Πλεόνασμα 2,6 δισ. ευρώ από τον τουρισμό το α’ εξάμηνο 2013

Πλεόνασμα 2.607 εκατ. ευρώ έναντι πλεονάσματος 2.041 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2012 παρουσίασε το ταξιδιωτικό ισοζύγιο το εξάμηνο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2013.

Οπως ανακοίνωσε η Τράπεζα της Ελλάδος το πλεόνασμα είναι αυξημένο κατά 27,7%, εξέλιξη που οφείλεται κυρίως στην αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων κατά 535 εκατ. ευρώ ή 18,1% με την ταυτόχρονη μείωση των ταξιδιωτικών πληρωμών κατά 31 εκατ. ευρώ ή 3,3%. Η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων τον Ιανουάριο –Ιούνιο του 2013 έναντι του πρώτου εξαμήνου του 2012 ήταν αποτέλεσμα της αύξησης της μέσης κατά ταξίδι δαπάνης κατά 5,4% ή 31 ευρώ, που διαμορφώθηκε στα 616 ευρώ, και παράλληλα της αύξησης των αφίξεων ταξιδιωτών κατά 12,3%. Επιπλέον, αύξηση κατά 3,6% παρουσίασε η δαπάνη ανά διανυκτέρευση (Ιανουάριος –Ιούνιος 2013: 71 ευρώ, Ιανουάριος –Ιούνιος 2012: 69 ευρώ). Ταυτόχρονα, η μέση διάρκεια παραμονής παρουσίασε επίσης αύξηση και διαμορφώθηκε στις 8,7 διανυκτερεύσεις το πρώτο εξάμηνο του 2013, από 8,5 διανυκτερεύσεις το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2012, σημειώνοντας αύξηση κατά 1,7%. Ως αποτέλεσμα της αύξησης της μέσης διάρκειας παραμονής και της αύξησης των αφίξεων, ο αριθμός των διανυκτερεύσεων το χρονικό διάστημα Ιανουάριος –Ιούνιος 2013 αυξήθηκε κατά 14,2%.

Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις τον Ιανουάριο – Ιούνιο 2013 αυξήθηκαν κατά 18,1% σε σύγκριση με το 2012. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αύξηση των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών της ΕΕ των 27 κατά 7,7%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 1.960 εκατ. ευρώ και συμμετέχουν στο σύνολο των εισπράξεων κατά 56,1%, καθώς και στην αύξηση των εισπράξεων από κατοίκους των λοιπών χωρών εκτός της ΕΕ των 27, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 1.377 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο –Ιούνιο 2013 παρουσιάζοντας αύξηση 37,7%. Αναλυτικότερα, οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 1.313 εκατ. ευρώ, δηλ. αυξήθηκαν κατά 11,3%, ενώ οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ΕΕ των 27 εκτός της ζώνης του ευρώ παρουσίασαν αύξηση κατά 1%. Όσον αφορά στις εισπράξεις από τις σημαντικότερες χώρες προέλευσης ταξιδιωτών, οι εισπράξεις από τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 24,3% και διαμορφώθηκαν στα 572 εκατ. ευρώ, οι εισπράξεις από τη Γαλλία αυξήθηκαν κατά 20,9% και διαμορφώθηκαν στα 236 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο διαμορφώθηκαν στα 373 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση κατά 10,5%. Από τις λοιπές χώρες εκτός της ΕΕ των 27, αύξηση παρουσίασαν οι εισπράξεις από τη Ρωσία κατά 48,4% οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 356 εκατ. ευρώ και αύξηση κατά 33,8% παρουσίασαν οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ που διαμορφώθηκαν στα 198 εκατ. ευρώ.

Αναφορικά με την κατανομή της ταξιδιωτικής δαπάνης των ταξιδιωτών στην Ελλάδα ανά λόγο ταξιδιού, ο κύριος όγκος των εισπράξεων σχετίζεται με ταξίδια για προσωπικούς λόγους, των οποίων το μερίδιο στο σύνολο των δαπανών ανέρχεται στο 92% το πρώτο εξάμηνο του 2013 έναντι 91% την αντίστοιχη περίοδο του 2012, ενώ το υπόλοιπο αφορά σε επαγγελματικά ταξίδια. Όσον αφορά στα ταξίδια για προσωπικούς λόγους, σημειώνεται ότι μεγάλη συμμετοχή στο σύνολο των δαπανών έχουν τα ταξίδια αναψυχής (Ιανουάριος –Ιούνιος 2013: 78,4%, Ιανουάριος –Ιούνιος 2012: 73,9% επί του συνόλου), ενώ τα ταξίδια για επίσκεψη σε συγγενείς/οικογένεια συμμετέχουν με 4,4% παρουσιάζοντας μείωση σε σχέση με το 2012 (Ιανουάριος –Ιούνιος 2012: 6,4%). Επομένως, η αύξηση της συμμετοχής των ταξιδιών για προσωπικούς λόγους στο σύνολο των εισπράξεων κατά 1% οφείλεται κυρίως στην αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων από τα ταξίδια αναψυχής κατά 555 εκατ. ευρώ ή 25,4%. Τέλος, οι εισπράξεις από ταξίδια για επαγγελματικούς λόγους παρουσιάζουν μικρότερη αύξηση κατά 4,9%, γεγονός που έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση της συμμετοχής τους στο σύνολο των εισπράξεων κατά 1% (Ιανουάριος –Ιούνιος 2013: 8%, Ιανουάριος –Ιούνιος 2012: 9%).

Όπως προαναφέρθηκε, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση τον Ιανουάριο – Ιούνιο 2013 αυξήθηκε κατά 12,3% και διαμορφώθηκε στις 5.421 χιλ. ταξιδιώτες, έναντι 4.828 χιλ. ταξιδιωτών την αντίστοιχη χρονική περίοδο του 2012. Στην διαμόρφωση της ταξιδιωτικής κίνησης συμβάλλουν οι χώρες της ΕΕ των 27 με συμμετοχή 58% και οι λοιπές χώρες εκτός της ΕΕ των 27 με συμμετοχή 42%. Την επισκοπούμενη περίοδο η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ΕΕ των 27 αυξήθηκε κατά 4,6% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2012 κυρίως λόγω της αύξησης των αφίξεων από τις χώρες της ζώνης του ευρώ κατά 7%, και δευτερευόντως λόγω της αύξησης των αφίξεων από τις χώρες της ΕΕ των 27 εκτός της ζώνης του ευρώ κατά 1,2% οι οποίες διαμορφώθηκαν στις 1.290 χιλ. ταξιδιώτες, έναντι 1.274 χιλ. ταξιδιωτών το αντίστοιχο διάστημα του 2012. Οι αφίξεις από τις λοιπές χώρες εκτός της ΕΕ των 27 παρουσίασαν αύξηση κατά 25%. Ειδικότερα, αύξηση κατά 13,6% εμφανίζουν οι αφίξεις από τη Γερμανία και αύξηση κατά 17,4% εμφανίζουν οι αφίξεις από τη Γαλλία. Αντίθετα, οι αφίξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο μειώθηκαν κατά 15,1%. Τέλος, από τις λοιπές χώρες εκτός της ΕΕ των 27, οι αφίξεις από την Ρωσία παρουσίασαν αύξηση κατά 47% και οι αφίξεις από τις ΗΠΑ αύξηση κατά 27%.

Οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στις 46.990 χιλ. τον Ιανουάριο – Ιούνιο 2013, έναντι 41.161 χιλ. την αντίστοιχη περίοδο του 2012, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 14,2%. Το γεγονός αυτό οφείλεται κυρίως στην αύξηση των διανυκτερεύσεων από τις χώρες εκτός της ΕΕ των 27 κατά 32,1%. Παράλληλα, οι διανυκτερεύσεις των κατοίκων από τις χώρες της ΕΕ των 27 αυξήθηκαν κατά 6,6%. Η αύξηση των διανυκτερεύσεων των χωρών της ΕΕ των 27 είναι αποτέλεσμα της αύξησης των διανυκτερεύσεων από τις χώρες της ζώνης του ευρώ κατά 10,2%, ενώ οι διανυκτερεύσεις των χωρών της ΕΕ των 27 εκτός της ζώνης του ευρώ παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητες (αύξηση 0,2%). Αύξηση παρουσιάζουν οι διανυκτερεύσεις από τη Γερμανία και τη Γαλλία κατά 19,6% και 16,5% αντίστοιχα, ενώ αυτές από το Ηνωμένο Βασίλειο μειώθηκαν κατά 13,3%. Τέλος, από τις λοιπές χώρες εκτός της ΕΕ των 27, οι διανυκτερεύσεις από την Ρωσία παρουσίασαν αύξηση κατά 53,4% και εκείνες από τις ΗΠΑ παρουσίασαν αύξηση 19,3%.

Η Τράπεζα της Ελλάδος, λαμβάνοντας υπόψη τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στον κλάδο της κρουαζιέρας και με σκοπό να καταγραφεί πληρέστερα η συμβολή του στην συνολική τουριστική κίνηση, ξεκίνησε από το 2012 τη συλλογή και ανάλυση πιο λεπτομερών στοιχείων για τον συγκεκριμένο τομέα. Για τους σκοπούς της ανάλυσης αυτής, οι ταξιδιώτες κρουαζιέρας διακρίνονται σε τρεις κύριες κατηγορίες: (α) ταξιδιώτες με ελληνικό λιμάνι επιβίβασης (home-port) για την πραγματοποίηση της κρουαζιέρας, (β) ταξιδιώτες με ελληνικό λιμάνι αποβίβασης (last-port) και γ) τους διερχόμενους (transit) ταξιδιώτες οι οποίοι πραγματοποιούν μόνο στάσεις σε ελληνικά λιμάνια.

Η μεθοδολογία της Έρευνας Συνόρων παρείχε ήδη τη δυνατότητα να καταγράφονται οι ταξιδιώτες κρουαζιέρας που αναχώρησαν από κάποια πύλη εξόδου της χώρας (αεροδρόμιο, οδικό σταθμό ή λιμάνι). Η αύξηση, όμως, της σημασίας της κρουαζιέρας στο σύνολο των μεγεθών εισερχόμενου τουρισμού και η συνεχής προσπάθεια της Τράπεζας της Ελλάδος για καλύτερη απεικόνιση της τρέχουσας κατάστασης κατέστησε αναγκαία την περαιτέρω διεύρυνση των πηγών πληροφόρησης και έρευνας. Η πληρέστερη καταγραφή των μεγεθών που προκύπτουν και από τους υπόλοιπους ταξιδιώτες κρουαζιέρας επιτεύχθηκε με τη διεξαγωγή συμπληρωματικής έρευνας με βάση τα λιμεναρχεία της χώρας.

Η συμπληρωματική αυτή έρευνα συνέλεξε λεπτομερή στοιχεία από 14 λιμένες της χώρας όπου αφίχθη το 85% των κρουαζιερόπλοιων, ενώ τα αντίστοιχα στοιχεία για τα υπόλοιπα λιμάνια αντλήθηκαν από την Ένωση Λιμένων Ελλάδος. Συνολικά το 2012 πραγματοποιήθηκαν 4.737 αφίξεις πλοίων με 5,4 εκατ. εξόδους επιβατών. Σημειώνεται πως στα στοιχεία που προέρχονται από τη συμπληρωματική έρευνα δεν είναι δυνατή επί του παρόντος η κατανομή των ταξιδιωτών ανά εθνικότητα. Ωστόσο, η Τράπεζα της Ελλάδος θα εξετάσει τη δυνατότητα πραγματοποίησης ακόμα μίας συμπληρωματικής έρευνας απευθείας στα κρουαζιερόπλοια για την καταγραφή και των υπολοίπων μεταβλητών. Το 2012 οι συνολικές εισπράξεις από ταξιδιώτες κρουαζιέρας ανήλθαν στα 519,4 εκατ. Ευρώ, εκ των οποίων 101,8 εκατ. ευρώ συμπεριλαμβάνονταν στα ήδη καταγραφόμενα στοιχεία από την Έρευνα Συνόρων, γιατί αφορούσαν ταξιδιώτες που αναχώρησαν από την Ελλάδα (last-port), ενώ 417,6 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύουν σύμφωνα με τη συμπληρωματική έρευνα πρόσθετα έσοδα.

Από την συμπληρωματική έρευνα προέκυψε ότι το 91,3% των επισκεπτών αφορά διερχόμενους επισκέπτες οι οποίοι κατά μέσο όρο πραγματοποιούν τρεις στάσεις σε ελληνικά λιμάνια. Οι συνολικοί επισκέπτες κρουαζιέρας το 2012 εκτιμώνται σε 1,7 εκατομμύρια ταξιδιώτες και οι συνολικές διανυκτερεύσεις που πραγματοποίησαν εκτός κρουαζιερόπλοιων εκτιμώνται σε 3,3 εκατομμύρια. Οι εννέα σημαντικότεροι λιμένες αφίξεως κρουαζιερόπλοιων καλύπτουν το 92,8% των συνολικών αφίξεων επιβατών. Σημειώνεται πως η συμπληρωματική έρευνα θα διεξάγεται σε σταθερή βάση και τα αντίστοιχα τελικά δεδομένα για το 2013 θα είναι διαθέσιμα το πρώτο εξάμηνο του 2014 με μέριμνα ώστε να υπάρχει και καταμερισμός των αφίξεων και εσόδων σε μηνιαία βάση.

Στο διάγραμμα 6 παρουσιάζεται η κατανομή των εισπράξεων ανά λιμάνι προορισμού. Το κυριότερο λιμάνι από πλευράς εισπράξεων κρουαζιέρας αποτελεί το λιμάνι του Πειραιά με συμμετοχή 40,4% στο σύνολο των εισπράξεων και ακολουθούν το λιμάνι της Κέρκυρας με 12,3% και το λιμάνι της Σαντορίνης με 9,6% των εισπράξεων.

Για το πρώτο εξάμηνο του 2013 πραγματοποιήθηκε εκτίμηση σύμφωνα με προσωρινά στοιχεία μόνο για τις εισπράξεις, όπου εκτιμάται πως οι συνολικές εισπράξεις ανήλθαν σε 185 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση 9,5% σε σχέση με τα αντίστοιχα στοιχεία του 2012 (Ιανουάριος-Ιούνιος 2012: 169 εκατ. ευρώ). Τέλος, σημειώνεται πως τα δημοσιευμένα στατιστικά στοιχεία της Έρευνας Συνόρων αναθεωρήθηκαν έχοντας ενσωματώσει επιπλέον μεγέθη που αφορούν κρουαζιέρες για το 2012 και το πρώτο εξάμηνο του 2013