Oι λαοί της Τουρκίας και της Συρίας βιώνουν, από τα ξημερώματα Κυριακής προς Δευτέρα, ένα δράμα ανείπωτο.
Ο σεισμός μεγέθους 7,8 ρίχτερ, 26 χλμ. ανατολικά της τουρκικής πόλης Νουρνταγί, σε βάθος 18 χιλιομέτρων, στο ρήγμα της Ανατολικής Ανατολίας (East Anatolian Fault), έχει προκαλέσει χιλιάδες νεκρούς και δεκάδες χιλιάδες τραυματίες.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν σήμερα το πρωί, οι νεκροί είναι τουλάχιστον 4.365.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν λίγες ώρες μετά το χτύπημα του Εγκέλαδου έκανε λόγο για «τη μεγαλύτερη καταστροφή από τον σεισμό του 1939 στο Ερζιντζάν που ζήσαμε τον περασμένο αιώνα».
Ο σεισμός του 1939
Ο σεισμός αυτός έλαβε χώρα στις 27 Δεκεμβρίου 1939 και είχε αφήσει πίσω του 32.968 νεκρούς και 100.000 περίπου τραυματίες.
Το «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ» της επομένης, είχε ενσωματώσει στην ύλη του, τα πρώτα σχετικά τηλεγραφήματα.
«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 27.12.1939, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
«ΠΕΡΑΝ, 27 Δεκεμβρίου. (Ιδιαιτέρα υπηρεσία) – Σφοδραί σεισμικαί δονήσεις επροξένησαν μεγάλας καταστροφάς εις την Ανατολίαν και ιδία εις τας περιφερείας της Αγκύρας, της Σαμψούντος, της Αμασείας και της Σεβαστείας. Κατέπεσαν πολλά κτίρια, τεμένη και ιδιωτικαί οικίαι. Εις την Σεβάστειαν κατέπεσε το Διοικητήριον και το κτίριον της κρατικής Τραπέζης.
»Ο αριθμός των θυμάτων, ο οποίος είνε σημαντικός, δεν εξηκριβώθη μέχρις ώρας. Οι κάτοικοι εγκαταλείψαντες τας οικίας των, παραμένουν εις το ύπαιθρον, παρά το δριμύ ψύχος. Νεώτεραι πληροφορίαι αναφέρουν ότι εγένοντο αισθηταί επτά δονήσεις όλαι σφοδρόταται. Ζημίαι επροξενήθησαν εις όλην την Ανατολίαν
(…)
»Αι πρώται πληροφορίαι αναφέρουν 100 νεκρούς, ο αριθμός όμως αυτός φαίνεται δυστυχώς ότι ελάχιστα ανταποκρίνεται προς την πραγματικότητα».
Όντως, λίγες ώρες αργότερα, έχει αρχίσει να αποκαλύπτεται το σοκαριστικό μέγεθος της καταστροφής.
«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 27.12.1939, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
«Η Τουρκία από χθες εβυθίσθη εις πένθος συνεπεία των καταστρεπτικών σεισμών, οι οποίοι εσημειώθησαν εις τους νομούς Σεβαστείας, Τοκάτης, Ερζιγκιάν και όλην την ανατολικήν Τουρκίαν.
»Ο ραδιοφωνικός σταθμός Αγκύρας διέκοψε τας εκπομπάς μουσικής και μεταδίδει μόνον ειδήσεις επί της εκτάσεως των σεισμών. Κατά τινας πληροφορίας οι νεκροί ανέρχονται εις 1312, αλλ’ η εφημερίες “Xαμπέρ” υποστηρίζει ότι ο αριθμός των είνε μεγαλείτερος, καθ’ όσον μόνον εις την περιοχήν του ερειπωθέντος Ερζιγκιάν τα 70% των κατοίκων εφονεύθησαν ή ετραυματίσθησαν κατά την κατάρρευσιν των οικοδομών.
»Μετά τους σεισμούς εις τινας περιφερείας εσημειώθησαν πυρκαϊαί, αι οποίαι συνεπλήρωσαν το έργον της καταστροφής.
Άστεγοι και προβλέψεις
(…) Εις εκατοντάδας εξ΄ άλλου χιλιάδων ανέρχονται οι άστεγοι, οι οποίοι παρέμειναν εις την υπαίθρον και υπό τας πλέον δυσμενείς καιρικάς συνθήκας, άνευ τροφής, άνευ ενδυμάτων και κλινοσκεπασμάτων, άνευ φαρμάκων.
»Σημειωτέον, ότι εις τας σεισμοπλήκτους περιφερείας το έδαφος καλύπτεται υπό παχέος στρώματος χιόνος και το ψύχος φθάνει τους 30 βαθμούς υπό το μηδέν.
»Ο αριθμός των νεκρών υπολογίζεται, ότι θα ανέλθη εις τίνας χιλιάδας, ο δε των τραυματιών εις περισσοτέρας. Τα θύματα είνε πολλά ιδιαιτέρως εις τον νομόν Ερζιγκιάν, όπου ήτο και το επίκεντρον των σεισμών. (…) Ο μέγας αριθμός των θυμάτων οφείλεται εις το γεγονός ότι ο σεισμός εσημειώθη την 2 π.μ. ώραν της Τετάρτης και όλος ο πληθυσμός ευρέθη κοιμώμενος εις τας οικίας του, αι οποίαι κατέρρευσαν».
Το φάσμα του θανάτου
Τρεις μέρες μετά το χτύπημα, και ενώ όλο και περισσότερες πληροφορίες έρχονται για τις χιλιάδες των νεκρών, ο σεισμός του Ερζιντζάν είναι το κεντρικό θέμα στο πρωτοσέλιδο του «ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΒΗΜΑΤΟΣ».
«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 27.12.1939, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Γράφει το «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», της 30ης Δεκεμβρίου 1939:
«Χιλιάδες προσώπων μέσα εις μίαν αληθινή κόλασιν εύρον τον σκληρότερον θάνατον ενώ άλλαι μυριάδες τραυματισμένοι και άστεγοι υπό δριμύτατον ψύχος αντιμετωπίζον επίσης το φάσμα του θανάτου.
»Η τραγωδία των σεισμών που έπληξε την φίλην και γείτονα Τουρκίαν παρουσιάζεται ως άνευ προηγουμένου. Εις την υποχθόνιον οργήν προσετέθη και η λύσσα του πυρός και ολόκληροι πόλεις όπως το Ερζιντζάν και η Ζάρα εξηφανίσθησαν εντελώς.
»Ολόκληρον το τουρκικόν έθνος πενθεί και εις το πένθος του συμμετέχει όλος ο κόσμος και ιδιαιτέρως οι φίλοι και σύμμαχοι της σημερινής αναδημιουργήθείσης Τουρκίας. (…)
»Η θέσις των σεισμοπλήκτων της Ανατολίας είνε δραματική. Χιλιάδες ατόμων διά να προστατευθούν από το ψύχος και την χιόνα κατασκευάζουν πρόχειρα καταφύγια εντός τω ερειπιών των οικιών των.
»Άλλοι, οι οποίοι έχουν φύγει εις την ύπαιθρον μακράν των πόλεων, κατασκευάζουν χιονοκαλύβας εις τας οποίας καταφεύγουν. Την θέσιν των επιδεινώνει η έλλειψις τροφίμων.
»Ο αριθμός των νεκρών αναβιβάζεται ήδη εις 30.000, των τραυματιών εις 50.000 και των σεισμοπλήκτων γενικώς εις 800.000, χωρίς να έχουν συγκεντρωθεί ακόμη όλαι αι εκθέσεις των τοπικών αρχών διά τον ακριβή αριθμόν των θυμάτων, ο οποίος υπάρχει φόβος ότι θα είνε μεγαλύτερος».
