ΚΑΘΕ φθινόπωρο στις γραμματείες των πανεπιστημιακών σχολών τα τηλέφωνα πυκνώνουν.Ενας – τριψήφιος σε κάποια τμήματα- αριθμός ανθρώπων
αναζητεί ευγενικά, πιεστικά, απαιτητικά, αλλά πάντα και πάνω απ΄ όλα προσωπικά πληροφορίες για κατατακτήριες εξετάσεις.Αυτή τη χρονιά, μάλιστα, κατά την οποία στην Ιατρική Σχολή Αθηνών η κατάταξη θα γίνει τις επόμενες ημέρες με τον
βαθμό του πτυχίου,οι αιτήσεις πύκνωσαν. Φαίνεται ότι ούτε η οικονομική κρίση μπορεί να κάμψει το θυμικό ενός ανθρώπου που αποφασίζει να αλλάξει ρότα και να στραφεί προς την Ιθάκη του.
Για την κυρία Μαρία Κολυβά η «Ιθάκη» είχε στεριανή διεύθυνση: την οδό Μικράς Ασίας στο Γουδή, εκεί όπου στεγάζεται η Ιατρική Σχολή Αθηνών. Μόλις πέρυσι έδωσε κατατακτήριες εξετάσεις και τώρα παρακολουθεί το δεύτερο έτος της σχολής. Δεν είναι χρηματοδοτούμενη από γονείς αλλά μια σκληρά εργαζόμενη φυσικοθεραπεύτρια που συνεχίζει να βλέπει ασθενείς και να διδάσκει σε ιδιωτική σχολή.
Στο τηλεφώνημά μας ήταν βιαστική, όπως πρέπει να είναι για να αντεπεξέλθει στην πολυδιάστατη πλέον ζωή της, και μας έδωσε το συνηθισμένο για τους φοιτητές της Ιατρικής «ραντεβού στον Ιπποκράτη», στο άγαλμα δηλαδή του Πατέρα της Ιατρικής. Τι έκανε προτού φθάσει ως εδώ; «Κάποτε αθλήτρια ενόργανης γυμναστικής, στη συνέχεια επιτυχούσα στα ΤΕΙ Φυσικοθεραπείας,αργότερα μεταπτυχιακή φοιτήτρια στη Σουηδία… Στην οικογένειά μου οι περισσότεροι μορφώθηκαν σε προχωρημένη ηλικία. Ετσι, φάνηκε φυσιολογικό να δίνω για Ιατρική περίπου είκοσι χρόνια μετά την εισαγωγή μου στα ΤΕΙ. Η προετοιμασία για τις εξετάσεις ήταν ένας σκληρός προσωπικός αγώνας: Ημουν εγώ και το βιβλίο, εγώ και η επιθυμία μου, εγώ και οι αναστολές μου. “Γιατί το κάνω αυτό; ” αναρωτιόμουν σκεπτόμενη την ηλικία μου. Οταν μια Κυριακή του Γενάρη άνοιξα τον υπολογιστή μου και είδα το όνομά μου στους επιτυχόντες,ήξερα τον λόγο:επειδή το “γουστάρω”. Μόνο αυτό το ρήμα μπορεί να μιλήσει για το πόσο μου αρέσει αυτό που κάνω. Οχι πως είναι όλα ρόδινα.Τον πρώτο καιρό η αμηχανία σκίαζε την ευτυχία μου. Και όχι μόνο η δική μου, αλλά και των άλλων. Οι συμφοιτητές μου μού μιλούσαν στον πληθυντικό. Σήμερα κάνω όνειρα για το μέλλον,αλλά ξέρω πως πρέπει να βάλω κάποια όρια. Εχει χάρη το γοργό, αλλά από το ποτέ καλύτερο είναι το αργά».
«Ποτέ δεν είναι αργά» λέει η κυρία Ζένια (Ευγενία) Δημητρακοπούλου. Με δύο πτυχία ανωτάτων σχολών και μία παραίτηση από μόνιμη θέση στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ βρίσκεται ήδη «εκτός μέσου όρου» και η τέχνη είναι το όχημα για αυτή τη θέση της. Σπούδασε αρχικά αγρονόμος και τοπογράφος μηχανικός στο ΕΜΠ, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Λονδίνο, απασχολήθηκε σε ερευνητικά προγράμματα της σχολής της, ξεκίνησε διδακτορικό… Το βιογραφικό της μοιάζει ατελείωτο, ώσπου μπαίνει η τελεία και αρχίζει η παράγραφος των Καλών Τεχνών. «Ζωγράφιζα πάντα.Στον Θησαυρό του Κολεγίου (σ.σ.: ετήσια έκδοση που δίνουν κάποια εκπαιδευτικά ιδρύματα στους αποφοίτους τους) οι φίλες μου μού είχαν γράψει:“Αντε,και στην Καλών Τεχνών”.Οταν τελικά στα είκοσι επτά μου είπα στους γονείς μου ότι θα δώσω στην Καλών Τεχνών,σκέφτηκαν φωναχτά:“Θα αφήσεις το διδακτορικό για να γίνεις ζωγράφος;”. Δεν κάμφθηκα και προχώρησα.Δούλευα τότε ως ερευνήτρια στο Πολυτεχνείο και κουραζόμουν πολύ.Αλλά όσο πιο πολύ γεύεσαι αυτό που αγαπάς τόσο πιο πολύ διψάς. Είναι όπως όταν είσαι ερωτευμένος» μας λέει.
Το κομβικό σημείο ήταν η παραίτησή της δύο χρόνια πριν από τη Σχολή Αρχιτεκτόνων, όπου εργαζόταν ως μόνιμη υπάλληλος σε μια θέση που ελάχιστα σχετιζόταν με τα ενδιαφέροντα και τις σπουδές της. Σήμερα κάνει μαθήματα ζωγραφικής σε παιδιά και κλείνεται στο εργαστήριο δουλεύοντας για την επόμενη έκθεσή της. Την ώρα που χαιρετιόμαστε μας υπενθυμίζει: «Οταν θέλεις κάτι πολύ,κάποια στιγμή ανοίγει ένα μικρό παράθυρο, το παράθυρο γίνεται πόρτα,η πόρτα διάδρομος.Ποτέ δεν είπα “γυρνάω τον διακόπτη και γίνομαι ζωγράφος”.Ολα έγιναν σιγά σιγά:πρώτα δρόμος και μετά μονόδρομος».
Μια αρχιτέκτων από το Μαθηματικό
Οι προσωπικές αποφάσεις ή οι συγκυρίες μάς κάνουν αρχιτέκτονες, ζωγράφους ή μαθηματικούς; Για την κυρία Ζανέτα Νικολάου ήταν όλα αυτά μαζί. Τη συναντήσαμε στις παρυφές του Λυκαβηττού, στο αρχιτεκτονικό γραφείο D135 που διατηρεί με τον σύζυγό της πολιτικό μηχανικό κ. Χρυσόστομο Κουτέρη. Οι φίλοι της λένε ότι έχει «πιστοποιημένα» μαθηματικό μυαλό, μια και το πρώτο πτυχίο της έχει τη σφραγίδα του Τμήματος Μαθηματικών του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου.
«Τα μαθηματικά ήταν για πολλά χρόνια ένα γοητευτικό παιχνίδι,που τελείωσε όταν πέρασα στη σχολή και προσγειώθηκα σε μια στείρα και παθητική παρακολούθηση μαθημάτων.Τότε αναζήτησα εξόδους διαφυγής». Η ιδέα της Αρχιτεκτονικής έγινε επιτακτική ανάγκη στα μισά των σπουδών της. Αρχισε εντατικά σχέδιο και μόλις πήρε το πτυχίο έδωσε κατατακτήριες εξετάσεις και πέρασε στο πρώτο έτος της Αρχιτεκτονικής. «Δεν σκέφτηκα ποτέ την ηλικία ή τον κόπο. Ο χρόνος με απασχόλησε μόνο στο τέλος της σχολής, στα τριάντα μου. Με φρέναρε η ιδέα της παράτασης της φοιτητικής ζωής στην τέταρτη δεκαετία της ζωής μου και δεν πήγα στο εξωτερικό για μεταπτυχιακά. Στην ίδια όμως τη σχολή ποτέ δεν ένιωσα “μεγάλη”-εξάλλου υπήρχαν και φοιτητές ακόμη πιο μεγάλοι από εμένα.. Απολάμβανα την “εμπειρία” τού να σπουδάζεις σε μια σχολή-χωνευτήρι ιδεών και προκλήσεων, όπου το καθετί γινόταν αφορμή για ανοιχτή συζήτηση και ομαδική δουλειά». Τι έχει μείνει από το πρώτο της πτυχίο; «Βγάζω πιο εύκολα λογικά συμπεράσματα. Α,και διαβάζω τα παιδιά μου».
Ζελίκα Σαλιών-Παπαγεωργίου,
«Ενιωθα το κενό και πήρα την απόφαση»
πτυχιούχος Νομικής, ψυχοθεραπεύτρια
«Στα δεκαοκτώ μου το όνειρο ήταν να ακολουθήσω το επάγγελμα του δικηγόρου μπαμπά και θα το πετύχαινα με το να είμαι μια πολύ καλή φοιτήτρια Νομικής. Οταν τελείωσα και άρχισα να εργάζομαι, δεν έπαιρνα την ικανοποίηση που θα ήθελα. Με τα χρόνια παντρεύτηκα,έκανα παιδιά,αλλά στον επαγγελματικό τομέα ένιωθα το κενό. Εκείνη την περίοδο έκανα ψυχανάλυση που με βοήθησε να πω:“Τελείωσε αυτό το κομμάτι και τώρα θα κάνω αυτό που πραγματικά θέλω:να ακούω τα προβλήματα των άλλων, να βοηθάω”. Ηταν θέμα χρόνου να πάρω την απόφαση και να ξαναγίνω φοιτήτρια. Εκανα μια συζήτηση με τον άντρα μου και τα δύο μου παιδιά και βρήκα τη συμπαράσταση που ζητούσα για να ξεκινήσω.Δέχτηκα να ξεχάσω την ηλικία μου,το πτυχίο που ήδη είχα και να ξαναπεράσω εξεταστικές,εργασίες… Αποφοίτησα το περασμένο καλοκαίρι και θέλω να ανοίξω το δικό μου γραφείο. Αυτό δεν σημαίνει ότι έχω τελειώσει με την εκπαίδευσή μου.Οσο πιο πολύ έρχομαι σε επαφή με τα προβλήματα των ανθρώπων τόσο πιο πολύ θέλω να μαθαίνω, να διαβάζω… Οσο για τα παιδιά μου; Νιώθουν περήφανα για μένα.Βλέπουν μια μαμά ευχαριστημένη».