Είναι ελαφρώς θλιβερό να υπολογίζουν οι τριαντάρηδες σε πόσα χρόνια θα βγουν στη σύνταξη. Θα πείτε, εδώ ο κόσμος καίγεται, οι ψυχολογικές διαθέσεις μάς μάραναν; Και όμως, η κατήφεια είναι μεταδοτική και αντιπαραγωγική.
Πώς ξεκινά κάποιος τη μέρα του γνωρίζοντας ότι η ζωή του θα έχει μίζερο τέλος, ανεξαρτήτως φιλότιμου και αποδοτικότητας; Το γενικό συμπέρασμα από το νομοσχέδιο του Ασφαλιστικού που κατέθεσε ο υπουργός Εργασίας κ. Ανδρέας Λοβέρδος είναι ότι οι Ελληνες θα δουλεύουν ώσπου να μπει το ένα πόδι τους στον τάφο. Κάπως έτσι παρουσιάζεται η εργασία ως τα 65, κάπως έτσι παρουσιάζεται το μίνιμουμ 37 ετών για τη συνταξιοδότηση. Μήπως έχουν λογική τα όρια που επιβλήθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης;
Μήπως αυτές οι βασικές αρχές θα έπρεπε να ισχύουν από τότε που ιδρύθηκαν τα ασφαλιστικά ταμεία; Αντ΄ αυτού οι πάντες έκαναν τα πάντα για να διαλύσουν το σύστημα. Οι ευθύνες επιμερίζονται και διαχέονται.
Ας θυμηθούμε τα χουβαρνταλίκια που τίναξαν την μπάνκα στον αέρα. Θυμόσαστε τις υγιείς σαραντάρες, υπαλλήλους τραπέζης που τσέπωναν τη συνταξούλα προτού δουν την πρώτη ρυτίδα στο πρόσωπό τους; Δούλευαν για 20 χρόνια και λάμβαναν σύνταξη επί μισόν αιώνα (ως γνωστόν, όσοι δεν δουλεύουν μακροημερεύουν). Οι άλλες, οι ορφανές στα προχωρημένα «-ήντα», ήταν καλύτερες; Υπήρχαν γυναίκες με καλές δουλειές, με εισοδήματα από ενοίκια, που έπαιρναν εφ΄ όρου ζωής μερίδιο από τη σύνταξη του πατρός τους. Και στους άνδρες βέβαια υπήρχαν οι ακραίες περιπτώσεις, οι καλοδιατηρημένοι πενηνταπεντάρηδες που εισέπρατταν πλήρη σύνταξη για να συνεχίσουν την καριέρα τους, στον κλάδο τους, αμειβόμενοι πλαγιοτρόπως. Ας μη μιλήσουμε για τους τυφλούς με αετίσιο βλέμμα και όλες αυτές τις περιπτώσεις ψευδοαναπήρων που έκλεβαν τα δημόσια ταμεία.
Φεύγουμε από τις ευθύνες των εργαζομένων για να πιάσουμε τα αφεντικά. Υπήρχε ένας κανόνας τα τελευταία χρόνια: όσο περισσότερα χρώσταγε ένας επιχειρηματίας τόσο καλύτερη μεταχείριση είχε. Είναι μακρός ο κατάλογος των εργολάβων, των προμηθευτών, των συνεργατών του κράτους που αμελούσαν εγκληματικά να καταβάλουν τις εισφορές τους.
Επειδή όμως ο νόμος είναι νόμος και ισχύει για φτωχούς και πλούσιους, ο ψιλικατζής με τον μεγαλοσχήμονα μπήκαν σε κοινό καθεστώς ρυθμίσεων: δίνοντας ένα ποσοστό από τα χρωστούμενα κάθε επιχειρηματίας μπορούσε να αγιάσει και ο επιτήδειος να κανονίσει εκ νέου δουλειές με το Δημόσιο. Πέρυσι το καλοκαίρι οι εργοδοτικές οφειλές προς το ΙΚΑ είχαν φθάσει στα 4 δισ. ευρώ και η κυβέρνηση εκλιπαρούσε για αποπληρωμή σε 90 δόσεις, με προκαταβολή 2%. Οι χρεωστές αδιαφόρησαν. Γιατί να πληρώσουν αν δεν έχουν κυρώσεις ή αν δεν έχουν υπουργεία στο πελατολόγιο;
Το γιουρούσι στα Ταμεία έγινε με νομοθετική ενθάρρυνση. Οι πρόωρες συντάξεις ήταν νόμιμες, οι απατεωνιές δεν υπόκεινταν σε ελέγχους και ουδείς διαμαρτυρόταν επί χρόνια παρά το γεγονός ότι ηχούσαν κουδουνάκια κινδύνου. Αν λοιπόν η χώρα είναι σήμερα πάμπτωχη, αυτό οφείλεται κυρίως σε εκείνους που καθόρισαν το πλαίσιο της σπατάλης, δηλαδή στα στελέχη των κυβερνώντων κομμάτων που έψαχναν τρόπους για να πριμοδοτήσουν τους οπαδούς, που ψάρευαν ψηφουλάκια με τροπολογίες, με υπουργικές αποφάσεις και απαράδεκτες ρυθμίσεις. Η περίφημη σαραντάρα συνταξιούχος απλώς επωφελήθηκε από τα δώρα του πολιτικού συστήματος. Είναι αυτονόητη η προθυμία ενός εργαζομένου να κάθεται και να πληρώνεται αντί να ιδροκοπάει για να πληρωθεί. Αν λοιπόν γίνει ένας επιμερισμός ευθυνών για τα κεφάλαια που φαγώθηκαν, οι υπαίτιοι πρέπει να αναζητηθούν πρωτίστως εκεί όπου λαμβάνονται οι πολιτικές αποφάσεις και δευτερευόντως μεταξύ εκείνων που αξιοποίησαν τις κρατικές διευκολύνσεις. Εχουν άραγε νόημα οι ρετροσπεκτίβες; Εχουν, αν θέλουμε να βασιστούμε εκεί για να προφητεύσουμε τα μελλούμενα, για να υποθέσουμε αν θα παραμείνουν ψύχραιμες οι νέες γενιές που βλέπουν τη ζωή τους να υποθηκεύεται με συλλογική ευθύνη. Οι σημερινοί τριαντάρηδες θίγονται περισσότερο από εκείνους που χάνουν δύο μηνιάτικα σύνταξης. Οι σημερινοί τριαντάρηδες δεν συμμετείχαν στις εθνικές κοπάνες, δεν χάρηκαν τα κερασμένα επιδόματα, δεν έζησαν την εποχή της αφθονίας. Θα συγχωρήσουν ή θα επαναστατήσουν;
