Oταν πριν από περίπου έναν χρόνο η οικονομία των ΗΠΑ αντιμετώπιζε προβλήματα εξαιτίας της κατάρρευσης της Lehman Βrothers και της πιστωτικής κρίσης που είχε ξεσπάσει ταρακουνώντας συθέμελα το χρηματοπιστωτικό σύστημα, ο επικεφαλής της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας (Fed) Μπεν Μπερνάνκι έδωσε εντολή στη Fed να αγοράσει ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου για να στηρίξει το τραπεζικό σύστημα και την αμερικανική οικονομία. Το ίδιο θα μπορούσε να γίνει και τώρα στην Ευρώπη, όπου η ευρωζώνη δοκιμάζεται.

Επειδή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), όπως προβλέπει το καταστατικό ίδρυσής της, δεν επιτρέπεται να αγοράζει ομόλογα των χωρών της ευρωζώνης, οι εθνικές κεντρικές τράπεζες θα μπορούσαν να το κάνουν οι ίδιες για λογαριασμό της.

Με εντολή του προέδρου της ΕΚΤ ΖανΚλοντ Τρισέ η Τράπεζα της Ελλάδος, και οι αντίστοιχες της Πορτογαλίας, της Ισπανίας κ.ο.κ. θα μπορούσαν στην παρούσα συγκυρία να αγοράσουν από τη δευτερογενή αγορά ομόλογα είτε των χωρών τους είτε άλλων χωρών για να τις στηρίξουν και μέσω αυτών να στηρίξουν την ευρωζώνη. Κάτι τέτοιο όμως δεν έχει γίνει έως σήμερα. Ούτε, εξ όσων γνωρίζουμε, έχει γίνει κάποια ενέργεια για στήριξη του ευρώ, η ισοτιμία του οποίου έναντι του δολαρίου υποχωρεί.

Η στάση της ΕΚΤ δεν προκαλεί πλέον εντύπωση. Οπως έχει αποδειχθεί έως σήμερα από την ελληνική κρίση, η διαδικασία λήψης αποφάσεων στη ζώνη του ευρώ είναι εξαιρετικά αργή. Η γραφειοκρατία και η έλλειψη μηχανισμού αντιμετώπισης κρίσεων δεν επιτρέπουν γρήγορες αποφάσεις.

Για παράδειγμα, δύο χρόνια τώρα οι Ευρωπαίοι κατακρίνουν τους αμερικανικούς οίκους αξιολόγησης Μoody΄s, S&Ρ και Fitch και επιχειρηματολογούν για την ανάγκη δημιουργίας ευρωπαϊκού οίκου αξιολόγησης, πλην όμως τίποτε περισσότερο από δηλώσεις δεν έχει γίνει. Τις αδυναμίες αυτές εκμεταλλεύονται στο έπακρον οι αγορές, οι οποίες έχουν βάλει στο στόχαστρο το ευρώ και το χτυπούν με στόχο όχι μόνο την ισοτιμία του, αλλά και την εξασθένηση της θέσης του ως αποθεματικού νομίσματος δίπλα στο δολάριο. Ωστόσο την αφορμή την έδωσε η ίδια η Ευρώπη.

gpapai@dolnet.gr