Νέα όπλα στη μάχη κατά της αδήλωτης εργασίας και της εισφοροδιαφυγής έχει πλέον το υπουργείο Εργασίας. Πρόκειται για το εργόσημο και την κάρτα εργασίας που θα εφαρμοσθούν σε χιλιάδες εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα και στοχεύουν να περιορίσουν την αδήλωτη εργασία που σήμερα ανέρχεται στο 25% και την εισφοροδιαφυγή που αγγίζει το 30% στο σύνολο των εργαζομένων.

Σύμφωνα με την εφημερίδα «Τα Νέα», εντός του τετραμήνου Ιανουαρίου – Απριλίου 2011 καθιερώνεται για το οικόσιτο προσωπικό το ειδικό εργόσημο, υπό τύπον πολύπτυχης επιταγής συγκεκριμένης χρηματικής αξίας, στην οποία θα περιλαμβάνεται το ποσό της αμοιβής του εργαζομένου και το ποσό της εισφοράς υπέρ του οικείου ασφαλιστικού ταμείου. Επίσης μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2011 θεσμοθετείται η κάρτα εργασίας, ένα νέο σύστημα ηλεκτρονικού ελέγχου εργασίας και ασφάλισης. Μάλιστα, ως κίνητρο ένταξης στο νέο σύστημα προγραμματίζεται η σταδιακή μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, τόσο των εργοδοτών όσο και των εργαζομένων, κατά 25% μέχρι το 2013.

Για το εργόσημο

Το μέτρο αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή από Μάρτιο- Απρίλιο και θα λειτουργήσει ως εξής: Από τους κατά περίπτωση αρμόδιους φορείς κοινωνικής ασφάλισης (ασφαλιστικά ταμεία) εκδίδεται ειδικό εργόσημο, υπό τύπον πολύπτυχης επιταγής συγκεκριμένης χρηματικής αξίας, στην οποία περιλαμβάνεται το ποσό της αμοιβής του εργαζομένου και το ποσό της εισφοράς υπέρ του οικείου ασφαλιστικού ταμείου. Τα εργόσημα μεταβιβάζονται ονομαστικώς από τον εργοδότη στους εργαζομένους ως καταβολή για την αμοιβή της παρασχεθείσας εργασίας και στη συνέχεια εξοφλούνται από τους προαναφερόμενους φορείς διαθέσεως με καταβολή του αντίστοιχου ποσού, αφού προηγουμένως έχουν παρακρατηθεί οι αναλογούσες εισφορές.

Οι παρακρατηθείσες ασφαλιστικές εισφορές και το καθαρό ποσό αναγράφονται στην πολύπτυχη επιταγή, εκ των οποίων το ένα τμήμα φυλάσσεται από τον φορέα που εξοφλεί και το άλλο από τον εργοδότη.
Στο τέλος κάθε έτους το ασφαλιστικό ταμείο στέλνει ετήσια συγκεντρωτική κατάσταση σε εργοδότη και εργαζόμενο. Με το σύστημα αυτό οι ετήσιες καταβληθείσες εισφορές εκπίπτουν κατά τα 2/3 από το φορολογητέο εισόδημα του εργοδότη και κατά το 1/3 από το φορολογητέο εισόδημα του εργαζομένου.

Για τον τρόπο διανομής του κουπονιού το επικρατέστερο σενάριο προβλέπει ότι το κουπόνι ασφάλισης (συγκεκριμένης χρηματικής αξίας) θα μπορεί να αγοράζει ο εργοδότης αλλά και να εξαργυρώνει ο απασχολούμενος μέσω μηχανημάτων πολλαπλών συναλλαγών, ΑΤΜ νέας γενιάς, μέσω των οποίων θα γίνεται η συναλλαγή. Τα μηχανήματα αυτά (περίπου 6.000) θα τοποθετηθούν σε τράπεζες, ταχυδρομεία, ΚΕΠ, καθώς και σε σούπερ μάρκετ.

Οι εργοδότες θα προμηθεύονται τα ειδικά κουπόνια αμοιβής και θα αναγράφουν τους ΑΜΚΑ, δηλαδή τους Αριθμούς Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης, του εργοδότη και του εργαζομένου. Θα βάζουν στα ΑΤΜ χρήματα και θα λαμβάνουν κουπόνια ίσης αξίας καθώς και το σχετικό αποδεικτικό. Με τα κουπόνια αυτά θα πληρώνουν το οικόσιτο προσωπικό.

Ο εργαζόμενος κάτοχος του κουπονιού, με τη σειρά του, θα τοποθετεί το κουπόνι και έναν κωδικό και θα εισπράττει τα χρήματα από τα ΑΤΜ. Με το υπό προώθηση μέτρο γίνεται φθηνότερη η ασφάλιση στην απασχόληση των περιστασιακά απασχολουμένων (οικιακοί βοηθοί, κηπουροί, εργάτες γης, όσοι παραδίδουν ιδιαίτερα μαθήματα, όσοι φυλάσσουν νήπια και ηλικιωμένους κ.ά.). Η ασφαλιστική εισφορά προς το ΙΚΑ αυτής της κατηγορίας των ασφαλισμένων (εργοδοτική και εργατική εισφορά) μειώνεται από 35,40% σε 20%. Το μέτρο προβλέπεται στον Νόμο Λοβέρδου για το νέο Ασφαλιστικό και εκτιμάται ότι θα αποφέρει έσοδα της τάξεως των 250 εκατ. ευρώ στο ΙΚΑ και τον ΟΓΑ, ενώ υπολογίζεται να λάβουν μέρος έως 300.000 περιστασιακά απασχολούμενοι.

Για την κάρτα εργασίας

Το νέο μέτρο ουσιαστικά συνίσταται στην πληρωμή αποδοχών- εισφορών και φόρου μισθωτών υπηρεσιών μέσω του τραπεζικού συστήματος. Η κάρτα εργασίας θα εφαρμοστεί από το ερχόμενο καλοκαίρι και θα αποτελεί εργαλείο για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας και της εισφοροδιαφυγής.

Η ένταξη των επιχειρήσεων στο σύστημα, το οποίο θα είναι διασυνδεμένο με το ΙΚΑ, τον ΟΑΕΔ και το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας, θα αρχίσει την 1η Ιουλίου 2011, οπότε γίνεται υποχρεωτική η πληρωμή των εισφορών μέσω των τραπεζών. Οι εργαζόμενοι θα εντάσσονται με την κάρτα εργασίας που θα βασίζεται στον Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης. Η κάρτα αυτή θα χρησιμοποιείται και ως κάρτα ελέγχου για την είσοδο και την έξοδο από τον χώρο εργασίας και με τον τρόπο αυτό θα ελέγχονται το ωράριο και κάθε εργασιακή μεταβολή. Το σύστημα των ηλεκτρονικών διασταυρώσεων θα εφαρμοστεί από τις μεγάλες επιχειρήσεις αρχικά προαιρετικά, ενώ στη συνέχεια θα γίνει υποχρεωτικό για όλες τις επιχειρήσεις.

Η μείωση των εισφορών για τις συνεπείς επιχειρήσεις θα γίνει προοδευτικά και θα είναι ανάλογη της ένταξης των επιχειρήσεων στο σύστημα με στόχο να φθάσει το 25% έως το 2013, ενώ θα επιμεριστεί αναλογικά στις εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων.