Οι ελεύθερες ρίζες, δραστικές μορφές οξυγόνου που ενοχοποιούνται για τη γήρανση, την καρδιοπάθεια και τον καρκίνο, ενδέχεται να βοηθούν στην επούλωση τραυμάτων και στην αναγέννηση ιστών, ανακοίνωσαν βρετανοί ερευνητές. Τα πειράματά τους έδειξαν ότι τα αντιοξειδωτικά που εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες εμποδίζουν την αναγέννηση της ουράς σε γυρίνους.

Αρνητική δράση των αντιοξειδωτικών

«Προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι τα αντιοξειδωτικά είχαν μια τέτοια αρνητική συνέπεια στην αναγέννηση των ιστών, δεδομένου ότι συχνά λέγεται πως τα αντιοξειδωτικά είναι ωφέλιμα για την υγεία» σχολίασε ο δρ Ενρίκε Αμάγια του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, επικεφαλής της έρευνας.

Τα αποτελέσματα, τα οποία δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Nature Cell Biology», έρχονται να προστεθούν σε μεγάλες μελέτες που έδειξαν ότι οι μεγάλες δόσεις αντιοξειδωτικών βιταμινών δεν ωφελούν και ενδέχεται μάλιστα να βλάπτουν.

Η ομάδα του δρος Αμάγια μελετούσε ένα βιολογικό μονοπάτι που ονομάζεται Wnt και επιτρέπει στα αμφίβια, όπως οι βάτραχοι και οι σαλαμάνδρες, να αναγεννούν τους ιστούς τους έπειτα από τραυματισμούς.


Οι γυρίνοι χάνουν την ικανότηττα να αναγεννούν την ουρά τους αν τους χορηγηθούν αντιοξειδωτικά (Πηγή: M.Silfverberg / Wikimedia Commons)

Μελέτη σε γυρίνους

Οι ερευνητές εργάστηκαν με γυρίνους, οι οποίοι είναι γνωστό ότι μπορούν να αναγεννούν εύκολα την ουρά τους στην περίπτωση που αποκοπεί.

Σε πρώτη φάση, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι στη διάρκεια της διαδικασίας αναγέννησης ενεργοποιείται μια σειρά από μεταβολικά γονίδια, συμπεριλαμβανομένων γονιδίων που συμμετέχουν στην παραγωγή υπεροξειδίου του υδρογόνου, μιας ισχυρής οξειδωτικής ουσίας.

Η έρευνα έδειξε ότι οι γυρίνοι δεν αναγεννούν την ουρά τους αν απενεργοποιηθούν αυτά τα γονίδια, ή χορηγηθούν στα πειραματόζωα μεγάλες δόσεις αντιοξειδωτικών.

Απαραίτητες οι ελεύθερες ρίζες στην αναγέννηση

«Η μελέτη μας υποδεικνύει ότι οι ελεύθερες ρίζες είναι απαραίτητες προκειμένου να ενεργοποιηθεί και να συνεχιστεί η αντίδραση αναγέννησης» λέει ο Αμάγια. «Διαπιστώσαμε επίσης ότι οι ελεύθερες ρίζες είναι απαραίτητες για την ενεργοποίηση του μονοπατιού Wnt, το οποίο έχει ουσιαστικά συνδεθεί με όλα τα συστήματα αναγέννησης που έχουν μελετηθεί ως σήμερα, συμπεριλαμβανομένου ενός που απαντάται στους ανθρώπους».

Δεδομένου βέβαια ότι οι άνθρωποι δεν αναγεννούν χαμένα άκρα, παραμένει ασαφές τι σημασία έχουν τα ευρήματα στην κλινική πράξη.

Φαίνεται όμως ότι οι ελεύθερες ρίζες έχουν μια ποικιλία δράσεων και λειτουργιών και η πλήρης εξουδετέρωσή τους ενδέχεται να οδηγεί σε προβλήματα.