Χρειάστηκε να περιμένουμε μισό αιώνα μέχρι να κατασκευαστεί το γιγάντιο μηχάνημα που θα μπορούσε να δώσει απαντήσεις. Την Τετάρτη, όμως, ερευνητές του CERN ανακοινώνουν πως είναι βέβαιοι ότι εντόπισαν «κάτι που μοιάζει με το Χιγκς», το σωματίδιο που θα επιβεβαίωνε ότι γνωρίζουμε πώς η ύλη αποκτά τη μάζα της.

Οι υπεύθυνοι του CMS, ενός από τα δύο πειράματα για τον εντοπισμό του Χιγκς, ανακοίνωσαν ότι το επίπεδο βεβαιότητας που πέτυχαν αντιστοιχεί σε ανακάλυψη νέου σωματιδίου, το οποίο είναι συμβατό με τη θεωρία του Χιγκς.

Εφόσον επιβεβαιωθεί οριστικά η ανακάλυψη, κάτι που δεν αναμένεται πριν από τον Οκτώβριο, ο πειραματικός άθλος θα επιστέγαζε το λεγόμενο Καθιερωμένο Μοντέλο, το θεωρητικό οικοδόμημα που αναπτύχθηκε τον περασμένο αιώνα και συγκεντρώνει όλες τις γνώσεις των φυσικών για τα στοιχειώδη συστατικά του Σύμπαντος.

«Είμαι σε θέση να επιβεβαιώσω ότι ανακαλύφθηκε ένα σωματίδιο σύμφωνο με τη θεωρία του μποζωνίου Χιγκς», ανακοίνωσε ο Τζον Γούμερσλι, επικεφαλής του Science and Technology Facilities Council της Βρετανίας.

Παράλληλα ο Τζο Ινκαντέλα, εκπρόσωπος του δύο ερευνητικών ομάδων του CERN κοντά στη Γενεύη δήλωσε: «Πρόκειται για ένα προκαταρκτικό αποτέλεσμα, αλλά πιστεύουμε ότι είναι πολύ ισχυρό και θεμελιωμένο».

Και ενώ η αγωνία των φυσικών ήταν στο απώγειο εν όψει των ανακοινώσεων για το μποζόνιο Χιγκς ένα βίντεο που διέρρευσε την Τρίτη το βράδυ για λίγο στην ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ερευνών (CERN) ενέτεινε τις προσδοκίες.

Στο βίντεο, το οποίο «ανέβηκε» την Τρίτη αλλά είχε ημερομηνία Τετάρτης και αποσύρθηκε πάραυτα μόλις άρχισαν τα τηλέφωνα από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, ο Τζο Ινκαντέλα, εκπρόσωπος Τύπου του πειράματος CMS, επιβεβαιώνει ότι οι ερευνητές έχουν ανακαλύψει ένα νέο σωματίδιο, χωρίς όμως να κατονομάζει συγκεκριμένα το Χιγκς.

Απαντώντας στην εφημερίδα »Telegraph» (όπου μπορείτε να δείτε και το «επίμαχο» βίντεο) υπεύθυνοι του CERN επέμειναν ότι αυτό αποτελεί «ένα από πολλά» βίντεο που είχαν ετοιμαστεί για τις διάφορες πιθανές εκβάσεις των ερευνών, το επιχείρημα αυτό όμως δεν πείθει απόλυτα. Όπως και να έχει, αύριο θα έχουμε την πλήρη απάντηση – και άρα την επιβεβαίωση ή διάψευσή του.

Μποζόνιο περίπου στην ίδια μάζα

Στο βίντεο ο κ. Ινκαντέλα δηλώνει ξεκάθαρα: «Εχουμε παρατηρήσει ένα νέο σωματίδιο. Εχουμε πολύ ισχυρές ενδείξεις ότι κάτι υπάρχει εκεί, η εξακρίβωση των ιδιοτήτων του θα πάρει όμως ακόμη λίγο χρόνο».

Ο εκπρόσωπος του CMS προσθέτει ότι το σωματίδιο που ανακαλύφθηκε διασπάται σε δυο φωτόνια – γεγονός το οποίο σημαίνει ότι πρόκειται για μποζόνιο –, ότι έχει ακέραιη ιδιοστροφορμή (spin) και ότι η μάζα του είναι 130 φορές μεγαλύτερη από αυτή του πρωτονίου – δηλαδή γύρω στα 121 γιγαηλεκτρονιοβόλτ (Gev).

Η μάζα του Χιγκς έχει «εντοπισθεί» από τους ερευνητές που αναζητούν το φευγαλέο σωματίδιο γύρω στα 125 γιγαηλεκτρονιοβόλτ, όπως όμως επισημαίνει το περιοδικό «New Scientist» η διατύπωση των φράσεων του κ. Ινκαντέλα είναι αρκετά αόριστη ώστε να μπορεί κανείς να συμπεράνει ότι η αυριανή ανακοίνωση τοποθετεί πιθανώς το Χιγκς πιο κοντά στα 121 γιγαηλεκτρονιοβόλτ.

Μπορεί Χιγκς αλλά μπορεί και όχι

Ο κ. Ινκαντέλα μιλάει για «τη μεγαλύτερη ανακάλυψη στον τομέα μας τα τελευταία 30 με 40 χρόνια», από τα λεγόμενά του όμως δεν γίνεται σαφές αν το σωματίδιο που ανακάλυψαν οι ερευνητές του CERN μοιάζει με το μποζόνιο Χιγκς έτσι όπως υπαγορεύεται από το Καθιερωμένο Μοντέλο ή αν δεν ταιριάζει επακριβώς με αυτή την περιγραφή.

«Αν τα πράγματα είναι έτσι, τότε έχουμε κάτι πραγματικά σημαντικό εδώ» τονίζει χαρακτηριστικά. «Θα μπορούσε να είναι μια πύλη, αν θέλετε, προς την επόμενη φάση εξερεύνησης της βαθύτερης στόφας από την οποία είναι φτιαγμένο το Σύμπαν, κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό αν το σκεφτείτε».

Ο εκπρόσωπος του CMS υπογραμμίζει ωστόσο ότι τα αποτελέσματα είναι ακόμη αρχικά, συγκρίνοντας τον όγκο των δεδομένων των πειραμάτων με τους κόκκους άμμου που θα μπορούσαν να γεμίσουν μια Ολυμπιακή πισίνα και αφήνει ανοιχτό ένα ενδεχόμενο να μην βρισκόμαστε τελικά μπροστά στο μποζόνιο Χγικς.

«Θα μπορούσε να είναι κάτι το οποίο συχνά αποκαλούμε σωματίδιο παρόμοιο με το Χιγκς» επισημαίνει ο κ. Ινκαντέλα. «Αν δεν ταιριάζει σε σημαντικό βαθμό, αυτό θα το δούμε μέσα σε αυτόν τον χρόνο».