Ελληνικά γυμνάσια

Γυμναστήρια που μυρίζουν, όργανα που έχουν κάποια χρόνια να ανανεωθούν και πολύς ιδρώτας στις εγκαταστάσεις του Αγίου Κοσμά, όπου προπονούνται οι Εθνικές ομάδες της ρυθμικής και της ενόργανης γυμναστικής. Το ΒΗΜagazino πάτησε στο έδαφος των αθλητών και κατέγραψε τις ασκήσεις της ιδιόμορφης ζωής τους.

Το τραμ σταματάει στον Αγιο Κοσμά. Ενας Αστερίξ ζωγραφισμένος στην αερογέφυρα μας καλωσορίζει στο «Γαλατικό χωριό». Στις αθλητικές εγκαταστάσεις ο Βαγγέλης, πατέρας μιας αθλήτριας της ενόργανης γυμναστικής, πίνει καφέ, «βράζοντας» στον φτιαγμένο από ελενίτ προθάλαμο του γυμναστηρίου καθώς περιμένει την κόρη του, παρέα με άλλους «συντρόφους» όπως αυτοχαρακτηρίζονται. «Εδώ είμαστε κάθε μέρα. Η κυρία έρχεται από τη Σαλαμίνα καθημερινά. Μαζί με τα παιδιά και εμείς. Το πρωί τα πηγαίνουμε στο σχολείο, το μεσημέρι τα φέρνουμε εδώ, το απόγευμα τα ξαναπαίρνουμε και την επόμενη ημέρα τα ίδια». Μόλις ανακοινώθηκε το πολυνομοσχέδιο της υπουργού Παιδείας Αννας Διαμαντοπούλου που καταργεί τη βάση του «10» για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια και είναι χαρούμενοι. «Ασφαλώς και δεν είναι καλή μαθήτρια. Δύο καρπούζια κάτω από την ίδια μασχάλη δεν χωράνε. Είμαστε συνειδητοποιημένοι, αγράμματα θα μείνουν τα παιδιά μας. Από την άλλη, όμως, τι προοπτικές τούς δίνουν για να συνεχίσουν τον αθλητισμό;» αναρωτιέται ο Βαγγέλης, ψέγοντας τον νέο νόμο, που με αφορμή τα περιστατικά ντοπαρίσματος σε αθλητές της άρσης βαρών καταργεί τα παλαιότερα προνόμια των αθλητών (διορισμό στο Δημόσιο, κατάργηση της αυτόματης εισαγωγής στα πανεπιστήμια ή μοριοδότηση κτλ.).

Περνάμε το κατώφλι του γυμναστηρίου της ενόργανης γυμναστικής. Στα μονόζυγα στριφογυρίζουν περίπου δέκα αγόρια ηλικίας 13-25 ετών. Πολλά από αυτά έχουν διακριθεί σε αγώνες. Οπως ο 19χρονος Λευτέρης Κοσμίδης, ο οποίος σε ηλικία 16 ετών έγινε ο πρώτος στην ιστορία του ελληνικού αθλητισμού που κατέκτησε ευρωπαϊκό μετάλλιο στην κατηγορία των ανδρών. Μας χαιρετά και επιστρέφει στην προπόνησή του. Ο πατέρας του, πρώην αθλητής και σήμερα ένας εκ των προπονητών της Εθνικής ομάδας, είναι θυμωμένος. «Δεν είναι ποδόσφαιρο ή μπάσκετ εδώ, με συμβόλαια, με μεγάλους χορηγούς και τηλεοπτικά δικαιώματα. Ποιος ποδοσφαιριστής ή ποιος μπασκετμπολίστας όμως προπονείται έξι και επτά ώρες την ημέρα;» λέει ο Θανάσης Κοσμίδης. Και επί πέντε-έξι ημέρες την εβδομάδα με μόνο 15 ημέρες τον χρόνο διακοπές…

Η προπόνηση τελειώνει ύστερα από έξι ώρες και ο γιος του αποσύρεται στο δωμάτιό του εντός του Αγίου Κοσμά. Μία ώρα αργότερα μας υποδέχεται στα λιγοστά τετραγωνικά του. Μας κερνάει καφέ έξω από το λυόμενό του. Το έχει βάψει με έντονα, χαρούμενα χρώματα. «Μπορούμε να επέμβουμε στα δωμάτιά μας. Ρωτάμε βέβαια πρώτα, αλλά μας αφήνουν». Δύο κορίτσια της ενόργανης επιστρέφουν από την προπόνηση. «Συγχαρητήρια» του φωνάζουν. Ο Λευτέρης έχει μόλις προσθέσει ένα ακόμη ευρωπαϊκό μετάλλιο στη συλλογή του. Θέλει να γίνει φυσικοθεραπευτής. Τι του έχει λείψει όλα αυτά τα χρόνια; «Παλαιότερα, που έμενα μόνος, ένιωθα λίγη μοναξιά. Αλλά πόσα παιδιά στον κόσμο σε αυτή την ηλικία έχουν ένα σπίτι δικό τους; Μπορεί να είναι μικρό, αλλά είναι το σπίτι μου και νιώθω ελεύθερος μέσα σε αυτό». Πώς περνάει η ώρα; «Εχουμε Internet, έχουμε κάνει και δύο πάρτι. Γενικώς όμως δεν κάνουμε φασαρία, διότι παντού μένουν αθλητές και μεγαλύτεροι από εμάς». Ποδόσφαιρο παρακολουθεί, αλλά «μόνο ξένο. Είναι η αντίδρασή μου σε αυτό που συμβαίνει. Αν χτυπήσει ένας ποδοσφαιριστής το νύχι του, θα γίνει πρωτοσέλιδο. Με εμάς τώρα ασχολήθηκαν λίγο και αυτό επειδή δεν είχε πρωτάθλημα».

Η περιήγησή μας καταλήγει στους κοιτώνες των κοριτσιών της ρυθμικής. Εδώ φιλοξενούνται παιδιά από την επαρχία ή παιδιά των οποίων οι γονείς διαμένουν μακριά και δεν μπορούν να τα πηγαινοφέρνουν στις προπονήσεις. Κορίτσια ηλικίας 14-17 ετών βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με την προπονήτριά τους. Δύο από το ανσάμπλ θέλουν να σταματήσουν, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η παρουσία της ομάδας στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του Σεπτεμβρίου. «Του χρόνου δίνω Πανελλαδικές και δεν έχουμε πια μόρια. Πήγα σήμερα στο μάθημα κατεύθυνσης ύστερα από πολύ καιρό και δεν καταλάβαινα τίποτε» λέει η 17χρονη Αλεξάνδρα. Αν θα της λείψει η γυμναστική; «Την αγαπάω, επειδή με αυτή ασχολούμαι από μωρό. Τώρα όμως ήρθε ο καιρός να μάθω να αγαπώ κάτι άλλο». Είναι θυμωμένες. «Από τον Νοέμβριο μας έχουν κόψει το φαγητό. Μας δίνουν 100 ευρώ για να το προμηθευόμαστε μόνες μας». Τι τρώνε; «Μακαρόνια, μακαρόνια… Α, και μπισκότα. Διατροφή αθλήτριας, ε;». Μαγειρεύουν εκ περιτροπής. «Η Μαριάνθη και η Δέσποινα φτιάχνουν καμιά σάλτσα. Υπάρχουν και φορές που μένουμε νηστικές. Ποια θα μαγειρέψει στις 10.00 το βράδυ μετά την προπόνηση;». Στα δωμάτιά τους υπάρχουν ένα μικρό ηλεκτρικό μάτι, φούρνος μικροκυμάτων και ψυγείο. Για την καθαριότητα φροντίζει μία φορά την εβδομάδα μια καθαρίστρια, αλλά τις καθημερινές δουλειές τις κάνουν μόνες τους. Το γυμναστήριο μυρίζει άσχημα. «Τον χειμώνα μπήκαν νερά και μάλλον “πότισε”» μας λένε.

Στους κοιτώνες είναι υπεύθυνη για αυτές η προπονήτρια του ατομικού Νατάλια Μουραβένοβα. «Η μία βοηθάει την άλλη» μας λέει η Νέλι Ασένοβα, προπονήτρια του ανσάμπλ. «Αυτοκίνητο δεν υπάρχει. Αν κάποιο από τα κορίτσια αρρωστήσει, μου τηλεφωνεί και το πηγαίνουμε με το δικό μου στο νοσοκομείο». Η Ελληνική Γυμναστική Ομοσπονδία, όπως μας ενημερώνει ο πρόεδρος Θανάσης Βασιλειάδης, κληρονόμησε χρέη από την προηγούμενη διοίκηση. Αλλά και όταν υπήρχαν χρήματα, πριν από το 2004, «δεν έγιναν οι κατάλληλες επενδύσεις» υποστηρίζει η πρόεδρος της Τεχνικής Επιτροπής ρυθμικής γυμναστικής της ΕΓΟ Μαρία Παπαδοπούλου. Και έπρεπε να κοπεί το φαγητό; «Με όσους προμηθευτές ξεκινήσαμε συνεργασία, στην πορεία έριχναν την ποιότητά τους. Αποφασίσαμε να δίνουμε χρήματα, ώστε να αγοράζουν μόνα τους την τροφή. Με τα αγόρια της ενόργανης είναι λίγο καλύτερα τα πράγματα, διότι είναι μεγαλύτερα και έχουν αυτοκίνητο. Το πρόβλημα είναι με τα κορίτσια της ρυθμικής, που είναι μικρά» δηλώνει ο Θανάσης Βασιλειάδης.

Ο προϋπολογισμός της Ομοσπονδίας για το 2010 δεν έχει προς το παρόν ανακοινωθεί από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, η οποία μάλιστα στις αρχές της εβδομάδας απέλυσε όλους τους υπαλλήλους του Συλλόγου Ολυμπιονικών. «Σε συμφωνία με τους προπονητές προχωρήσαμε σε περικοπές των μισθών τους με κατώτερο πλαφόν τα 750 ευρώ μεικτά (560 ευρώ καθαρά). Ζητάμε να μας φέρουν όργανα. Με τα χρήματα που διαθέτουμε μπορούμε μόνο να τα επιδιορθώσουμε, όχι να τα αντικαταστήσουμε. Κάναμε μια παράσταση στη Γενική Γραμματεία και ζητήσαμε να μη δώσουν τα λεφτά σε εμάς. Να κάνουν μόνοι τους διαγωνισμό. Ερχονται οι Ολυμπιακοί του 2012 και οι προδιαγραφές αλλάζουν. Δεν μπορούν να προπονούνται στα ίδια όργανα. Οι αθλητές δεν έχουν πάρει ακόμη τα πριν από το 2008 οφειλόμενα χρήματα. Χρωστάμε τους μισθούς τους» συνεχίζει ο Θανάσης Βασιλειάδης. Την περασμένη Τρίτη μάλιστα η ΕΓΟ αποφάσισε να βάλει λουκέτο ως το τέλος του Μαΐου, αναστέλλοντας κάθε προγραμματισμένη αγωνιστική δραστηριότητα εξαιτίας της έλλειψης πόρων για την πραγματοποίησή τους. Ο κατάλογος με τα χρωστούμενα ατελείωτος. Οπως τα φλας των φωτογράφων που απαθανατίζουν τους παράγοντες πλάι στους μεταλλιούχους αθλητές αμέσως μετά τους αγώνες.

Δημοσιεύθηκε στο BHMagazino, τεύχος 499, σελ. 40-46, 09/05/2010.