«Προσπαθώ πάντα να πω μια ιστορίαμε τον καλύτερο τρόπο που μπορώ. Το έλεγα και στους μαθητές μου όταν ήμουν καθηγητής, «ποτέ μην προσπαθείτε εσκεμμένα να διεισδύσετεβαθιά,πείτε απλά την ιστορία. Αν είσαι διεισδυτικό άτομο, θα φανεί στη δουλειά σου»». «Οι τρεις ταφές του Μελκιάδες Εστράδα», «Βαβέλ»,«21 γραμμάρια». Αυτές είναι μερικές από τις ιστορίες που μας έχει πει ο Γκιγέρμο Αριάγα. Ο 56χρονος Μεξικανός είναι ένας από τους σημαντικότερους εν ζωή σεναριογράφους και παράλληλα ένας σπουδαίος συγγραφέας όπως έδειξε με τη συλλογή διηγημάτων «Ρετόρνο 201» που κυκλοφόρησε το 2010 στην Ελλάδα. Η πρόσφατη αφορμή για να αναζητήσουμε τον σπάνιο κύριο Γκιγέρμο Αριάγα ήταν το «Words with Gods», μια σπονδυλωτή ταινία βασισμένη σε δική του ιδέα. Δέκα μικρές ιστορίες γύρω από τις διαφορετικές θρησκείες στον πλανήτη, σκηνοθετημένες από πολλούς, μεταξύ των οποίων ο Εμίρ Κουστουρίτσα αλλά και ο ίδιος ο Αριάγα.
Σε μια σκηνή στο τρέιλερ του «Words with Gods» ένας από τους ηθοποιούς λέει «Πρέπει να ζήσεις και να πεθάνεις με το βάρος των πράξεών σου». Αυτό είναι ένα από τα «πιστεύω» σας;
«Ναι, είναι. Πιστεύω ότι στη ζωή πρέπει να προκαλείς τα πράγματα να συμβαίνουν, πάντα είχα μια εμμονή με αυτό. Η ζωή δεν σου χαρίζει κάτι, πρέπει να αρπάξεις και να πιέσεις τις καταστάσεις να συμβούν».
Αρα ζούμε και πεθαίνουμε με το βάρος αυτών που κάναμε και αυτών που δεν κάναμε;
«Σωστά. Εγώ για να μην πεθάνω με ένα τέτοιο βάρος γράφω τώρα ένα βιβλίο που η ιστορία του τριγυρίζει στο μυαλό μου εδώ και τριάντα χρόνια. Θα το τελειώσω μάλλον μέσα στο 2014, αλλά θα είναι μεγάλο βιβλίο, οκτακόσιες σελίδες. Γράφω κάθε βράδυ από τις 10 ως τις 6 το πρωί»
Εχετε τον τίτλο;
«Οχι ακόμη».
Υπάρχει κάποιο κοινό νήμα ή νόημα που θα θέλατε να κρατήσουν οι άνθρωποι από τα σενάρια και τα βιβλία σας;
«Την τεράστια σημασία της αγάπης, της κάθε είδους αγάπης. Στις «Τρεις ταφές του Μελκιάδες Εστράδα» είναι η αγάπη για έναν φίλο, άλλου μπορεί να είναι η αγάπη που πονάει ή καταστρέφει γιατί η αγάπη μπορεί να γίνει μια σφαίρα».
Σαν τον πυροβολισμό στην αρχή της «Βαβέλ». Αυτή η ιστορία από πού ήρθε;
«Οταν ήμουν παιδί, πήγαινα με τους φίλους μου κρυφά από τους γονείς μου μακριά από εκεί που ζούσαμε, για να εξερευνήσουμε τον κόσμο. Μια μέρα ακούσαμε έναν πυροβολισμό και γυρίσαμε πίσω τρέχοντας. Η απόσταση που κάναμε δεν ήταν πάνω από δύο-τρία χιλιόμετρα και εμείς νομίζαμε ότι πηγαίναμε στην άλλη άκρη του κόσμου αλλά είχαμε ακούσει έναν πυροβολισμό από ακόμη πιο μακριά».
Μια και συζητάμε για ζωή και θάνατο, έχετε σκεφθεί ποια θα είναι τα τελευταία «21 γραμμάρια» της δικής σας ζωής;
«Δεν νομίζω ότι θα πεθάνω από καρδιακή προσβολή, οπότε θα προλάβω να σκεφθώ, και μάλλον θα είναι τα «21 γραμμάρια» ενός τελευταίου αναστεναγμού».
Οι χαρακτήρες στα διηγήματα του «Ρετόρνο 201» είναι υπαρκτοί;
«Είναι εμπνευσμένοι από αυτόν τον δρόμο στον οποίο μεγάλωσα και από ανθρώπους που γνωρίζω. Ηταν άνθρωποι της γειτονιάς μου. Ηταν «δικοί» μου άνθρωποι».
Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να μας μεταφέρατε κάτι από τη φιλία σας με τον Κουέντιν Ταραντίνο. Ποιο θεωρείτε το πιο ενδιαφέρον σημείο των συζητήσεών σας;
«Προτού τον γνωρίσωδεν μου άρεσε, επειδή θεωρούσα ότι ήταν πολύ ασεβής ο τρόπος με τον οποίο παρουσίαζε τη βία στις ταινίες του. Οταν βρεθήκαμε, είχα ήδη γι’ αυτόν μια αρνητική ένταση και του το είπα. Του πήρε μόλις δύο λεπτά για να μου αποκαλύψει τον εαυτό του και τότε κατάλαβα τα πάντα. Στη συνέχεια του μίλησα για εμένα και γίναμε αμέσως φίλοι. Είναι καλός τύπος και πολύ γενναιόδωρος. Μετά ήρθε στο σπίτι μου στο Μεξικό».
Πως σχολιάζετε την ανακοίνωση του κομαντάτε Μάρκος ότι αποχωρεί από εκπρόσωπος των Ζαπατίστας.
«Νομίζω ότι τώρα πλέον έχει περισσότερο πολιτικό βάρος στο εξωτερικό παρά στο ίδιο το Μεξικό. Στην πορεία έχασε την ορμή του γιατί οι καταστάσειςάλλαξαν πολύ ενώ θα μπορούσε να έχει χρησιμοποιήσει διαφορετικά όλη αυτή τη δύναμη που είχε».
Απαντώντας στις διάφορες υποθέσεις για το ποιος μπορεί να ήταν πραγματικά, είπε μια εξαιρετική φράση: «Δεν ήμουν τίποτε από όσα έχουν πει. Ημουν απλώς ένα ολόγραμμα».
«Ηταν πολύ ευγενική και γενναιόδωρη φράση, και νομίζω ότι αυτό που ήθελε να πει είναι ότι άφησε να τον χρησιμοποιήσουν, ότι ήταν απλώς ένα εργαλείο για τον κόσμο και επομένως στην πραγματικότητα δεν επρόκειτο για αυτόν αλλά για τον λαό».

Ελλάδα και Μεξικό έχουν μεγάλο φορτίο ιστορίας

Ακούγεστε σαν να σας επηρεάζει η παράδοση.

«Η Ελλάδα και το Μεξικό είναι δύο χώρες που έχουν μεγάλο φορτίο ιστορίας. Περπατάς εδώ στο Μέξικο Σίτι ή σε οποιαδήποτε μεγάλη πόλη του κόσμου και βλέπεις ένα αντίγραφο αρχαιοελληνικού αγάλματος που σου φέρνει στο μυαλό την Ελλάδα ή μια πυραμίδα που σου θυμίζει τους Ινκας και την Αρχαία Αίγυπτο. Οσο και να θέλεις να ξεφύγεις, δεν γίνεται, αφού υπάρχουν και ακόμη μας επηρεάζουν, καθώς δεν είναι απλώς μια παράδοση, είναι η ιστορία του ανθρώπου. Ζούμε σε έναν κόσμο τόσο εξωπραγματικό που κάποιος μπορεί να χάσει τη δουλειά του στην Ελλάδαεπειδή στην Ιαπωνία πέφτει ο δείκτης Nikkei. Πολλοί άνθρωποι αναγκάζονται να επιστρέψουν στις παραδόσεις τους επειδή θέλουν να καταλάβουν ποιοι είναι και πού βρίσκονται».
Εχετε πολύ αναλυτική σκέψη. Ποιος σας έχει επηρεάσει σε αυτό;
«Αν δεν ήταν ο πατέρας μου και αυτά που μου έλεγε, αλλά και η βιβλιοθήκη του, μάλλον θα σκεφτόμουν διαφορετικά και δεν θα είχα γνωρίσει κανέναν από όσους έχω γνωρίσει. Οταν ήμουν παιδί, μια φορά μού είπε: «Το Μεξικό δεν είναι το κέντρο της δουλειάς σου. Το κέντρο σου πρέπει να είναι παντού στον κόσμο κι έτσι, πρέπει να λάβεις υπόψη σου τον κάθε τρόπο ζωής που υπάρχει». Αυτό πραγματικά με επηρέασε. Ταυτόχρονα είχε συγκεντρώσει σπουδαία βιβλία στην οικογενειακή βιβλιοθήκη και έτσι μπόρεσα και διάβασα τους αρχαίους Ελληνες και τον Σαίξπηρ».

Από τους συγγραφείς ποιον αισθάνεσθε σαν μακρινό συγγενή σας;
«Χωρίς καμία αμφιβολία, τουςαρχαίους έλληνες συγγραφείς. Λάτρευα τον Προμηθέα,και μάλιστα τον είχα σκηνοθετήσει στο σχολείο, όπου είχαμε το Θέατρο υποχρεωτικό μάθημα. Ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής, ο Αριστοφάνης μαζί με τον Σαίξπηρ είναι η μεγαλύτερη επιρροή μου στη δραματουργία».

Ο Χέμινγκγουεϊ ήταν γερός πότης μεν, αλλά και κυνηγός όπως εσείς. Εχετε μια ερώτηση που θα θέλατε να του κάνετε αν ζούσε;
«Θα τον ρωτούσα προτού μεθύσει πώς κυνηγάει τις λέξεις».
πότε & πού:
Η συλλογή διηγημάτων «Ρετόρνο 201» του Γκιγέρμο Αριάγα κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πάπυρος.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ