορυφαίο πολιτιστικό και πανεπιστημιακό κέντρο της Αμερικής, την «Αθήνα της Αμερικής» όπως χαρακτηρίζεται η Βοστώνη.

Από τις φυλακές Αυλώνα λοιπόν στη Βοστώνη. Εύλογα θίγεται το ζήτημα για τα όρια, φυσικά και συμβολικά, μιας ακαδημαϊκής διοργάνωσης και δράσης. Ποια είναι για εσάς;

Δεν πιστεύω ότι υπάρχουν όρια για μια ακαδημαϊκή διοργάνωση, ή τουλάχιστον δεν θα έπρεπε να υπάρχουν. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι η απόφαση να μεταφέρουμε τον θεσμό στις φυλακές ήταν δύσκολη, δεδομένου ότι τα summer schools συνηθίζεται να πραγματοποιούνται σε μέρη που συνδέονται με αυτό που ονομάζουμε «ελληνικό καλοκαίρι». Ωστόσο, η υποδοχή αυτής της πρωτοβουλίας ήταν ενθουσιώδης από φοιτητές και διδάσκοντες. Πιστεύω ότι ειδικά την εποχή που ζούμε, των αλληλοδιάδοχων τυραννικών κρίσεων, απαιτείται η μεγαλύτερη δυνατή διάχυση της γνώσης, πέρα από τα αμφιθέατρα. Η κοινωνία έχει ανάγκη από την εφαρμογή της γνώσης που παράγεται στα Πανεπιστήμια, ειδικά μάλιστα όταν πρόκειται για τις ανθρωπιστικές επιστήμες οι οποίες πιέζονται από την επέλαση της εμπορευματοποίησης και της τεχνολογικής έκρηξης. Επομένως, ένας τέτοιος θεσμός έχει μάλλον υποχρέωση να ταξιδεύει τη δυναμική του σε τόπους και σημεία που δεν είναι πάντα οριοθετημένα και προβλέψιμα, κι αυτές τις – ας τις πω – εκπλήξεις, το Διεθνές Θερινό Πανεπιστήμιο θα τις τολμήσει και στο μέλλον.

Από τις εργασίες του 1ου ΔΠΘ στην Άνδρο το 2015.

Η νέα χρονιά βρίσκει την ακαδημαϊκή κοινότητα στην Ελλάδα σε μια κατάσταση αναμονής εν όψει της κατάθεσης του νομοσχεδίου για την Ανώτατη Εκπαίδευση, το οποίο θα επιτρέπει την ίδρυση Μη Κρατικών Πανεπιστημίων. Αυτές οι συνθήκες και κυρίως η νέα πραγματικότητα που φαίνεται να εδραιώνεται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με ποιο τρόπο επηρεάζουν τη δουλειά ενός πανεπιστημιακού δασκάλου;

Οι δυσκολίες εντείνονται, ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με κανόνες της αγοράς και έντονο ανταγωνισμό στο επίπεδο της εργασίας. Όσο κι αν αυτές οι παράμετροι δείχνουν αδυσώπητες, ή δίδουν την εντύπωση ότι μπορεί να απορρυθμίσουν τον ρόλο του πανεπιστημιακού δασκάλου, δεν παύουν να είναι προκλήσεις που κατά την άποψή μου απαιτούν, εκτός από τη στήριξη της πολιτείας, επινοητικότητα και πείσμα, ώστε να καταφέρνει κανείς να γίνεται όσο πιο γοητευτικός και ελκυστικός στους νέους. Επιτρέψτε μου να συμπαραταχθώ με την «προπαγάνδα του θετικού» και να συνεχίσω να νιώθω καταδικασμένη να είμαι αισιόδοξη, εφόσον εργάζομαι στην εκπαίδευση και ειδικότερα στο ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο που έχει προσφέρει πάρα πολλά στην ελληνική παιδεία και πολιτισμό.

Η φετινή θεματική του Δ.Θ.Π. είναι αφιερωμένη στη διδασκαλία της ελληνικής στην ομογένεια. Ποιες είναι οι προκλήσεις και θα επείγοντα ζητήματα γύρω από το συγκεκριμένο θέμα;

Καταρχήν, οφείλουμε να χαρτογραφήσουμε αυτό που εννοούμε ως διδασκαλία της ελληνικής στο εξωτερικό, να δούμε τα ειδικά χαρακτηριστικά της διδασκαλίας στα σχολεία της διασποράς. Κι όταν λέμε «διασπορά» ή «ομογένεια», αυτό δεν είναι κάτι γενικό και οριζόντιο. Το κάθε ζωντανό κομμάτι, κάθε οργανισμός της ομογένειας έχει τα δικά του γνωρίσματα. Από εκεί και πέρα μας ενδιαφέρει η ανεύρεση και ο σχεδιασμός αποτελεσματικών πρακτικών προσέλκυσης του ενδιαφέροντος για την ελληνική γλώσσα και πολιτισμό για τους μαθητές της δεύτερης και τρίτης γενιάς Ελλήνων στο εξωτερικό, καθώς και η προώθηση συνεργασιών μεταξύ ελληνικών σχολείων της διασποράς στην Αμερική με ελληνικά Πανεπιστήμια. Στόχος είναι ο εμπλουτισμός και η πρόσθεση στην ανάπτυξη των προγραμμάτων συνεργασίας και την προσφορά μαθημάτων ελληνικής γλώσσας από καθηγητές πανεπιστημίου και διδάκτορες ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού.

Υπάρχουν όμως και ειδικότερες προκλήσεις οι οποίες θα απασχολήσουν τη διοργάνωση στη Βοστώνη, όπως είναι η αντιμετώπιση του γλωσσικού λάθους από τους εκπαιδευτικούς, το φρεσκάρισμα των ελληνικών, η ταχύρρυθμη εκπαίδευση για την ανανέωση και τον εμπλουτισμό της γνώσης του λεξιλογίου, αλλά και η βελτίωση της επικοινωνιακής προσέγγισης και επικοινωνιακής παρουσίας των εκπαιδευτικών, στην τάξη και στο κοινωνικό επίπεδο.

«Η ελληνική γλώσσα, όπως και κάθε γλώσσα, δέχεται σήμερα σοβαρές πιέσεις οι οποίες ως ένα βαθμό είναι γενικευμένες και έχουν και παγκόσμιες διαστάσεις».

Πολλές φορές αναπτύσσεται και είναι ιδιαίτερα δημοφιλής ένας κινδυνολογικός λόγος σχετικά με τα θέματα γλώσσας. Η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Όσον αφορά  τα θέματα που αφορούν τη διδασκαλία της ελληνικής, πού θα ορίζατε την κόκκινη γραμμή ανάμεσα στους υπαρκτούς κινδύνους, από τη μία, και την κινδυνολογία από την άλλη;

Η κινδυνολαγνεία δεν εξυπηρετεί σε κάθε περίπτωση, όπως δεν εξυπηρετεί και ο εφησυχασμός. Η ελληνική γλώσσα, όπως και κάθε γλώσσα, δέχεται σήμερα σοβαρές πιέσεις οι οποίες ως ένα βαθμό είναι γενικευμένες και έχουν και παγκόσμιες διαστάσεις. Οι προκλήσεις είναι αδυσώπητες και αναφέρομαι στην επικυριαρχία της εικόνας, την αποθέωση της εικόνας, την εξοικείωση με την ταχύτητα στην εναλλαγή, την περίσπαση και τη διάσπαση, ίσως θα έπρεπε να μιλάμε για την ανθρωπολογία της διάσπασης πλέον. Για παράδειγμα, δεν γνωρίζουμε τον διπλανό δρόμο, τον αναζητάμε μέσω δορυφόρου, δεν θα επαναλάβω πράγματα που γνωρίζουμε όλοι. Αυτό απορρυθμίζει και αποσυναρμολογεί φορές ακόμη και τον ρόλο του δασκάλου, είναι σα να τα βάζει ο Δαυίδ με τον Γολιάθ, αλλά εάν επιτρέψουμε την ηττοπάθεια, το στοίχημα της διδασκαλίας είναι χαμένο, πριν ξεκινήσει. Πρόσφατα έγραψα ότι θέλει τελικά πολύ μεγάλο πείσμα να διδάξεις, γιατί αυτό για μένα σημαίνει πρωτίστως να αντισταθείς. Όσο για την ελληνική γλώσσα, πλέον, δεν μιλώ μόνον για διάδοση, αλλά κυρίως για διάσωση. Κι αυτό απαιτεί σκληρή και συστηματική δουλειά, διεθνείς συνέργειες, αφοσίωση, ευρηματικότητα – για να προτείνεις ελκυστικά πράγματα – και φαντασία.

Στενά συνδεδεμένο με το ζήτημα της διδασκαλίας είναι και η παρουσία των πανεπιστημιακών τμημάτων νεοελληνικών σπουδών στο εξωτερικό. Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση;

Στα ενδιαφέροντα του θεσμού του Διεθνούς Θερινού Πανεπιστημίου εμπίπτει η ανάδειξη του ρόλου της προσφοράς των εδρών και προγραμμάτων ελληνικής γλώσσας στην Αμερική στη διάδοση της ελληνικής γλώσσας. Πρόσφατα ενημερωθήκαμε ότι κινδυνεύει να κλείσει το Πρόγραμμα Νεοελληνικών Σπουδών του Τμήματος Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, Επικοινωνίας, Καλών Τεχνών, Γλωσσών και Λογοτεχνίας της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών του Macquarie University στην Αυστραλία, γεγονός που μας θορύβησε. Προφανώς χρειάζεται διαρκής επαγρύπνηση και μέτρα στήριξης από την ελληνική πολιτεία. Από τη δική μας την πλευρά κάνουμε ό,τι μπορούμε να στηρίξουμε αυτά τα προγράμματα, με τις δικές μας δυνάμεις.

Το πανώ του Δ.Θ.Π. στο Καστελλόριζο.

Θεωρείτε πως όσα περιγράψατε παραπάνω είναι επιπτώσεις της εφαρμογής πολιτικών νεοφιλελεύθερης αγοράς ακόμα και στο πεδίο των πανεπιστημιακών σπουδών;

Προφανώς η οικονομία επιβάλλει τους κανόνες της. Πολλά πράγματα αντιμετωπίζονται ως κοινά μετρήσιμα, ενώ συχνά απουσιάζει η έννοια του οράματος, πόσο μάλλον του οράματος της παιδείας. Οι ανθρωπιστικές σπουδές υφίστανται σοβαρές πιέσεις, ενώ η αγορά και η λεγόμενη απορρόφηση στέκεται συχνά ως πέλεκυς στις επιλογές των νέων. Επιπλέον, παράγοντες όπως η τεχνητή νοημοσύνη, λειτουργούν κάποιες φορές εκφοβιστικά σε σχέση με το παρόν και το άμεσο μέλλον, που μοιάζουν αιωρούμενα. Εάν μάλιστα προστεθούν οι αλλεπάλληλες κρίσεις (μνημονιακή, προσφυγική, πανδημική, πολεμική, ακρίβειας κ.ά.), το τοπίο δείχνει δυστοπικό. Αυτή η ρευστότητα και η αγωνία ειδικά στους νέους δεν μπορεί να αφήνει εμάς τους μεγαλύτερους σε μια αμεριμνησία ή στη βολή του δομημένου μικρόκοσμου που μπορεί να έχει κατακτήσει ο καθένας από εμάς.

Ποιες είναι μεγαλύτερες δυσκολίες που έχετε αντιμετωπίσει δεδομένης της σταθερής υποχρηματοδότησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από το κράτος;

Καταρχήν έχουμε αντιμετωπίσει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει κανείς όταν σχεδιάζει μεσο – και μακροπρόθεσμα στη σύγχρονη εποχή. Αρκεί να σας αναφέρω ότι το 1^ο Θερινό Πανεπιστήμιο είχε πέσει επάνω στην ανακοίνωση του capital control στην Ελλάδα, το 6^ο , το 7^ο και το 8^ο πάνω στην πανδημική κρίση και πολλές ενδιάμεσες δράσεις πάνω σε διάφορες αντιξοότητες. Από εκεί και πέρα οι οικονομικές δυσκολίες είναι μεγάλες, απαιτείται να εργάζεται κανείς με ψυχή.  Έχουμε κατά καιρούς κινητοποιήσει και απευθυνθεί στην ιδιωτική πρωτοβουλία, αλλά και στους φίλους μας και καλούνται όλοι να βάλουν πλάτη. Οφείλω επίσης μία αναφορά στην ανιδιοτελή συμμετοχή των καλλιτεχνών, που κάθε χρόνο μας προσφέρουν τη συμμετοχή τους όχι μόνον για το τηλεοπτικό σποτ, αλλά και ως εισηγητές και διοργανωτές διάφορων master class προς τους φοιτητές μας. Ο Γιώργος Κιμούλης, ο Τάσος Νούσιας, ο Γιάννης Στάνκογλου, η Μαρία Ναυπλιώτου, ο Αιμίλιος Χειλάκης και η Αθηνά Μαξίμου, ο Δημήτρης Καταλειφός, αλλά και ο Λάκης Λαζόπουλος, ο συμπατριώτης μου, και φέτος ο Νίκος Αλιάγας έχουν πρωταγωνιστήσει στις τηλεοπτικές παραγωγές του Διεθνούς Θερινού Πανεπιστημίου αφιλοκερδώς και τους ευχαριστούμε θερμά για όλη τη στήριξη.

«Ένας τέτοιος θεσμός έχει μάλλον υποχρέωση να ταξιδεύει τη δυναμική του σε τόπους και σημεία που δεν είναι πάντα οριοθετημένα και προβλέψιμα», λέει στο ΒΗΜΑ η κυρία Τσιτσανούδη-Μαλλίδη. Φωτογραφία από τις εργασίες του Δ.Θ.Π. στις φυλακές νέων Αυλώνα.

Σε αυτά τα 10 χρόνια το Δ.Θ.Π. αναπτύχθηκαν εντός των κόλπων του και άλλες πρωτοβουλίες όπως ο Όμιλος Αποφοίτων. Ποιος είναι ο ρόλος του;

Είναι απαραίτητη η μέγιστη αναφορά στους νέους και ειδικά στον διαδικτυακό Όμιλο Αποφοίτων του Διεθνούς Θερινού Πανεπιστημίου, ο οποίος μέσα στο 2023 προχώρησε στη διοργάνωση ενός εξαιρετικά επιτυχημένου 4ου «Μικρού Θερινού», πείθοντάς μας ότι η πρωτοβουλία αυτή θα έχει διάρκεια και ένα λαμπρό μέλλον. Το 2024, ο όμιλος των αποφοίτων συμπληρώνει τα 5 χρόνια δυναμικής λειτουργίας και ετοιμάζεται για το 5^ο Μικρό Θερινό. Πάντα υποστηρίζαμε πως εάν δεν εμπλέξουμε τους νέους ανθρώπους στα όμορφα πράγματα, αυτά δεν θα γίνουν  ποτέ ομορφότερα. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, ανακοινώνουμε και δημοσιεύουμε μαζί τους σε συστηματική βάση.

Τα 10 χρόνια λειτουργούν για εσάς ως ένα ορόσημο για τη λειτουργία του Διεθνούς Θερινού; Μπορείτε να κάνετε έναν σύντομο απολογισμό;

Μετά από 10 χρόνια αναγνωρισμένης επιτυχίας της διοργάνωσης, η «παράδοση» της καλλιέργειας της εξωστρέφειας και των συνεργασιών με εξέχοντες διεθνείς φορείς της εκπαίδευσης, του πολιτισμού και των μέσων ενημέρωσης συνεχίζεται. Υπενθυμίζεται ότι το Δ.Θ.Π. «Ελληνική Γλώσσα, Πολιτισμός και ΜΜΕ» τα προηγούμενα έτη υποστηρίχθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών Ελλάδας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, την Ελληνική Αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, την Ένωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων (ελληνικό τμήμα), την Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης, το Γαλλικό Τμήμα του Ομίλου Ευρωπαϊκού Τύπου (Club de la Presse Européenne, Paris), το Centre Culturel Hellénique του Παρισιού, το Instituto De Letras του Rio De Janeiro University, το  Πρόγραμμα Νεοελληνικών Σπουδών του Τμήματος Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, Επικοινωνίας, Καλών Τεχνών, Γλωσσών και Λογοτεχνίας της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών του Macquarie University (Department of Media, Communications, Creative Arts, Language and Literature, Faculty of Arts), και το Ίδρυμα Macquarie Greek Studies Foundation, στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας, τον Κύκλο Ακαδημαϊκών της Βοστώνης (The Circle of Hellenic Academics in Boston),  την ελληνική αντιπροσωπεία του Διεθνούς Οργανισμού Cámara Internacional de Escritores & Artistas CIESART – Greece [Διεθνές Επιμελητήριο Συγγραφέων και Καλλιτεχνών] που εδρεύει στην Βαρκελώνη κ.ά..

Μέσα και πίσω από όλες αυτές τις συνέργειες βρίσκονται άνθρωποι που πίστεψαν στη δουλειά μας και μας εμψύχωσαν να συνεχίσουμε. Είμαστε ευγνώμονες σε όλους και σε κάθε έναν χωριστά. Εργαζόμαστε έναν ολόκληρο χρόνο για να ετοιμάσουμε λίγες μέρες θερινής σπουδής στον ελληνικό πολιτισμό και στην ελληνική γλώσσα στα σύγχρονα ελληνικά και ξένα ΜΜΕ. Προσθέτω σε αυτό το σημείο ότι τα πρακτικά των προηγούμενων διοργανώσεων κυκλοφορούν σε εξαιρετικά καλαίσθητους τόμους από τις εκδόσεις Gutenberg (Ελληνική Γλώσσα, Πολιτισμός και ΜΜΕ),  και Πεδίο (Γλώσσα, Ηθική και Ιδεολογία στα ΜΜΕ) στην Ελλάδα, αλλά και στη Βραζιλία, στους κόλπους του περιοδικού Ελληνικό Βλέμμα, στο οποίο προσφέραμε ως guest editors τα κείμενα δύο τόμων.

Το καλοκαίρι του 2022, τα πρακτικά του 7ου Διεθνούς Θερινού Πανεπιστημίου κυκλοφόρησαν στην Αυστραλία, σε συνεργασία με το Πρόγραμμα Νεοελληνικών Σπουδών του Τμήματος Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, Επικοινωνίας, Καλών Τεχνών, Γλωσσών και Λογοτεχνίας της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών του Macquarie University, και το Ίδρυμα Macquarie Greek Studies Foundation, στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας. Και τα πρακτικά του Καστελλόριζου κυκλοφορούν αυτές τις ημέρες στο Rio De Janeiro της Βραζιλίας. Με επίγνωση του μεγέθους της ευθύνης που συνεπάγεται η ανάληψη της διοργάνωσης, καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια το εορταστικό 10ο Διεθνές Θερινό Πανεπιστήμιο στη Βοστώνη να προσφέρει στους Έλληνες απόδημους και στους φοιτητές μας, μία ωφέλιμη και συναρπαστική εμπειρία, όπως ακριβώς αξίζει σε μία ακαδημαϊκή δράση υψηλών προδιαγραφών.

Το 2024 είναι μία πολύ σημαντική χρονιά για όλους μας. Το «θερινό της καρδιάς μας» γίνεται 10 χρονών! Σε αυτή τη γιορτή θα του δούμε όλους, απευθύνουμε ένα μεγάλο προσκλητήριο προς όλους τους φοιτητές μας και συνταξιδιώτες μας σε αυτή τη διαδρομή. Γιατί το καραβάκι έχει ακόμη τα πανιά του ανοιχτά!