Endeavor Greece: Θετικές οι εξελίξεις στις επενδύσεις

Το 2018 δεν αναμένονται θεαματικές αλλαγές για την ελληνική αγορά, αλλά υπάρχει μια θετική εξέλιξη ως προς τις διαθέσιμες επενδυτικές επιλογές, λένε στο «Βήμα» οι εκπρόσωποι της Endeavor Greece, διεθνούς μη κερδοσκοπικού οργανισμού στήριξης της επιχειρηματικότητας.

Ετσι, έπειτα από πολλά χρόνια χρηματοοικονομικής ασφυξίας, αναμένεται σημαντική αύξηση στην ποσότητα αλλά και στην ποιότητα των διαθέσιμων επενδυτικών επιλογών, ειδικά για την κατηγορία των καινοτόμων και ταχέως αναπτυσσόμενων επιχειρήσεων. Οπως προσθέτουν μάλιστα, η εκκίνηση νέων χρηματοδοτικών ταμείων (π.χ. Equifund), αλλά και η εντονότερη δραστηριοποίηση ιδρυμάτων όπως η EIB (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων) και η EBRD (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης), αυξάνουν σημαντικά τα διαθέσιμα επενδυτικά κεφάλαια για σχεδόν όλο το φάσμα των επιχειρήσεων που μπορούν να υποστηρίξουν επιθετικά χαρακτηριστικά μεγέθυνσης. Παράλληλα, υπάρχουν κάποια παραδείγματα εταιρειών που έχουν χρηματοδοτηθεί από σχήματα του εξωτερικού και μπορούν να αποτελέσουν οδηγό για περισσότερες τέτοιες επενδύσεις στο μέλλον.

Παραμένει φυσικά επιτακτική η ανάγκη δημιουργίας προϋποθέσεων για τη γέννηση νέων καινοτόμων επιχειρήσεων, αλλά και για την ενίσχυση των δυναμικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, με σκοπό την ταχύτερη οικονομική ανάκαμψη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Βασικό ζήτημα εξακολουθεί να είναι το ασταθές φορολογικό σύστημα που δεν αφήνει περιθώρια μεσοπρόθεσμου σχεδιασμού, καθώς και η υπερφορολόγηση επιχειρήσεων και εργαζομένων, με χαρακτηριστικό το δυσανάλογο μη μισθολογικό κόστος, που αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για τη συστηματική δημιουργία βιώσιμων και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας.

Ωστόσο, πάντα η γεωγραφική θέση και το υψηλό επίπεδο του ανθρώπινου δυναμικού είναι τα κύρια ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας, οπότε οι εκπρόσωποί της πρέπει να «χτίσουν» πάνω σε αυτά. Ως προς το ανθρώπινο δυναμικό, παρατηρείται έντονη φυγή νέων καταρτισμένων ανθρώπων στο εξωτερικό που σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες έχουν φτάσει τους 450.000.

Αν δημιουργήσουμε όμως, όπως λένε οι εκπρόσωποι της Edeavor, τις προϋποθέσεις για να επιστρέψουν, θα φέρουν τεχνογνωσία και εμπειρία που μπορεί να βοηθήσει στην αντιστροφή του κλίματος στη χώρα. Την ίδια στιγμή βέβαια οι επιχειρήσεις αναζητούν ταλαντούχους ανθρώπους και δυσκολεύονται να τους ανταμείψουν ικανοποιητικά για να επιστρέψουν στη χώρα λόγω του υψηλού μη μισθολογικού κόστους.

Στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντικό να αναδειχθούν και να αξιοποιηθούν όλοι εκείνοι οι τομείς στους οποίους η χώρα διαθέτει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, αλλά και να χτιστούν οι ανάλογες στρατηγικές ενίσχυσής τους προκειμένου να υπάρξουν περισσότερες ιδιωτικές επενδύσεις και να διοχετευθούν με παραγωγικό τρόπο.

Σε επίπεδο κλάδων, ο τουρισμός θεωρείται ένας από τους βασικούς «εργοδότες» της χώρας και παρουσιάζει έντονη κινητικότητα με πολλές σημαντικές συμφωνίες για τη δημιουργία νέων ξενοδοχειακών μονάδων από μεγάλες παγκόσμιες αλυσίδες να βρίσκονται σε εξέλιξη. Ο κλάδος αυτός, εκτός από τις θέσεις εργασίας που εξασφαλίζει, προσφέρει και πολλές, αναξιοποίητες σε μεγάλο βαθμό μέχρι σήμερα, ευκαιρίες ανάπτυξης επιχειρήσεων για την παροχή υπηρεσιών απαραίτητων για τον συγκεκριμένο κλάδο. Ο τουρισμός σημείωσε, σύμφωνα με στοιχεία του ΓΕΜΗ (Γενικό Εμπορικό Μητρώο), αύξηση στις συστάσεις εταιρειών της τάξεως του 30,8% μεταξύ 2012-16, διάστημα κατά το οποίο σχεδόν όλοι οι άλλοι κλάδοι της οικονομίας κατέγραψαν σημαντικές μειώσεις.

Ο κλάδος των τροφίμων και ο αγροτικός τομέας είναι από τους βασικούς κινητήριους μοχλούς της ελληνικής οικονομίας με δυνατότητα δημιουργίας θέσεων εργασίας, παρ’ όλο που διανύει μια μεταβατική φάση και παρατηρείται τάση για ενοποίηση και ανακατανομή μεριδίων. Πρόκειται για έναν εξωστρεφή κλάδο που έχει στραφεί όλο και περισσότερο στις διεθνείς αγορές με παραδείγματα εταιρειών που εξάγουν σήμερα σε ποσοστά μεγαλύτερα του 80%. Βάσει έρευνας του ΙΟΒΕ (Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών), το ποσοστό του εργατικού δυναμικού στον τομέα των Τροφίμων και Ποτών στο σύνολο της απασχόλησης στη μεταποίηση ήταν 36% το 2016. Ο δε αγροτικός τομέας καλύπτει το 14% της απασχόλησης.

Μεγάλες ευκαιρίες εξακολουθούν να διαφαίνονται στον κλάδο των οικονομικών υπηρεσιών, όπως ο ασφαλιστικός κλάδος και ο τραπεζικός, στους οποίους έχει παρατηρηθεί προσπάθεια εκσυγχρονισμού και βελτίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών με τη βοήθεια της τεχνολογίας. Ηδη έχουμε δει κάποιες τέτοιες προσπάθειες και μια στροφή στο fintech από παραδοσιακούς παίκτες, σε μια απόπειρα αλλαγής των δεδομένων στον χρηματοοικονομικό τομέα, όπως συμβαίνει και παγκοσμίως.

Η Πληροφορική είναι ένας ακόμη τομέας που εξελίχθηκε δυναμικά στα χρόνια της κρίσης και παρουσιάζει μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης. Ο κλάδος της τεχνολογίας ευρύτερα αποτελεί επίσης κλειδί για τον εκσυγχρονισμό και την εξέλιξη άλλων πιο παραδοσιακών κλάδων. Επιπλέον, καταργεί τα σύνορα και τους περιορισμούς και μπορεί να προσφέρει διεθνείς ευκαιρίες ανάπτυξης. Αποτελεί μοχλό δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας σε μια χώρα που, σύμφωνα με έρευνες, διαθέτει υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό στον τεχνολογικό κλάδο. Επίσης, είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με στοιχεία του ΓΕΜΗ, το ηλεκτρονικό εμπόριο κατέγραψε αύξηση μεγαλύτερη του 30% στις συστάσεις εταιρειών στο διάστημα 2012-2016, ακολουθώντας και πάλι τις διεθνείς τάσεις.

Ο κλάδος των logistics κινήθηκε δυναμικά και αναμένεται να δημιουργήσει περισσότερες ευκαιρίες, λόγω των μεγάλων έργων υποδομής σε λιμάνια, αεροδρόμια και σιδηρόδρομο, που μετατρέπουν τη χώρα σε κόμβο και δημιουργούν ευκαιρίες για την παροχή υπηρεσιών γύρω από τις μεταφορές και τα logistics.

Επίσης, το real estate, έπειτα από χρόνια στασιμότητας, παρουσιάζει ένα ενδιαφέρον, καθώς παρατηρούμε σε συγκεκριμένες περιοχές άνοδο στις τιμές των ακινήτων αλλά και κάποιες μεγάλες συμφωνίες για επενδύσεις.

Τέλος, η Ενέργεια και η Πράσινη Τεχνολογία είναι επίσης ένας κλάδος που παρουσιάζει ενδιαφέρον, καθώς αναμένεται να προσελκύσει άμεσα επενδύσεις για την κατασκευή υποδομών (π.χ., κατασκευή θερμικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή βιοαερίου, κ.λπ.) και τη λειτουργία τους καθώς και τον εκσυγχρονισμό υπάρχουσας υποδομής.

Πάντως τα στοιχεία της προηγούμενης χρονιάς ήταν αποθαρρυντικά, καθώς έρευνα της Endeavor για το 2017 ανέφερε ότι καταγράφηκε 50% μείωση του αριθμού των νέων επιχειρήσεων στην Ελλάδα σε σχέση με το 2008. Συγκεκριμένα, ιδρύθηκαν 28.615 νέες επιχειρήσεις το 2016, 33% λιγότερες σε σχέση με το 2012.

Η ελληνική επιχειρηματικότητα πρέπει να αποκτήσει νέο προσανατολισμό, καθώς παρά την πρωτοφανή μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, παραμένει εστιασμένη σε μη παραγωγικούς και εσωστρεφείς τομείς, όπως η εστίαση, η λιανική τροφίμων και το λιανεμπόριο γενικότερα, χωρίς να στρέφεται μαζικά σε εξαγωγικές δραστηριότητες. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί ο κλάδος του τουρισμού, στον οποίο και ο αριθμός νέων επιχειρήσεων αυξήθηκε κατά 31% μεταξύ 2012-2016, και το ισοζύγιο συστάσεων/διαγραφών ήταν καθαρά θετικό.

Ετσι, το ισοζύγιο είχε πέρυσι θετικό πρόσημο κατά βάση στον τουρισμό (622 περισσότερες συστάσεις από διαγραφές), στις ιατρικές υπηρεσίες, στον αγροτικό τομέα, στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, αλλά και στην εστίαση.

Παρά τη μείωσή τους σε απόλυτα μεγέθη, οι νέες εταιρείες που ιδρύονται σε κλάδους με εξαγωγικό προσανατολισμό αυξήθηκαν οριακά ως ποσοστό του συνόλου από 12% το 2012 σε 16% το 2016, αύξηση που οφείλεται κατά 75% στον τουρισμό.