Πειραματική πρωτοπορία στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας

Με τίτλο «Αγόρι συναντά κορίτσι: Το Σινεμά του Λεός Καράξ», ο Καράξ, ο 51 χρονος σήμερα, Γάλλος σκηνοθέτης ιδιαίτερων ταινιών «που αιχμαλώτισε την νιότη που «ξοδεύεται» από τους νέους, όσο κανείς άλλος στο πέρασμα από των δεκαετιών του 1980 και του 1990» (όπως αναφέρει σημείωμα του φεστιβάλ) έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα για να παρουσιάσει τις ταινίες «Boy Meets Girl» (1984, 100΄), «Η Δική μας Νύχτα» (1986, 105΄), «Οι Εραστές της Γέφυρας» (1991, 125΄), «Sans titre» (1997, 9΄), «Pola X» (1999, 134΄), «Tokyo!» (2008, 112΄-σπονδυλωτή ταινία των Τζουν Χο Μπονγκ, Μισέλ Γκοντρί και Καράξα, και «Holy Motors» (2012, 115΄).

Σε ότι αφορά το αφιέρωμα στον αμερικανικό πειραματικό κινηματογράφο το πρόγραμμα του επιμελητή Τζον Γκάρτενμπεργκ απαρτίζεται από 13 ταινίες της περιόδου 2001-2014. Πρόκειται για ταινίες που γυρίστηκαν ανεξάρτητα από τους μηχανισμούς του κυρίαρχου εμπορικού συστήματος της κινηματογραφικής παραγωγής του Χόλιγουντ στις ΗΠΑ. Απαλλαγμένες από τους περιορισμούς της underground πειραματικής σκηνής του παρελθόντος, οι καινοτόμες ταινίες του αφιερώματος ενσωματώνουν αφηγηματικά στοιχεία με ρηξικέλευθες τεχνικές.

Με περισσότερες από τριάντα ταινίες, βίντεο και installations Άμπιγκεϊλ Τσάιλντ έχει δεσπόζουσα θέση στη φετινή διοργάνωση. Η Τσάιλντ που είναι επίσης συγγραφέας έξι βιβλίων είναι μια αναγνωρισμένη πρωτοπόρος στο μοντάζ και όπως γράφει η Μαρία Κομνηνού, καλλιτεχνική διευθύντρια του 8ου Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας, «τα θέματα που χαρακτηρίζουν το έργο της είναι η μνήμη, η μετακίνηση και το σώμα. Η θεματολογία της κινείται από την ποιητική βιογραφία της Μαίρη Σέλλεϊ μέχρι την ανατομία της σύγχρονης αμερικανικής suburbia.»

Μεγάλο όμως είναι και το ενδιαφέρον του ελληνικού σκέλους του φεστιβάλ, με ένα αφιέρωμα στη σκηνοθέτρια Φρίντα Λιάππα με αφορμή τη συμπλήρωση των 20 χρόνων από τον θάνατο της Φρίντας Λιάππας τον ερχόμενο Νοέμβριο και ένα στον Γιάννη Οικονομίδη που εφέτος παρουσίασε την τελευταία μεγάλου μήκους ταινία του, «Το μικρό ψάρι». Οι ταινίες του αφιερώματος στη Λιάππα είναι οι «Μετά 40 μέρες» (1972, 20΄), «Μια ζωή σε θυμάμαι να φεύγεις» (1977, 45΄), «Apetaxamin» (1980, 25΄), «Οι δρόμοι της αγάπης είναι νυχτερινοί» (1981, 90΄), «Ήταν ένας ήσυχος θάνατος» (1986, 88΄) και «Τα χρόνια της μεγάλης ζέστης» (1991, 104΄).

Το αφιέρωμα στον Γιάννη Οικονομίδη θα είναι το πρώτο πλήρες στο έργο του δημιουργού του «Σπιτρτόκουτου» με το οποίο το 2003 άνοιξε νέους δρόμους στο ελληνικό σινεμά. Οι ταινίες του αφιερώματος είναι: «Καλημέρα νύχτα» (1990, doc., 15΄), «Σταδιακή βελτίωση του καιρού» (1992, 20΄), «Μόνο μυρίζοντας γιασεμί» (1994, doc. 30΄), «Η ζωή που θα ήθελες» (1995, doc., 65΄), «Σπιρτόκουτο» (2003, 81΄), «Η ψυχή στο στόμα» (2006, 111΄), «Μαχαιροβγάλτης» (2010, 108΄) και «Το μικρό ψάρι» (2014, 137΄).

Ενδιαφέρον έχει και το αφιέρωμα «Τα μπλουζ της μεταπολίτευσης» σε επιμέλεια Ορσαλίας-Ελένης Κασσαβέτη με ταινίες που παρήχθησαν μεταξύ των ετών 1976-1979 και αναδεικνύουν το υπαρξιακό άγχος και την ανασκαφή της μνήμης ή την προσαρμογή στο υπέροχο αλλά βίαιο πρόσωπο της Αθήνας .

Οι ταινίες του αφιερώματος είναι οι «Παρασκευή με Δευτέρα» του Βασίλη Βαφέα (1975), «Η σκοτεινή καταγραφή μιας ηλιογραφίας» του Δημήτρη Δημογεροντάκη (1978), «Περιπλάνηση» του Χριστόφορου Χριστοφή (1979), «Το άλλο γράμμα» του Λάμπρου Λιαρόπουλου (1976, 71) και «Η καγκελόπορτα» του Δημήτρη Μακρή (1978).

Στο φεστιβάλ που έχει διαγωνιστικό τμήμα με εννέα ταινίες, θα παρουσιαστεί επίσης το αφιέρωμα «Προκαλώντας το παρόν: Τέσσερις Γερμανοί σκηνοθέτες της νέας γενιάς». Θα προβληθούν παντελώς άγνωστες ταινίες των Τζέσικα Κρουμάχερ, Τίμο Μίλερ, Χάνες Λανγκ και Mαξιμίλιαν Λινζ.