Σταμάτησαν απότομα οι εισροές καταθέσεων

Προσωρινή αποδείχθηκε η μικρή αλλά εμφανής βελτίωση της πορείας των καταθέσεων το διάστημα Σεπτεμβρίου 2015 – Ιανουαρίου 2016. Η ανοδική τάση ανεκόπη απότομα τον Φεβρουάριο, καταδεικνύοντας τον υψηλό βαθμό ευαισθησίας των καταθετών στις πολιτικές εξελίξεις. «Με τις πρώτες ενδείξεις ότι υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να μην ολοκληρωθεί εγκαίρως η αξιολόγηση του προγράμματος, οι συνθήκες ρευστότητας επιδεινώθηκαν» επισημαίνει διευθυντής συστημικού ομίλου.

Τις πρώτες δύο εβδομάδες του περασμένου μήνα πολλοί καταθέτες, λόγω της αβεβαιότητας, αποφάσισαν να αγοράσουν ξανά αμοιβαία κεφάλαια ξένων οίκων που είχαν νωρίτερα ρευστοποιήσει, ενώ αυξήθηκαν και οι εβδομαδιαίες αναλήψεις των 420 ευρώ ανά λογαριασμό. Ως αποτέλεσμα, το ισοζύγιο εισροών – εκροών έγινε πάλι αρνητικό.

Προς την ίδια κατεύθυνση λειτούργησε και το γεγονός ότι η τελευταία ημέρα του Ιανουαρίου ήταν μη εργάσιμη, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος των πληρωμών οφειλών και δανείων με αυτή την προθεσμία να μεταφερθούν στην 1η Φεβρουαρίου, πιέζοντας τα μεγέθη τού αμέσως επόμενου μήνα. Υπολογίζεται ότι οι εκροές στη λιανική ξεπέρασαν τα 500 εκατ. ευρώ.

«Πλέον, ο στόχος για αύξηση των υπολοίπων κατά 6,5 δισ. ευρώ το 2016 φαίνεται να απομακρύνεται» τονίζει σχετικά διευθυντής συστημικού ομίλου. Το άτυπο χρονικό περιθώριο που έχουν θέσει οι τράπεζες για να μη χαθεί τελείως η χρονιά είναι τέλος Μαρτίου για το κλείσιμο των περισσότερων εκκρεμοτήτων με τους πιστωτές και Απρίλιο για την τελική συμφωνία. Σε αυτή την περίπτωση εκτιμούν πως το κλίμα και η εμπιστοσύνη θα βελτιωθούν σημαντικά. Ωστόσο, επιβαρυντικά μπορεί να λειτουργήσει το Προσφυγικό. Για τον λόγο αυτόν δεν είναι σε θέση να διατυπώσουν μια ασφαλή πρόβλεψη για εφέτος.

Η πηγή

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, τους τελευταίους τέσσερις μήνες του 2015 και τον εφετινό Ιανουάριο, η καθαρή μεταβολή καταθέσεων από νοικοκυριά και επιχειρήσεις έφτασε τα 1,09 δισ. ευρώ. Πρόκειται μόλις για το 2,5%-3% των εκροών μετά την προκήρυξη των εκλογών της 25ης Ιανουαρίου. Ωστόσο ήταν μια αρχή.

Η ψήφιση του τρίτου Μνημονίου με μεγάλη πλειοψηφία στη Βουλή, ο σχηματισμός νέας κυβέρνησης τον Σεπτέμβριο και η προσδοκία για άμεση εφαρμογή της συμφωνίας με Ευρώπη και ΔΝΤ δημιούργησαν την αίσθηση στον κόσμο ότι μετά την καταστροφική, όπως αποδείχθηκε, για την οικονομία διαπραγμάτευση του α’ εξαμήνου του 2015, τα πράγματα θα έβαιναν προς το καλύτερο.

Η ρευστότητα εντός τραπεζικού συστήματος αυξήθηκε το υπό εξέταση πεντάμηνο κατά 1,06 δισ. ευρώ για τις επιχειρήσεις και κατά 470 εκατ. ευρώ για τα νοικοκυριά. Οι εισροές των ιδιωτών προήλθαν κυρίως από την πώληση μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων ξένων οίκων, ως επί το πλείστον διαχείρισης διαθεσίμων.

Σημαντικό ρόλο σε αυτό έπαιξε η παροχή από τον Οκτώβριο της δυνατότητας επαναγοράς προγραμμάτων με θεματοφυλακή εκτός Ελλάδας με το σύνολο των χρημάτων που επαναπατρίζονται. Εκτιμάται ότι μέχρι και το τέλος Ιανουαρίου εξαγοράστηκαν αμοιβαία 500-600 εκατ. ευρώ από το σύνολο των επενδύσεων της κατηγορίας, ύψους 8 δισ. ευρώ.

Ενδεικτικό της αλλαγής της τάσης ήταν και πως για πρώτη φορά μετά από 28 μήνες τα υπόλοιπα των προθεσμιακών καταθέσεων τον Ιανουάριο σημείωσαν άνοδο, η οποία προσέγγισε το 1 δισ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος προήλθε από τα αμοιβαία κεφάλαια, προς αναζήτηση μιας καλύτερης απόδοσης.

Καλύτερος μήνας ήταν ο Δεκέμβριος. Οι καμπάνιες των τραπεζών για κλείσιμο της χρονιάς με όσο το δυνατόν μεγαλύτερα υπόλοιπα, το δώρο Χριστουγέννων στον ιδιωτικό τομέα, οι συντάξεις, η αύξηση της χρήσης μετρητών κυρίως σε μεγάλες επιχειρήσεις, π.χ. σουπερμάρκετ και πρατήρια καυσίμων, τα οποία κατέληγαν στο σύστημα, αλλά και η πληρωμή τόκων στους καταθέτες ήταν οι βασικές πηγές των εισροών. Τον τελευταίο μήνα του 2015 καταγράφηκε επιστροφή τραπεζογραμματίων 900 εκατ. ευρώ, αυξάνοντας τις εισροές μετρητών στα 2,8 δισ. ευρώ μετά την επιβολή των capital controls.

Τα επιτόκια

Οι εξελίξεις αυτές έδωσαν την ευχέρεια στις τραπεζικές διοικήσεις να μειώσουν εκ νέου τα επιτόκια, από την πρώτη εβδομάδα του Φεβρουαρίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, θα ακολουθήσει ένας νέος γύρος προς τα κάτω αναπροσαρμογών, της τάξης των 20 μονάδων βάσης στις προθεσμιακές καταθέσεις, στο πλαίσιο των πλάνων αναδιάρθρωσης που έχουν δεσμευτεί να εφαρμόσουν οι συστημικοί όμιλοι.