Εκαναν τον ελληνικό λαό και το ευρώ να ματώσουν, θησαύρισαν οι ίδιοι- κυρίως οι αμερικανοί μεγαλοκερδοσκόποι-, αλλά δεν ηρέμησαν. Συνεχίζουν τα hedge funds να στοιχηματίζουν στην πτώση του ευρώ και αναμένουν, με το δάχτυλο στη σκανδάλη, να δουν αν θα υπάρξει ουσιαστική έκφραση στήριξης των ευρωπαίων εταίρων προς τη χώρα μας μετά τα μέτρα σοκαριστικής λιτότητας που ανακοίνωσε η κυβέρνησή μας. Και αν δεν υπάρξει οικονομικό σωσίβιο προς την Ελλάδα, ή αν το παρεχόμενο σωσίβιο δεν είναι τόσο ισχυρό κατά την εκτίμησή τους ώστε να καταστείλει την κρίση που έχει κλονίσει τα θεμέλια του ευρώ, τότε θα στρέψουν τα χτυπήματά τους στον επόμενο ασθενή κρίκο της αλυσίδας. Θα καταφέρει άραγε να τους «αφοπλίσει» η αμερικανική Δικαιοσύνη τώρα που ξεκίνησε να διερευνά τις κινήσεις τους στο σορτάρισμα του ευρώ; Ή θα παραμείνει απλώς ένα «κυνήγι μαγισσών» που όμως έπαιξε τεράστια στοιχήματα στην πτώση του ευρώ ύψους 12 δισ. δολαρίων;
Ενα παλιό έργο
Το σενάριο ότι το ευρώ δεν θα επιβιώσει διότι θα χρεοκοπήσει από τα κολοσσιαία χρέη η Ελλάδα και θα μολύνει και τις άλλες υπερχρεωμένες χώρες-μέλης της ζώνης του ευρώ, είχε αρχίσει να παίζεται από τον περασμένο Νοέμβριο. Ηταν τότε που η δημοσιονομική κρίση της χώρας μας είχε πρωτοεμφανιστεί στο ραντάρ των κερδοσκόπων. Ποντάροντας σε αυτό το σενάριο τα hedge funds, οι τράπεζες, τα equity private funds (ιδιωτικές επενδυτικές εταιρείες) και τα άλλα επενδυτικά κεφάλαια ξεκίνησαν τα επιθετικά τους παιχνίδια κατά του ευρώ και των ελληνικών ομολόγων. Ομως οι πανίσχυροι αμερικανοί short sellers το παράκαναν. Ετσι άρχισαν να γίνονται και πάλι οι αποδιοπομπαίοι τράγοι στις ΗΠΑ. Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ διέταξε τέσσερα από τα μεγαλύτερα και γνωστότερα funds στον κόσμο, όπως το Ρaulson & Company, το Soros Fund Μanagement, το Greenlight Capital, και το SΑC Capital Αdvisors, να μην καταστρέψουν τα πρακτικά των κινήσεών τους στο ευρώ.
Σημειωτέον ότι το αίτημα των αμερικανικών Αρχών έγινε έπειτα από ένα γεύμα στη Νέα Υόρκη τον περασμένο μήνα, όπου μεταξύ των άλλων θεμάτων οι εκπρόσωποι 20 funds συζήτησαν και τα στοιχήματα στην πτώση του ευρώ. Λέγεται ότι στο γεύμα αυτό, που δόθηκε σε ιδιαίτερο δωμάτιο του φημισμένου εστιατορίου Ρark Αvenue Τownhouse στις 2 Φεβρουαρίου, έπεσε η ιδέα του συνολικού σορταρίσματος (selling short) του ευρώ. Είναι η πρακτική πώλησης μιας επενδυτικής αξίας (νόμισμα, μετοχή, προθεσμιακό συμβόλαιο σε διάφορες αξίες κ.λπ.) την οποία δεν κατέχουν, αλλά τη δανείζονται προκειμένου να ρίξουν την τιμή πολύ χαμηλότερα και συνεπώς για να την επαναγοράσουν πολύ φθηνότερα, αποκομίζοντας έτσι τεράστια κέρδη.
Ομως μόνο ο εκπρόσωπος του fund, του γνωστού μεγαλοκερδοσκόπου Τζορτζ Σόρος, σχολίασε την κίνηση του υπουργείου Δικαιοσύνης, δηλώνοντας ότι «έχει γίνει κοινοτοπία να εστιάζεται η προσοχή στον κ. Σόρος οποτεδήποτε οι αγορές συναλλάγματος βρίσκονται αντιμέτωπες με ειδήσεις». Σύμφωνα πάντως με συμμετέχοντες στο γεύμα, η συζήτηση για το σορτάρισμα του ευρώ διήρκεσε λιγότερο από πέντε λεπτά, αλλά επισημάνθηκε ότι «η Ελλάδα είναι σημαντική αλλά όχι και τόσο, ενώ θα πρέπει να αρχίσει να μας απασχολεί οιαδήποτε άλλη χώρα, η οποία ενδεχομένως να ακολουθήσει την Ελλάδα. Ισπανία, Ιρλανδία, Πορτογαλία».
Short selling
Επισημαίνεται ότι οι κανόνες οι οποίοι θα διέπουν το short selling αποτελούν ένα από τα πλέον επίμαχα ζητήματα μετά την καταστροφική χρηματοπιστωτική κρίση. Τις τελευταίες μέρες οι Εποπτικές Αρχές στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και το Χονγκ Κονγκ ανακοίνωσαν νέα μέτρα κατά του short selling σε μετοχές. Τα ευρωπαϊκά μέτρα, όπως και τα μέτρα του Χονγκ Κονγκ, απαιτούν μεγαλύτερη διαφάνεια στις δραστηριότητες του short selling, ενώ η αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς επέβαλε περιορισμούς στο short selling. Πάντως ο επίτροπος για την εσωτερική αγορά της Ευρωπαϊκής Ενωσης Μισέλ Μπαρνιέ επιβεβαίωσε ότι η Κομισιόν θα προωθήσει μια πανευρωπαϊκή νομοθεσία στο short selling. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ, εξαναγκαζόμενη από το Κογκρέσο, απαγόρευσε το σορτάρισμα στην περίπτωση που η πτώση της τιμής της μετοχής υπερβεί το 10% εντός μιας ημέρας. Ωστόσο το μέτρο αποτελεί συμβιβασμό μετά την ανάκληση της απαγόρευσης του short selling στις ΗΠΑ.
Τα hedge funds εκμεταλλευόμενα την πλημμυρίδα ρευστού που χορήγησε ο πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ Μπεν Μπερνάνκι για να διασώσει από την πιστωτική ασφυξία το τραπεζικό σύστημα, αγόραζαν πετρέλαιο και σορτάροντας τις μετοχές των τραπεζών με συνέπεια την κατάρρευση της Wall Street. Τότε ήταν που απαγορεύθηκε το σορτάρισμα των μετοχών σχεδόν 1.000
τραπεζών και άλλων χρηματοπιστωτικών εταιρειών. Η απαγόρευση αυτή περιόρισε τις δραματικές πτωτικές πιέσεις που δέχονταν οι τιμές των τραπεζικών μετοχών και έριξε τις τιμές του πετρελαίου.
Βεβαίως για τη χρηματοπιστωτική κρίση που έφερε στο χείλος της χρεοκοπίας το τραπεζικό σύστημα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη δεν ευθύνονταν οι κερδοσκόποι αλλά οι ίδιες οι τράπεζες που είχαν μεταβληθεί σε καζίνο. Ομως το σορτάρισμα των τραπεζικών μετοχών είχε κατά πολύ επιδεινώσει την κατάσταση. Οι αγορές και οι ιδιώτες επενδυτές βλέποντας να κατρακυλά η τιμή της μετοχής μιας επενδυτικής τράπεζας, μιας χρηματιστηριακής εταιρείας, μιας εταιρείας χορήγησης ενυπόθηκων δανείων και γενικότερα όσων δραστηριοποιούνται στον χρηματοπιστωτικό τομέα, ευλόγως συμπέραναν ότι κάτι στραβό συμβαίνει και συμμετείχαν στο ξεπούλημα της μετοχής. Με αποτέλεσμα το θύμα των κερδοσκόπων να οδηγηθεί στην κεφαλαιακή απαξίωση και στη χρεοκοπία.
