Κίτρινος πυρετός στις διεθνείς αγορές

Νέα ανησυχία για τις κινεζικές και τις διεθνείς αγορές κεφαλαίων πυροδότησε το αναπάντεχο κύμα ρευστοποιήσεων που σάρωσε τα χρηματιστήρια της ηπειρωτικής Κίνας την περασμένη Δευτέρα. Ο γενικός δείκτης (Shanghai Composite) του Χρηματιστηρίου της Σανγκάης έκλεισε με πτώση 8,5% καταγράφοντας τις μεγαλύτερες ημερήσιες απώλειες της τελευταίας οκταετίας –από τον Φεβρουάριο του 2007 συγκεκριμένα. Την ίδια ημέρα στο Χρηματιστήριο του Σέντσεν περισσότερες από 1.500 μετοχές έκλεισαν στο limit down, καταγράφοντας δηλαδή απώλειες 10%.

Την Τρίτη το ξεπούλημα συνεχίστηκε αλλά με πιο συγκρατημένο ρυθμό. Ο Shanghai Composite έκλεισε με απώλειες 1,7%. Η νευρικότητα συνεχίστηκε και τις επόμενες ημέρες, ανανεώνοντας τους φόβους για την έναρξη ενός διεθνούς ντόμινο ρευστοποιήσεων μετοχών με άγνωστες επιπτώσεις για την παγκόσμια οικονομία. Δεν ήταν λίγοι οι αρθρογράφοι που θυμήθηκαν πάλι τα περί θεωριών του χάους και πεταλούδων που ενώ πετούν στον Αμαζόνιο, προκαλούν βροχές στην Κίνα. Εν προκειμένω, όταν μιλάμε για τη δεύτερη, μετά την αμερικανική, οικονομία του πλανήτη με την καλπάζουσα ανάπτυξη και τα 1,3 δισεκατομμύρια καταναλωτές στην οποία όλοι θέλουν να πουλήσουν τα προϊόντα τους, η έκταση των επαπειλούμενων καταστροφών κινδυνεύει να είναι ανάλογη όχι με πτήσεις πεταλούδων αλλά… ελεφάντων. Η κινεζική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (CSFC) προειδοποίησε και πάλι ότι «θα εξετάσει προσεκτικά και θα τιμωρήσει αυστηρά κάθε ύποπτη συναλλαγή». Οτι δεν θα επιτρέψει, δηλαδή, στους γνωστούς «σορτάκηδες» να δράσουν. Ποιον, όμως, να πείσει η CSFC; Είναι χαρακτηριστική η δήλωση που έκανε την Τρίτη στο Reuters ο στρατηγικός αναλυτής της IG Ιβαν Λούκας ότι «είναι σαφές ότι οι κινεζικές αγορές δεν είναι ικανές να αυτοπροστατευθούν».

Το έναυσμα για το τσουνάμι πωλήσεων της Δευτέρας που επηρέασε και τις διεθνείς αγορές καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας –ο Dow Jones υποχώρησε στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Φεβρουάριο του 2015 καθώς οι εξελίξεις στην Κίνα έπληξαν την επενδυτική εμπιστοσύνη στις ΗΠΑ –δόθηκε από μια σειρά οικονομικών στοιχείων που ανακοινώθηκαν και ανανέωσαν τους φόβους για την πορεία της κινεζικής οικονομίας. Ανακοινώθηκε, για την ακρίβεια, ότι η κερδοφορία των βιομηχανικών ομίλων στην Κίνα υποχώρησε κατά 0,3% τον Ιούνιο του 2015. Ανακοινώθηκε επίσης ότι η βιομηχανική δραστηριότητα τον Ιούλιο είναι η ασθενέστερη των τελευταίων 15 μηνών στη χώρα.

Χρονική αφετηρία της νέας παγκόσμιας χρηματιστηριακής αναταραχής είναι η 12η Ιουνίου, όταν οι μετοχές και οι δείκτες των κινεζικών αγορών είχαν εκτιναχθεί στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας επταετίας. Οι αποτιμήσεις που είχαν διαμορφωθεί ήταν καταφανώς αναντίστοιχες με τα νέα μακροοικονομικά δεδομένα της Κίνας (την υποχώρηση της ανάπτυξης από το 10% στο 7%) αλλά και με τις εξελίξεις σε μικροοικονομικό επίπεδο.

Τις τρεις εβδομάδες που ακολούθησαν ο γενικός δείκτης της Σανγκάης υποχώρησε πάνω από 30% –ήταν η μεγαλύτερη κατρακύλα των τιμών των κινεζικών μετοχών σε διάστημα τριών εβδομάδων από το 1992. Οπως είχαν σημειώσει οι «Financial Times», «η υποτιμητική αυτή διαδικασία τροφοδοτήθηκε από την αγορά παραγώγων και το τζογάρισμα λειτούργησε σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία».

Το Σάββατο, 4 Ιουλίου, η κινεζική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ανακοίνωσε την αναστολή των προγραμματισμένων δημοσίων προσφορών και την ίδρυση ενός Ταμείου Σταθεροποίησης της Αγοράς. Επίσης ανέστειλε τη διαπραγμάτευση του 26% των κινεζικών μετοχών που διαπραγματεύονται στις αγορές της ηπειρωτικής Κίνας. Οι γενικοί δείκτες στη Σανγκάη και στο Σέντσεν ανέκαμψαν κατά 15%.

Ολα αυτά ως την περασμένη «Μαύρη Δευτέρα», που μάλλον είναι νωρίς ακόμη για να πει κανείς τι προοιωνίζεται. Αν όντως προοιωνίζεται κάτι! Διότι κάποιοι ψύχραιμοι θεωρούν φυσιολογικές τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών. «Επειτα από ανάκαμψη δύο εβδομάδων, τόσο οι ξένοι όσο και οι εγχώριοι θεσμικοί επενδυτές έσπευσαν να ρευστοποιήσουν τα κέρδη τους» δήλωσε στο Reuters ο Γιου Ζουν, στρατηγικός αναλυτής της Bosera Asset Management Co. Προσθέτοντας, πάντως, ότι «είναι φανερό ότι η επενδυτική εμπιστοσύνη δεν αποκαταστάθηκε πλήρως».

Μεταρρυθμιστική ατζέντα
Η Ουάσιγκτον ανησυχεί, το Πεκίνο καθησυχάζει
Η αντίδραση της κινεζικής κυβέρνησης στην πτώση της Κεφαλαιαγοράς θα καταδείξει πόσο προσηλωμένη είναι η χώρα στη μεταρρυθμιστική της ατζέντα. Την εκτίμηση αυτή έκανε την περασμένη Τετάρτη μιλώντας στους δημοσιογράφους ο αμερικανός υπουργός Οικονομικών Τζακ Λιου. «Η πρόκληση για αυτούς είναι να περάσουν από ένα αυστηρά συγκεντρωτικό βιομηχανικό μοντέλο σε ένα πιο ανταγωνιστικό μοντέλο αγοράς, προσανατολισμένο κυρίως στην κατανάλωση» διευκρίνισε. Ο υπουργός της κυβέρνησης Ομπάμα εξέφρασε την ελπίδα ότι «για χάρη της κινεζικής και της παγκόσμιας οικονομίας θα παραμείνουν πιστοί στη μεταρρυθμιστική ατζέντα».

Η Ουάσιγκτον, το Βερολίνο και η Δύση εν γένει –ιδιαιτέρως οι εξαγωγικές οικονομίες –προσεύχονται η αποθέρμανση της κινεζικής οικονομίας και η προσγείωση της Κεφαλαιαγοράς να γίνουν ομαλά και συντεταγμένα ώστε να μη σκάσουν η οικονομική και χρηματιστηριακή φούσκα, προοπτική με ανυπολόγιστες καταστροφικές επιπτώσεις παγκοσμίως. Καθησυχαστικός ο κινέζος υφυπουργός Οικονομικών Ζου Γκουανγκιάο, διαβεβαίωνε την Πέμπτη ότι «η χώρα κινείται από τους πολύ υψηλούς στους σχετικά υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης».

Σε άρθρο του στο Project Syndicate ο πρώην πρόεδρος της Morgan Stanley Asia Στίβεν Ρόουτς αναφέρεται στις παρεμβάσεις προς τις αγορές: «Σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, όπου η άνοδος των αγορών ερμηνεύεται ως μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη, είναι δύσκολο να ληφθεί απόφαση για να ανακοπεί το ράλι των τιμών. Εδώ βρίσκεται και η ειρωνεία των παρεμβάσεων στις αγορές. Οσο περισσότερο εξαρτώμεθα από αυτές τις αγορές τόσο λιγότερο τις εμπιστευόμαστε».