Οι πρόσφατες γυναικοκτονίες και οι χιλιάδες εκδηλώσεις βίας κάθε μορφής του ανδρικού φύλου ενάντια στο γυναικείο συγκλονίζουν την κοινή γνώμη και προβληματίζουν την κοινωνία. Και δυστυχώς δεν αποτελούν περιστατικά αλλοτινών εποχών που τις περιέβαλε μια πουριτανική ηθική και μια πολιτιστική ένδεια αλλά εντοπίζονται στο σήμερα, ανάμεσά μας, στο οικείο μας περιβάλλον, στον κοινωνικό μας περίγυρο. «Ξεπηδούν» ως γεγονότα στα δελτία ειδήσεων, αποτυπώνοντας την ανδρική βία σε όλη της την έκταση και την ένταση σε κάθε χώρο οικογενειακό, εργασιακό, αθλητικό, καλλιτεχνικό. Μήπως η βίαιη φύση του άνδρα τον ωθεί σε εγκλήματα, βίαιες ενέργειες και παιχνίδια ανταγωνισμού με το άλλο φύλο; Γιατί, άραγε, η βία είναι γένους – ως επί το πλείστον- αρσενικού;
Ο συσχετισμός είναι σύνθετος και πολυπαραγοντικός και κάθε φορά διαφορετικών αναλογιών. Ένας σημαντικός παράγοντας αφορά τις προσδοκίες που θέτει σε αυτόν η κοινωνία και τους ρόλους που του αποδίδει εδώ και αιώνες, στους οποίους πασχίζει να ανταποκριθεί και στην περίπτωση που αποτύχει γίνεται επιθετικός απέναντι στο άλλο φύλο(το εξιλαστήριο θύμα), που το βλέπει συχνά ως αντίπαλο. Η κοινωνία, όμως, είναι αυτή που προσδιορίζει αποφασιστικά την ανθρώπινη προσωπικότητα κι έχει τον πρώτο λόγο στην έξαρση βίαιων ενεργειών. Στις μέρες η κοινωνικά διαμορφωμένη ανταγωνιστικότητα εμποδίζει τον άνθρωπο να λειτουργήσει συνυπαρξιακά. Συν τοις άλλοις του μεταδίδει τα ανδροκρατικά στερεότυπα του παρελθόντος, προκαλώντας του το άγχος της υπεροχής.
Τα στερεότυπα αυτά του ενισχύουν την ανάγκη της επικυριαρχίας και τροφοδοτούν τον εγωισμό του με συνέπεια την αδυναμία αποδοχής ανάλογων ή ανώτερων ικανοτήτων της γυναίκας σε κάποιους τομείς. Η επίγνωση, μάλιστα, της μυϊκής του ανωτερότητας τον οδηγεί σε μια εξουσιαστική εκμετάλλευση της γυναίκας -σε κάθε ευκαιρία- μέσω της άσκησης σωματικής βίας. Έτσι, συντηρείται ένας επιφανειακός ανδρισμός που καλά κρατεί στο πέρασμα των χρόνων. Άλλες φορές, όταν το κοινωνικό προφίλ δεν του επιτρέπει να εκφραστεί χειροδικώντας, ασκεί λεκτική ή κάθε μορφής ψυχολογική βία εξωτερικεύοντας τα απωθημένα που έχουν τις ρίζες τους σε μια συμπλεγματική προσωπικότητα γεμάτη παθολογική ζήλια, ανασφάλειες, ψυχικές αδυναμίες, συναισθηματικές κακοποιήσεις των παιδικών του χρόνων, όπου η αδυναμία αποβολής τους αναπαράγει αντίστοιχες βίαιες συμπεριφορές.
Τέλος, συχνά αναρωτιέμαι μήπως η ανδρική βία είναι αποτέλεσμα γενικότερης ανικανότητας, πνευματικού ελλείμματος και απωθημένων της μητρικής σχέσης ή πρόκειται για άτομα που τους έλειψε η σωστή ανατροφή και η οικογενειακή θαλπωρή και καθώς βρίσκονται σε αδιέξοδο υποκινούνται από μια ασύνειδη τάση εκδίκησης προς τη σύντροφο, φίλη, συνεργάτιδα.
Γι΄αυτό χρειάζονται σύνθετες και δραστικές λύσεις. Η αυστηροποίηση των νόμων, ενδεχομένως, να αποτελεί για κάποιους μια αναγκαία συνθήκη αλλά σίγουρα δεν είναι και επαρκής. Οι άντρες οφείλουν να συνειδητοποιήσουν το πρόβλημα, να κατακρίνουν βιαιοπραγίες, να εναντιώνονται σε κάθε περιστατικό βίας προς στο γυναικείο φύλο, να δώσουν από την πλευρά τους τον δικό τους αγώνα για την προάσπιση των γυναικείων δικαιωμάτων, να ενημερώσουν και να συνδράμουν διαλυτικά σε αυτόν τον “fake” ανδρισμό που οδηγεί τις κοινωνίες σε ηθική παραλυσία και οπισθοδρόμηση. Να υπάρξει μια γενικότερη κοινωνική υποστήριξη -ανεξαρτήτως φύλου -για ουσιαστική ισότητα, ενώ τα δύο φύλα να βρίσκουν εγκαίρως επίπεδα αρμονικής συνύπαρξης, προτού γίνει η σχέση ανταγωνιστική και ισοπεδωτική και για τους δύο. Μια κοινωνία που θα πετύχει την ουσιαστική εξίσωση των δύο φύλων θα είναι μια ανώτερη κοινωνία και θα εξασφαλίσει την επίτευξη των στόχων της και των συλλογικών της οραμάτων. Και τέλος οι γυναίκες να αντιλαμβάνονται πρόωρα αναγνωριστικά σημάδια σεξισμού και κακοποιητικής συμπεριφοράς που επωάζεται και είναι θέμα χρόνου να εκδηλωθεί ποικιλοτρόπως και συχνά ανεξέλεγκτα, δίνοντας ένα τέλος στην ανοχή. Να μην σταματούν να παλεύουν και να αγωνίζονται για τα όνειρά τους. Γιατί τα ΟΝΕΙΡΑ τους πρέπει να είναι πιο μεγάλα από τους φόβους τους!
Μαρία Δ. Πετροπούλου, Φιλόλογος – Συγγραφέας
