Νέος πόλεμος, νέα όπλα

Το κιβώτιο με την ένδειξη «ΒΒ –ειδικού χειρισμού» που κατέβασαν οι δύο αμερικανοί πεζοναύτες από το ελικόπτερο στο κατάστρωμα του αεροπλανοφόρου «George Η. W. Bush» στα ανοικτά του Περσικού Κόλπου τον περασμένο μήνα πρέπει να έκλεινε μέσα του κάτι πολύτιμο. Το περικύκλωσαν αμέσως τρεις με πολιτικά και δύο αξιωματικοί του Ναυτικού που το περίμεναν και το μετέφεραν στο εσωτερικό. Λίγες ημέρες νωρίτερα στο Κατάρ –όπου, εκτός από την αμερικανική βάση, υπάρχουν και «πρατήρια» όπλων από τα οποία προμηθεύονται οι πάσης επιλογής «επαναστάτες» μουσουλμάνοι της περιοχής –κυκλοφόρησε η φήμη ότι κάποια «περίεργα όπλα» που χρησιμοποιούν οι τζιχαντιστές στο Ιράκ κυκλοφορούν στην αγορά. Ηταν από εκείνες τις φήμες που έχουν σοβαρή βάση. Αλλωστε η βρετανική εφημερίδα «Guardian» έγραφε εκείνες τις ημέρες –η «Washington Post» επιβεβαίωσε σχεδόν κατά γράμμα –ότι οι ένοπλοι της ISIS που κατέλαβαν τον Ιούνιο τη Μοσούλη είχαν μπαζούκας και φορητούς εκτοξευτήρες πυραύλων «άγνωστης προέλευσης και με τύπους άγνωστους στο ΝΑΤΟ».

Δεν προκαλεί έκπληξη. Κάθε πολεμική σύγκρουση αναδεικνύει και νέα όπλα. Το χημικό αέριο «Οραντζ» που έριξαν στο Βιετνάμ οι Αμερικανοί για να καταστρέψουν τα δάση ήταν ένα «νέο όπλο» για την εποχή του, όπως νέο όπλο ήταν οι πρωτόγονοι πύραυλοι με τους οποίους ο Χίτλερ βομβάρδισε το Λονδίνο τις τελευταίες εβδομάδες του πολέμου. Νέο όπλο ήταν και οι «κατιούσες», το πολυπυραυλικό μηχανοκίνητο του σοβιετικού στρατού.

Και τα δύο άοπλα διπλάνα που χρησιμοποίησε η Ελλάδα στους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-1913) ήταν νέο όπλο, παρ’ όλο που το αεροπλάνο δεν ήταν άγνωστο εκείνη την εποχή. Αλλά κυριολεκτικά «νέα» ήταν μια σειρά όπλων και «στρατιωτικών μέσων» που πρωτοεμφανίστηκαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο (1914-1918) και στα δύο εμπόλεμα στρατόπεδα.

Την τελευταία εβδομάδα του Απριλίου 1915 ένα πυκνό ασπριδερό σύννεφο με οσμή καμένου χόρτου υψώθηκε κοντά στην πόλη Υπρ του Βελγίου. Ηταν «πειραματικό παρασκεύασμα» χλωρίνης, εφεύρεση του μεγάλου γερμανού φυσικοχημικού Φριτς Χάμπερ, η οποία εγκαινίασε τη σειρά όπλων μαζικής καταστροφής στέλνοντας στον θάνατο 1.208 γάλλους στρατιώτες και 3.000 άλλους που βρίσκονταν 500 και πλέον μέτρα έξω από το θανατηφόρο σύννεφο.

Οι Σύμμαχοι, οι οποίοι χαρακτήρισαν το αέριο «βάρβαρο», έκαναν χρήση άλλης σύνθεσης χημικού αερίου πέντε μήνες αργότερα. «Αδιανόητη» θεώρησε ο γερμανός υπουργός Στρατιωτικών το 1901 τη χρήση φλογοβόλων, αλλά ο γερμανικός στρατός έκανε ευρεία χρήση τους από τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου –μάλιστα βελτίωσε το βεληνεκές τους από 8 μέτρα σε 35 στο τέλος του 1917.

Το τανκ, σε μια βραδυκίνητη μορφή και χωρίς αξιόλογο οπλισμό, ήταν μια βρετανική εφεύρεση και όταν έφθασε στο μέτωπο και κυριάρχησε στην ιστορική Μάχη του Σομ το 1916 χαρακτηρίστηκε από τους μεγαλόστομους Γάλλους «σωτήρας της ειρήνης». Οι Γερμανοί άργησαν πολύ να παρουσιάσουν το δικό τους, αν και θα μπορούσαν να είχαν προηγηθεί. Το 1906 η εταιρεία Austro-Daimler παρουσίασε στον αυστριακό αυτοκράτορα Φραγκίσκο Ιωσήφ ένα «οχυρωμένο όχημα κινούμενο με ερπύστριες», αλλά εκείνος το χαρακτήρισε «γελοίο» και το απέρριψε. Κάποιον ανάλογο χαρακτηρισμό έδωσε και ο γάλλος στρατηγός Μορίς Γκαμελέν στα σχέδια ενός «μικρής εμβέλειας» φορητού πυροβόλου που του παρουσίασε η εταιρεία όπλων Schneider-Creuzot, ήταν ο πρόγονος του όλμου και οι Γερμανοί έκαναν χρήση του από τις πρώτες ημέρες του πολέμου.

Γερμανική επινόηση ήταν και το «κινητό τηλέφωνο», που ζύγιζε σχεδόν 50 κιλά. Ηταν επινόηση ανάγκης. Οι βροχές, το παγωμένο χιόνι και τα πυρά της άλλης πλευράς κατέστρεφαν τα καλώδια και τα σύρματα των γερμανικών στρατιωτικών τηλεφώνων. Οι Σύμμαχοι δεν παρουσίασαν κάτι ανάλογο. Ηταν όμως πρώτοι, από το 1918, όταν κυκλοφόρησαν στο εμπόριο μια εξελιγμένη μορφή του.

Τα κανόνια των 55 χλστ. με εμβέλεια 20 χλμ. που έστειλαν στο μέτωπο της Φλάνδρας οι Αγγλοι ήταν μια επανάσταση για τον πόλεμο ξηράς και η βελτιωμένη μορφή τους που έφεραν οι Αμερικανοί όταν το 1917 μπήκαν στον πόλεμο αχρήστευσε τις οχυρώσεις και τις πυροβολαρχίες των Γερμανών. Οταν εκείνοι θέλησαν να απαντήσουν κατασκευάζοντας τη «Χοντρή Βέρθα», ένα τεράστιο πυροβόλο με το οποίο «θα βομβάρδιζαν το Παρίσι», διαπίστωσαν ότι το ατσάλι τους δεν άντεχε. Η «Βέρθα» έσκασε με την πρώτη δοκιμαστική βολή.