ΤΟΒΗΜΑ – ΝΕW YORK TIMES
Πέρσι τα Χριστούγεννα μου ήρθε ταμπλάς. Πληροφορήθηκα ότι ο αδερφός μου, Κέβιν, συλλέγει φάτνες. Βρίσκονται παντού στο σπίτι του, στριμωγμένες πάνω σε κάθε πρεβάζι, τραπέζι, πάγκο και ντουλάπι _ 17 το σύνολο.
Ταράχτηκα. Γνώριζα ότι ο Κέβιν είναι φανατικός οπαδός του όρου «Χριστούγεννα» αντί του παγανιστικού «γιορτές», αλλά δεν είχα ιδέα ότι είχε τέτοια μονομανία.
Εκτός από τα βιβλία και τους δίσκους, οι συλλογές πάντα μου φαίνονται ελαφρώς φρικιαστικές. Ανατρίχιαζα επί χρόνια καθώς η αδερφή μου συγκέντρωνε κλόουν και αντικείμενα με τον Δον Κιχώτη.
Αναρωτιέμαι γιατί ο Κέβιν έχει μανία με τις φάτνες. Είναι ένας τρόπος για να παραμένει κοντά στην μακαρίτισσα μάνα μας; Ως παιδί μεταχειριζόταν τον Ιωσήφ, τους βοσκούς και τους μάγους σαν ήρωες δράσης, διοργανώνοντας μάχες. «Ο βοσκός είχε πλεονέκτημα διότι κρατούσε το αρνί το οποίο μπορούσε να χρησιμοποιήσει σαν όπλο», θυμήθηκε ο Κέβιν τρυφερά.
Εγώ θυμήθηκα ότι στενοχωρήθηκε πολύ μια χρονιά που κλάπηκε ο Ιωσήφ από την υπαίθρια φάτνη της εκκλησίας της ενορίας μας και αναρωτιόταν γιατί ο θετός πατέρας του Χριστού εξαφανίζεται τόσο απότομα από την Καινή Διαθήκη.
Οταν μου είπε ότι θα πήγαινε στο ετήσιο συνέδριο των Φίλων της Φάτνης ένα σαββατοκύριακο του Νοεμβρίου, αποφάσισα να τον συνοδεύσω από περιέργεια. Επισκεπτόμενοι την έκθεση φάτνης, συναντήσαμε συλλέκτες που διέθεταν 300, 500 ακόμη και 600 φάτνες. Ο Κέβιν άρχισε να αισθάνεται ανεπαρκής με μόλις 15 (χάρισε δυο στον μεγάλο γιο του).
Η Μπόνι, μια 52χρονη νοσοκόμα από το Κεντάκι, μου είπε ότι έχει περισσότερα από 500 κομμάτια στοιβαγμένα στο «δωμάτιο φάτνης διαλογισμού», αν και «δεν είμαι θρήσκα». Αγόρασε την πρώτη, χειροποίητη σκαλισμένη σε ξύλο, σε σχολικό ταξίδι στο Μαρόκο και πέρασε τέσσερα χρόνια κάνοντας μπέιμπι-σίτινγκ για να την ξεπληρώσει. Θεωρεί ότι η Γέννηση αντιπροσωπεύει την «ανανέωση».
Ο πατέρας Τιμ Γκόλντρικ από τη Μασαχουσέτη είπε ότι ο παππούς του υποστήριζε ότι ήταν παράδοση στις Αζόρες ο άντρας του σπιτιού να στήνει τη φάτνη. Παρακαλούσε να στήσει την δική τους, αγορασμένη από φτηνό σούπερ μάρκετ. Επί χρόνια, ο ιερέας φύλαγε εκατοντάδες φάτνες στο δωμάτιο των ξένων, το οποίο δεν χωρούσε να φιλοξενήσει κανένα ξένο.
Ο 61χρονος Μάικ Γουέιλεν από το Μίσιγκαν, πρόεδρος του συλλόγου φάτνης και υπερήφανος ιδιοκτήτης 400, είπε ότι δεν έχει πέσει ποτέ στην αντίληψή του η μονομανία με τις φάτνες να έχει προκαλέσει συζυγικά προβλήματα. Η Ρίτα Μπότσερ από την Πενσιλβάνια βγάζει την εφημερίδα του συλλόγου. Στη δεκαετία του ’80, έκανε έρευνες αγοράς και ανέλαβε να ερευνήσει τις φάτνες. «Νόμιζα ότι κανείς δεν τις συνέλεγε. Οπως φαίνεται, είχα άδικο», είπε. Σήμερα έχει 700 συνδρομητές ανά τον κόσμο.
Ο πατέρας Τιμ εξήγησε στον Κέβιν ότι ο Ιωσήφ εξαφανίστηκε ίσως πριν από τόσα χρόνια λόγω της πεποίθησης ότι αν θάψεις ένα άγαλμα του Ιωσήφ στον κήπο, θα πουλήσεις το σπίτι σου γρηγορότερα (παράδοση που αναβίωσε με την κρίση).
Αν δεν μπορείς να πολεμήσεις τους φανατικούς, πήγαινε μαζί τους. Αγόρασα μια φάτνη από το νησί Κέιπ Κοντ στο συνέδριο. Η Παναγία είναι γοργόνα. Ο Ιησούς-μωρό είναι καλυμμένος με μια ριγέ πετσέτα θαλάσσης. Οι μάγοι είναι ένας κάβουρας, ένας κροκόδειλος και ένας ιππόκαμπος. Τα «ζωντανά» είναι βάτραχος, χελώνα και αστερίας. Ο Ιωσήφ έχει τρίαινα.
Δυστυχώς δεν με έφερε πιο κοντά στον αδερφό μου. «Είναι ιεροσυλία», είπε ο Κέβιν. «Η Παναγία δεν έχει ουρά».
