Λίγους μήνες πριν τις Ευρωεκλογές του 2024, η θητεία εκείνων που επελέγησαν για να μας εκπροσωπήσουν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2019 φθάνει στο τέλος της. Μετά από μια περίοδο που σημαδεύτηκε από σκάνδαλα, καταγγελίες και υποθέσεις που εκκρεμούν ακόμα στα δικαστήρια, το ερώτημα που γεννάται είναι το εξής: Ήταν η εκπροσώπηση αυτής της κοινοβουλευτικής περιόδου η χειρότερη στην ιστορία μας;

Από το 1981, όταν και η χώρα μας εξέλεξε για πρώτη φορά αντιπροσώπους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς την 1η Ιανουαρίου εκείνου του έτους αποτέλεσε και επίσημα το 10ο μέλος της τότε ΕΟΚ, μέχρι σήμερα, έχουν μεσολαβήσει 8 πλήρεις και μία «κουτσουρεμένη» κοινοβουλευτικές περίοδοι (η Ελλάδα εξέλεξε Ευρωβουλευτές για μία περίοδο τριών χρόνων,1981-84, αντί για πέντε, καθώς στις εκλογές του 1979 δεν είχε γίνει ακόμα μέλος της ΕΟΚ).

Σε πόσες από αυτές μπορούμε να απαριθμήσουμε ένα οικονομικό σκάνδαλο κολοσσιαίων διαστάσεων με τη συμμετοχή της Ελληνίδας αντιπροέδρου του σώματος, μία καταγγελία για σεξουαλική παρενόχληση από εν ενεργεία Ευρωβουλευτή και μια υπόθεση που σχετίζεται με την αμοιβή διαπιστευμένου κοινοβουλευτικού βοηθού;

Το σκάνδαλο Qatargate

Αναμφίβολα, ένα από τα σημαντικότερα σκάνδαλα που έχουν συνταράξει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τα χρόνια της ύπαρξης του είναι το επονομαζόμενο Qatargate. Η υπόθεση διαφθοράς η οποία αφορά τον χρηματισμό μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Ευρωπαίων κυβερνητικών αξιωματούχων προς όφελος των κυβερνήσεων του Κατάρ και του Μαρόκο ταρακούνησε την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή και κλόνισε σε έναν βαθμό την εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων πολιτών προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Τα δύο πρόσωπα – κλειδιά του σκανδάλου, αμφότερα προερχόμενα από την ομάδα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, είναι ο Ιταλός πρώην Ευρωβουλευτής Αντόνιο Παντσέρι και η Ελληνίδα αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μέχρι το ξέσπασμα της υπόθεσης, Εύα Καϊλή. Υπενθυμίζεται ότι η κ. Καϊλή το 2019 εξελέγη για δεύτερη φορά, μετά το 2014, ως δεύτερη στο ευρωψηφοδέλτιο του ΠαΣοΚ, με 145.650 σταυρούς προτίμησης, πίσω μόνο από τον νυν πρόεδρο του κόμματος Νίκο Ανδρουλάκη.

Η Εύα Καϊλή κατηγορείται για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, ξέπλυμα χρήματος και διαφθορά, ενώ κατηγορούμενος για το σκάνδαλο είναι και ο Ιταλός σύντροφος της, Φραντσέσκο Τζιόρτζι.

Η καταγγελία για βιασμό και σωματική βλάβη

Τον Απρίλιο του 2023 ήρθε στο φως της δημοσιότητας μια άλλη πολύ σοβαρή υπόθεση που αφορά Έλληνα ευρωβουλευτή, αυτή τη φορά τον εκλεγμένο με τον ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Γεωργούλη. Συγκεκριμένα, η υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μετέπειτα υποψήφια βουλευτής Επικρατείας με το ψηφοδέλτιο του ΠαΣοΚ, Ελένη Χρονοπούλου, αποκάλυψε πως από τις αρχές του 2020 έχει καταγγείλει τον Ευρωβουλευτή για τα αδικήματα του βιασμού και της πρόκλησης σωματικής βλάβης.

Μετά την άρση της ασυλίας του Ευρωβουλευτή, την οποία ζήτησαν οι βελγικές αρχές, η υπόθεση εξελίσσεται χωρίς να έχει φθάσει ακόμα στις δικαστικές αίθουσες.

Η υπόθεση με τον βοηθό της Μαρίας Σπυράκη

Όσον αφορά τη Μαρία Σπυράκη, η οποία εξελέγη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2019 με το ψηφοδέλτιο της Νέας Δημοκρατίας, η υπόθεση η οποία οδήγησε τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, να αναστείλει την κομματική της ιδιότητα, αφορά το επίδομα συνεργάτη της.

Πιο συγκεκριμένα, το γεγονός ότι ο συνεργάτης της αυτός λάμβανε σχετικό επίδομα που προβλέπεται για τους υπαλλήλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που ζουν στις Βρυξέλλες αλλά για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν παρουσιαζόταν στο κτίριο της βελγικής πρωτεύουσας που στεγάζονται οι αρμόδιες υπηρεσίες.

Η Μαρία Σπυράκη, μετά από το ξέσπασμα του σκανδάλου, δεν επελέγη, όπως αναμενόταν μέχρι τότε, ως υποψήφια βουλευτής με το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας στις εθνικές εκλογές, ενώ ακόμα δεν έχει ξεκαθαρίσει το εάν θα συμπεριληφθεί στο ευρωψηφοδέλτιο της Νέας Δημοκρατίας στις ερχόμενες ευρωεκλογές, έτσι ώστε να διεκδικήσει την επανεκλογή της.

Σταυρός η λίστα;

Όλα τα παραπάνω τοποθετούν, όπως είναι φυσικό, σε κεντρική θέση στον δημόσιο διάλογο τη συζήτηση σχετικά με την επαναφορά η όχι της κομματικής λίστας στις Ευρωεκλογές έναντι του σταυρού προτίμησης. Υπενθυμίζεται ότι μέχρι και τις Ευρωεκλογές του 2009 η χώρα μας εφάρμοζε το σύστημα εκλογής με λίστα. Αυτό άλλαξε για πρώτη φορά στις Ευρωεκλογές του 2014, όταν εφαρμόστηκε ο σταυρός προτίμησης προς τους υποψήφιους Ευρωβουλευτές.

Παρότι ακόμα δεν έχει ανακοινωθεί από την κυβέρνηση με ποιο εκλογικό σύστημα θα διεξαχθούν οι επερχόμενες ευρωεκλογές στη χώρα μας, εν τούτοις τα ρεπορτάζ που έχουν δει το φως της δημοσιότητας κάνουν λόγο για διατήρηση του σταυρού.

Την ίδια ώρα, στην κυβέρνηση φαίνεται πως επεξεργάζονται σχέδιο κατάτμησης της χώρας σε εκλογικές περιφέρειες, ο αριθμός των οποίων μπορεί να είναι πέντε, έξι ή ακόμα και επτά. Με τον τρόπο αυτό στη Νέα Δημοκρατία θεωρούν πως αφαιρείται η δυναμική από lifestyle υποψηφιότητες που είχαν το προβάδισμα λόγω πανελλαδικής αναγνωρισιμότητας.

Τα επιχειρήματα

Οι υπέρμαχοι της λίστας προτάσσουν το γεγονός πως οι αντιπρόσωποι της χώρας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να διαθέτουν εξειδικευμένη γνώση των ευρωπαϊκών θεμάτων αλλά και της λειτουργίας των Ευρωπαϊκών Θεσμών, οι οποίοι λόγω του υπερεθνικού χαρακτήρα τους αλλά και της συνύπαρξης τριών διαφορετικών σωμάτων (Κοινοβούλιο, Επιτροπή, Συμβούλιο) διέπονται από περισσότερο πολύπλοκες διαδικασίες συγκριτικά με τους εγχώριους.

Στην αντίπερα όχθη, οι υπέρμαχοι του σταυρού αντιπαραθέτουν το δημοκρατικά έλλειμμα που προκαλείται από τη λίστα, καθώς  οι πολίτες δεν είναι πλήρως ελεύθεροι να επιλέξουν τον υποψήφιο της αρεσκείας τους. Επίσης, τα κομματικά επιτελεία θεωρούν ότι το κυνήγι της σταυροδοσίας αυξάνει την κομματική συσπείρωση, καθώς οι υποψήφιοι έχουν μεγαλύτερο προσωπικό κίνητρο να εμπλακούν όσο το δυνατόν περισσότερο και αποτελεσματικότερα στον προεκλογικό αγώνα.