Καρφώνουν ανθρώπους σε σταυρούς. Παίζουν μπάλα με κομμένα κεφάλια. Εκτελούν ομαδικά ομήρους και μετά τους κρεμάνε σε τσιγκέλια. Κόβουν χέρια, τσακίζουν κόκαλα και μαστιγώνουν άγρια τους παραβάτες της σαρίας, όποιον τολμήσει να ακούσει μουσική, να πιει αλκοόλ και να ανάψει τσιγάρο. Στιγμιότυπα φρίκης από την καθημερινή ζωή στο πρώτο σύγχρονο «χαλιφάτο».
Το ίδρυσαν την περασμένη εβδομάδα οι τζιχαντιστές της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και στη Συρία (ISIS), στα εδάφη που κατέλαβαν με μια προέλαση-αστραπή. Από το Χαλέπι, κοντά στις μεσογειακές ακτές της Συρίας, ως τα περίχωρα της Βαγδάτης, 1,2 εκατ. άνθρωποι ζουν τώρα μέσα στον τρόμο και στο σκοτάδι του πιο ακραίου σουνιτικού Ισλάμ.
Οι γυναίκες; Κατώτερες και αόρατες, σκεπασμένες από την κορυφή ως τα νύχια με μαύρα νικάμπ. Η μοιχεία τιμωρείται με λιθοβολισμό μέχρι θανάτου, το κάπνισμα με τον βούρδουλα. Οι κλέφτες ακρωτηριάζονται και οι εχθροί, συνήθως «άπιστοι» σιίτες μουσουλμάνοι και χριστιανοί, εκτελούνται με συνοπτικές διαδικασίες. Είναι τέτοιες οι θηριωδίες των ισλαμιστών της ISIS που τους έχει αποκηρύξει ακόμα και η Αλ Κάιντα.
Αλλά για τους σκληρούς ιδεολόγους του τζιχάντ (του ιερού πολέμου των ισλαμιστών) η δημιουργία του χαλιφάτου είναι ο απόλυτος στόχος, ένα ανατριχιαστικό όραμα που θέλουν να γίνει πραγματικότητα οι φανατικοί αντάρτες της ISIS.
Στην ισλαμική ιστορία o χαλίφης ήταν διάδοχος του προφήτη Μωάμεθ και ηγέτης των μουσουλμάνων σε όλον τον κόσμο, από τους οποίους απαιτούσε τυφλή πίστη και υπακοή. Οι οθωμανοί Τούρκοι, ως de facto ηγέτες του μεγαλύτερου και πιο ισχυρού ισλαμικού κράτους, κληρονόμησαν το χαλιφάτο τον 15ο αιώνα από τους Μαμελούκους της Αιγύπτου. Τελευταίος χαλίφης ήταν ο σουλτάνος Αμπντουλμετζίτ Β’, ως το 1924, όταν τον έπαυσε και τον εξόρισε ο Κεμάλ Ατατούρκ. Το χαλιφάτο ήταν ένα πολιτικό μοντέλο που κατέρρευσε στις αρχές του 20ού αιώνα μαζί με την Οθωμανική Αυτοκρατορία και αντικαταστάθηκε από το σύγχρονο έθνος-κράτος.
Ονειρο του νέου «χαλίφη» Αμπου Μπακρ αλ Μπαγκντάντι είναι να κατακτήσει όλα τα πρώην εδάφη των Οθωμανών. Ο αρχηγός της ISIS θέλει να σβήσει τα σύνορα της αποικιοκρατίας που χάραξαν οι δυτικοί νικητές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Εγγύς Ανατολή. Ο συμβολισμός είναι δυνατός και λειτουργεί προς όφελος της ISIS. Οταν οι τζιχαντιστές έστειλαν τη φωτογραφία με την μπουλντόζα να γκρεμίζει χωμάτινο φράγμα στα σύνορα Συρίας και Ιράκ, ανακοίνωσαν θριαμβευτικά: «Καταστρέψαμε την γραμμή Σάικς – Πικό!». Στα μάτια πολλών Αράβων εκείνη η γαλλοβρετανική συμφωνία του 1916 που μοίρασε τα εδάφη της Μέσης Ανατολής ήταν η αρχή του δυτικού ιμπεριαλισμού –από τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ως την ίδρυση του Ισραήλ το 1948 και την εισβολή στο Ιράκ το 2003.
Μπορεί για την ώρα να επικεντρώνουν την προσοχή τους στο Ιράκ, αλλά μακροπρόθεσμα οι φιλοδοξίες των ισλαμιστών είναι πολύ ευρύτερες. Χάρτες που κυκλοφορούν στο Ιnternet δείχνουν βαμμένα με μαύρο χρώμα και βαφτισμένα με αραβικές ονομασίες τα εδάφη του χαλιφάτου να απλώνονται σε όλη τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και την Ευρώπη ως την Ισπανία (Αλ Ανταλούς στον χάρτη). Μέσα στα σύνορά τους περιλαμβάνεται βεβαίως και η Ελλάδα.
Προς το παρόν η ISIS ελέγχει σημαντικές πετρελαιοφόρες περιοχές που αυξάνουν την επιρροή και τη δύναμή της, διαμορφώνοντας νέο γεωπολιτικό σκηνικό, καθώς το Ιράκ βρίσκεται υπό διάλυση.
Σχεδόν από το πουθενά η ISIS έχει μεταμορφωθεί από τρομοκρατική ομάδα σε στρατό, με πολλά λεφτά, βαρύ οπλισμό και 10.000 ορκισμένους μαχητές. Είναι επιθετική, επεκτατική και θεωρείται άκρως επικίνδυνη όχι μόνο για τα κράτη της περιοχής αλλά και για τη Δύση.
Η αντιζηλία μεταξύ του Μπαγκντάντι και του επικεφαλής της Αλ Κάιντα Αϊμάν αλ Ζαουάχρι δημιουργεί τον κίνδυνο ενός ολέθριου ανταγωνισμού για την πρωτοκαθεδρία στον παγκόσμιο τζιχάντ. Πολλοί φοβούνται ότι για να πάρει ξανά τα «σκήπτρα» η οργάνωση που ίδρυσε ο Οσάμα μπιν Λάντεν θα επιχειρήσει μια όσο το δυνατόν πιο θεαματική και πολύνεκρη επίθεση σε δυτικό στόχο.
Μια ανάσα από την ανεξαρτησία του Κουρδιστάν

«Καλοί και χρήσιμοι» Κούρδοι

Ολα δείχνουν ότι πλησιάζει η ώρα του ανεξάρτητου Κουρδιστάν. Γιατί νίκη σε αυτόν τον πόλεμο δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τους «καλούς και χρήσιμους» –οικονομικά και ως προς τη σταθερότητα της συνεργαζόμενης με τη Δύση κυβέρνησής τους –Κούρδους του Βόρειου Ιράκ. Το ξέρουν καλά στη Βαγδάτη, στην Ουάσιγκτον, αλλά και στην Τεχεράνη. Για να μπουν όμως αποφασιστικά στη μάχη κατά των τζιχαντιστών οι κούρδοι μαχητές, οι περιβόητοι Πεσμεργκά, θέλουν ανταλλάγματα. Περισσότερα κέρδη από το πετρέλαιο, χωρίς έλεγχο από την κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ, με απώτερο στόχο φυσικά την ανεξαρτησία.

Για να πείσουν την ημιαυτόνομη Περιφερειακή Κυβέρνηση του Κουρδιστάν (KRG) να πολεμήσει και με τα 80 τάγματά της, οι ΗΠΑ θα πρέπει να πιέσουν τη σιιτική κυβέρνηση της Βαγδάτης να κάνει επώδυνες παραχωρήσεις.
Η ISIS κατατρόπωσε εύκολα, μέσα σε λίγες ημέρες, τις ιρακινές δυνάμεις την ώρα που ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα έχει ξεκαθαρίσει πως δεν θα στείλει αμερικανικά στρατεύματα στο έδαφος. Λύση είναι οι Πεσμεργκά. Αλλά θα κινητοποιηθούν μόνο αν υπάρξουν σοβαρές εγγυήσεις για τα πετρελαϊκά έσοδα και τον προϋπολογισμό του Κουρδιστάν. Η KRG έχει μεγάλη ενεργειακή συμφωνία, και αγωγό, για την παροχή πετρελαίου στην Τουρκία, αλλά πασχίζει να πουλήσει το προϊόν της στην παγκόσμια αγορά, λόγω της παρεμβολής της Βαγδάτης.
Οι Κούρδοι μισούν τον εξτρεμισμό των ισλαμιστών και τη δημιουργία ενός κέντρου του τζιχάντ στη Μοσούλη, η οποία απέχει μόλις μία ώρα ανατολικά από την πρωτεύουσά τους, το Ερμπίλ. Αλλά ο σουνιτικός εξτρεμισμός τους χάρισε απρόσμενα οικονομικά οφέλη. Η επίθεση της ISIS τους έδωσε την ευκαιρία να καταλάβουν με τα όπλα περιοχές που διεκδικούσαν από τη Βαγδάτη, για να τις εντάξουν στο αυτόνομο Ιρακινό Κουρδιστάν. Ετσι, ελέγχουν πλέον το πετρελαϊκό κέντρο του Κιρκούκ. Και όσο καταρρέει το Ιράκ, τόσο θα αυξάνεται το κίνημα για αυτοδιάθεση.
Ηδη ο ηγέτης τους Μασούντ Μπαρζανί μίλησε για δημοψήφισμα με στόχο την ανεξαρτησία του Βόρειου Ιράκ.
Μέχρι και η Τουρκία δηλώνει έτοιμη να αναγνωρίσει κουρδικό κράτος, σε περίπτωση διάλυσης του Ιράκ. Αφήνοντας κατά μέρος δεκαετίες εχθρότητας, Τούρκοι και Κούρδοι έχουν θέσει ήσυχα σε εφαρμογή, από φέτος τον Ιανουάριο, ενεργειακή συμφωνία-μαμούθ, με τελικό στόχο να εξάγονται 3 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, από το 2015. Ο πρωθυπουργός και αύριο πιθανώς πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χρειάζεται φθηνό και άφθονο ενεργειακό εφοδιασμό για να κρατήσει την οικονομία σε γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης.
Παρούσες στα πετρέλαια του Κιρκούκ είναι ήδη, με 50 συμβόλαια, διεθνείς εταιρείες κολοσσοί, όπως οι ΒΡ, Exxon Mobil, Chevron και Gazprom.
Ημιαυτόνομο από το 1991, το Ιρακινό Κουρδιστάν έχει δική του κυβέρνηση, Βουλή, στρατό, δημόσιες υπηρεσίες και έλεγχο στα σύνορά του. Υπέρ της ίδρυσης ανεξάρτητου Κουρδιστάν είναι και το Ισραήλ, που τη θεωρεί σχεδόν τετελεσμένο γεγονός.
Οι Κούρδοι, περίπου 30 εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν διασκορπισμένοι στη Νοτιοανατολική Τουρκία, τη Συρία, το Ιράκ και το Ιράν, έχουν διακριτικές στρατιωτικές και επιχειρηματικές σχέσεις με το Ισραήλ από τη δεκαετία του 1960.

Μιλούν οι ειδικοί

«Είναι ένα νέο κεφάλαιο στον αρχαίο πόλεμο Αράβων και Περσών»

«Πού οφείλεται η εντυπωσιακή άνοδος της ISIS και πόσο επικίνδυνοι είναι πραγματικά αυτοί οι ισλαμιστές;» ρώτησε «Το Βήμα» δύο ειδικούς.


«Αιτία της επιτυχίας τους είναι η καταστροφική κατάσταση στο Ιράκ, όπου το διχαστικό και ανίκανο καθεστώς του σιίτη Νούρι αλ Μαλίκι έκανε τα πάντα για να προκαλέσει σεχταριστικό πόλεμο μεταξύ σουνιτών Αράβων (33% του πληθυσμού) και σιιτών (σχεδόν το 50%)» μας λέει ο δρ Σαρλ Σεν Προ, ιστορικός, και διευθυντής του Παρατηρητηρίου Γεωπολιτικών Μελετών (Observatoire d’études géopolitiques) στο Παρίσι.

«Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτή η ομάδα είναι πολύ δραστήρια, αλλά σχετικά μικρή (με 8.000-10.000 μαχητές). Ενα άλλο μειονέκτημα είναι ότι ο σουνιτικός πληθυσμός, αν και εχθρικός προς το καθεστώς της Βαγδάτης, είναι πιο κοντά στους Μπααθιστές, στους ουλεμάδες παραδοσιακούς κληρικούς ή στους φυλάρχους παρά στους φανατικούς ισλαμιστές της ISIS» προσθέτει.

«Στην πραγματικότητα, βλέπουμε ένα νέο κεφάλαιο στον αρχαίο πόλεμο μεταξύ Αράβων και Περσών με έπαθλο το Ιράκ και τη Συρία. Η σύγκρουση θα διαρκέσει, δεδομένου ότι υπάρχει ένα αγεφύρωτο χάσμα μεταξύ αφενός του καθεστώτος του Μαλίκι, που υποστηρίζεται από το Ιράν και τις ΗΠΑ, και αφετέρου των σουνιτών, που τους στηρίζουν τα περισσότερα αραβικά κράτη. Στα εδάφη του Ιράκ και της Συρίας η ISIS είναι καλύτερα εδραιωμένη από την Αλ Κάιντα. Εχει έναν στόχο που μπορεί να κερδίσει συμπάθειες: την υπεράσπιση του αραβικού Ιράκ εναντίον του σιιτικού Ιράν. Ενώ η Αλ Κάιντα έχει σκοπό τη διεθνή τρομοκρατία, ιδίως κατά των Δυτικών» τονίζει ο Σεν Προ.

«Η ISIS είναι προφανώς επικίνδυνη. Αλλά πιστεύω ότι έφτασε στο μέγιστο εύρος της για πολλούς λόγους» μας λέει ο Ολιβιέ Κεμπφ, ερευνητής στο Ινστιτούτο Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων (IRIS) στο Παρίσι.

«Οι ισλαμιστές έχουν μπλοκαριστεί στα βορειοανατολικά από τους Κούρδους που ελέγχουν αυτό το τμήμα της Μεσοποταμίας. Στον Νότο έχουν αποκλειστεί από τους σιίτες στα περίχωρα της Βαγδάτης. Δεν προβλέπω καμία επιτυχία εκεί» τονίζει.

«Στον εμφύλιο της Συρίας έχουν απέναντι την οργάνωση Αλ Νούσρα, που αγωνίζεται εναντίον του Μπασάρ αλ Ασαντ. Η μία είναι «τοπική», ενώ η ISIS είναι περιφερειακή και θέλει να καταργήσει το σύστημα των συνόρων που επιβλήθηκε από τις αποικιοκρατικές συμφωνίες, όπως των Σάικς – Πικό (1916), οδηγώντας στη δημιουργία κρατών όπως η Συρία, το Ιράκ, η Ιορδανία και η Σαουδική Αραβία» εξηγεί ο Κεμπφ.
ΙΣΤΟΡΙΟΠΛΗΚΤΟΣ ΦΑΝΑΤΙΣΜΟΣ

«Χρυσή εποχή» η Τουρκοκρατία

Με την κατάργηση των συνόρων Συρίας – Ιράκ οι τζιχαντιστές ελπίζουν να ξυπνήσουν μνήμες από τη χρυσή γι’ αυτούς εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, πριν από τα τεχνητά κράτη που κατασκευάστηκαν για τα συμφέροντα των αποικιοκρατών της Δύσης. Οι ισλαμιστές της ISIS κήρυξαν διεθνή αραβικό τζιχάντ και καλούν τους μουσουλμάνους όπου γης να επιστρέψουν στη θρησκεία, απορρίπτοντας τη δημοκρατία, το κοσμικό κράτος και τα λοιπά «σκουπίδια της Δύσης».

Αιματηρό σχίσμα από τον 7ο αιώνα
«Ηρωες» για τους σουνίτες εξτρεμιστές ανά την Εγγύς Ανατολή, οι φανατικοί σουνίτες της ISIS είναι αντικειμενικά επικίνδυνοι αντίζηλοι της Αλ Κάιντα, αλλά και μισητοί εχθροί για τους σιίτες στο Ιράκ και στο Ιράν. Από το σχίσμα του 7ου αιώνα, τα δύο παρακλάδια του ισλάμ συγκρούονται σε ανελέητους πολέμους για το ποιος θα κερδίσει τα εδάφη και θα πάρει το χρίσμα του χαλίφη, δηλαδή του ηγεμόνα όλων των μουσουλμάνων (σ.σ.: από την αραβική λέξη Khalifa που σημαίνει διάδοχος).
Ο αιμοσταγής«χαλίφης Ιμπραήμ»
Ο αρχηγός της ISIS, ο Αμπου Μπακρ αλ Μπαγκντάντι, αυτοανακηρύχθηκε «χαλίφης Ιμπραήμ» και απευθείας απόγονος του προφήτη Μωάμεθ. Ο 43χρονος είναι από τους πιο βίαιους ένοπλους τζιχαντιστές, σκοτεινή φυσιογνωμία που ξεκίνησε ως ηγέτης της Αλ Κάιντα στο Ιράκ. Αμείλικτος και αόρατος, μιλάει φορώντας μάσκα, ακόμη και στους αντάρτες του. Μόνο δύο θολές φωτογραφίες του κυκλοφορούν στο Internet. Είναι επικηρυγμένος για 10 εκατ. δολάρια από τις ΗΠΑ.
Είναι γεμάτοτο ταμείο
Με 2 δισ. δολάρια στο «ταμείο» της, η ISIS έχει πολύ περισσότερα χρήματα από τους Ταλιμπάν και την Αλ Κάιντα. Μόνο με την κατάληψη της Μοσούλης οι ισλαμιστές ξάφρισαν 430 εκατ. δολάρια από τις τράπεζες. Προηγουμένως έβγαζαν πολλά από ναρκωτικά, λύτρα από απαγωγές, ξέπλυμα μαύρου χρήματος, καθώς και από το πετρέλαιο της Βόρειας Συρίας, σε εδάφη που ελέγχουν από το 2012. Με την επέκταση στο Ιράκ πέφτουν στα χέρια τους και άλλες πηγές μαύρου χρυσού.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ