Ζιλ Κεπέλ: Ακροδεξιά-ισλαμική τρομοκρατία, οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος

«Αν και καμία χώρα δεν έχει ασυλία από τρομοκρατικές επιθέσεις τζιχαντιστών στην Ευρώπη σήμερα, η Ελλάδα δεν είναι στόχος υψηλής συμβολικής αξίας» λέει στο «Βήμα» ο Ζιλ Κεπέλ. Κορυφαίος πολιτικός επιστήμων και στοχαστής, βαθύς γνώστης του αραβικού κόσμου και του Ισλάμ, ο γάλλος καθηγητής και συγγραφέας μάς μίλησε για την τρίτη γενιά των «γηγενών» ισλαμιστών. Αυτών που θέλουν να πυροδοτήσουν εμφύλιο πόλεμο στο μαλακό υπογάστριο της Δύσης, δηλαδή στη δεύτερη πατρίδα τους, την Ευρώπη. «Παιδιά μουσουλμάνων εργατών, μετανάστες δεύτερης και τρίτης γενιάς, γεννημένοι και μορφωμένοι σε δυτικές φιλελεύθερες δημοκρατίες, έχουν μεγαλώσει με στερήσεις, αποκλεισμούς, ανεργία και ελάχιστες ευκαιρίες. Σε υποβαθμισμένα προάστια δυτικών μεγαλουπόλεων, όπως στο Παρίσι, όπου έχει διεισδύσει εδώ και 10 χρόνια ο σαλαφισμός της πιο ακραίας ερμηνείας του Ισλάμ. Που απορρίπτει δυτικές αξίες, όπως η δημοκρατία και η ισότητα των δύο φύλων, ανδρών και γυναικών» μας λέει.

Για τον καθηγητή Κεπέλ ακραίος ισλαμισμός και ξενοφοβικός εθνικισμός της Ακρας Δεξιάς, σε άνοδο παντού στην Ευρώπη σήμερα, είναι οι δύο όψεις ενός φοβερού και απειλητικού διπλού φαινομένου-καθρέφτη («effet mirroir»). Που μαζί με την οικονομική κρίση και το ανθρώπινο ποτάμι μουσουλμάνων προσφύγων και μεταναστών από τις εμπόλεμες ζώνες σε Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική έχουν προκαλέσει συγκλονιστικές αλλαγές στην Ευρώπη στις αρχές του 21ου αιώνα.

«Είναι ένα διπλό φαινόμενο: του κοινωνικού αποκλεισμού στα υποβαθμισμένα προάστια και της διείσδυσης εκεί του ακραίου σαλαφισμού, της πιο εξτρεμιστικής και βίαιης ερμηνείας του Ισλάμ και του πιο πύρινου κηρύγματος στους νεαρούς της Δύσης. Ετος γεννήσεως ήταν το 2005, όταν ξέσπασαν οι βίαιες ταραχές στα υποβαθμισμένα προάστια των μεταναστών (banlieues) που συγκλόνισαν τη Γαλλία. Νεαρά παιδιά μουσουλμάνων εργατών –πολλοί από τους οποίους γεννήθηκαν στη Δυτική Ευρώπη, μεγάλωσαν και πήγαν σχολείο εδώ αλλά ζουν στερημένοι σαν πολίτες Β’ κατηγορίας, με ελάχιστες οικονομικές και κοινωνικές ευκαιρίες ανόδου –έτειναν ευήκοα ώτα στον σαλαφισμό. Το πιο ριζοσπαστικό παρακλάδι του μουσουλμανικού κόσμου που από το 2005 διεισδύει στα banlieues διδάσκοντας την πιο βίαιη και ακραία ερμηνεία του Ισλάμ: την επιστροφή στις «ρίζες», μακριά από τις αξίες της δυτικής κοινωνίας –τη δημοκρατία, την ισότητα των δύο φύλων κ.τ.λ. Φανατικοί στρατολογημένοι νεαροί στη μουσουλμανική ουτοπία του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία και στο Ιράκ επέστρεψαν πρόθυμοι για τρομοκρατικές επιθέσεις στην πατρίδα των μισητών αξιών, τη Δύση. Και ήταν πίσω από τις επιθέσεις με τους 130 νεκρούς τον Νοέμβριο του 2015 στο Παρίσι».

«Να προκαλέσουν εμφύλιο πόλεμο στην Ευρώπη. Που τη θεωρούν πλέον το μαλακό υπογάστριο της Δύσης. Και έχουν γίνει με τον βίαιο εξτρεμισμό τους το διπλό είδωλο στον καθρέφτη της «πολιτικής της ταυτότητας» (politique d’ identité). Αντικείμενο εκμετάλλευσης και από τους φανατικούς ισλαμιστές και από τους ακροδεξιούς εθνικιστές στην Ευρώπη σήμερα, είναι πράγματι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος. Η μία είναι της εθνικιστικής Ακροδεξιάς, την άνοδο της οποίας βλέπουμε παντού στην Ευρώπη, από τη Γαλλία της Μαρίν Λεπέν και τη Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα ως φυσικά την Αυστρία (όπου οι μνήμες από την τουρκική / μουσουλμανική πολιορκία της Βιέννης φαίνεται πως είναι ακόμη πολύ ζωντανές), την Ολλανδία και τη Δανία. Φαίνεται πως η Ευρώπη και οι φιλελεύθερες αξίες της είναι σήμερα σε συμπληγάδες. Ανάμεσα σε ακρότητες και εξτρεμισμούς, κατακερματισμό της κοινωνίας σε ρήγματα πολιτισμικής, οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, με θηριώδη ανεργία και εξωτερικές προκλήσεις, από τους πολέμους και τις αναταραχές στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική. Το πολιτικό χάος μετά την Αραβική Ανοιξη, το σχίσμα μεταξύ σουνιτών και σιιτών στο Ισλάμ, η αραβο-ισραηλινή σύγκρουση που συνεχίζεται, η πτώση στις τιμές του πετρελαίου στα 30-40 δολάρια (το ένα τρίτο της τιμής του βαρελιού, όπως είχε προϋπολογιστεί) θα σημάνουν κατάρρευση του μοντέλου διακυβέρνησης στη Σ. Αραβία και στην Αλγερία, προκαλώντας νέες παραμέτρους μεγάλης αστάθειας και μια τρικυμία ταραχών στο διεθνές σύστημα όπως το ξέραμε. Ολοι εμείς οι Ευρωπαίοι και ιδίως εσείς οι Ελληνες που υποφέρετε το μεγαλύτερο βάρος της προσφυγικής κρίσης θα πρέπει, πρώτον, να αντιληφθούμε και, δεύτερον, να προσαρμοστούμε σε αυτή τη νέα και ταραγμένη γεωστρατητική πραγματικότητα».

«Η απάντηση πρέπει να είναι τριπλή. Στρατιωτική ήττα του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και στη Συρία επειδή έτσι θα σταματήσει να ασκεί τη φαντασιακή έλξη της «ισλαμιστικής ουτοπίας» για τους νεαρούς μουσουλμάνους από την Ευρώπη, την αύρα και το πρεστίζ της στρατολόγησης νεαρών τζιχαντιστών από τη Δύση. Η αντιμετώπιση οφείλει να περιλαμβάνει ενίσχυση των μέτρων ασφαλείας με εντατικοποίηση της δουλειάς των υπηρεσιών πληροφοριών, αστυνομίας και στρατού στις χώρες της Δύσης. Και φυσικά, το κλειδί είναι πολιτικό: η ενσωμάτωση του πληθυσμού των μουσουλμάνων στις δυτικές κοινωνίες. Αλλά είναι πολύ δύσκολο με τις υπάρχουσες οικονομικές συνθήκες της κρίσης στην Ευρώπη. Κοινωνική ενσωμάτωση σημαίνει δαπάνες, δηλαδή επιβάρυνση των ευρωπαίων πολιτών με αύξηση φόρων και μείωση δαπανών για το δικό τους κράτος πρόνοιας. Είναι μάλλον πέραν του υπάρχοντος κοινωνικοοικονομικού μοντέλου της ΕΕ σήμερα. Βλέπουμε στην Ελλάδα και στη Γαλλία πόσο αντίθετος είναι ο κόσμος σε τέτοια μέτρα λιτότητας, αν αυτά σημαίνουν αύξηση φόρων, απορρύθμιση εργασιακών σχέσεων και συρρίκνωση του κράτους πρόνοιας».