«Ελίζαμπεθ σ’ αγαπώ/
ο κόσμος αναγνωρίζει την αξία σου πλέον/
απ’ όλα περισσότερο, αυτό που θέλω, είναι /
να γίνω μία ημέρα …σαν εσένα»
Οι άνωθεν στίχοι αποτελούν την τελευταία στροφή από το τραγούδι που έγραψε, ο Μάικλ Τζάκσον, ειδικά για την Ελίζαμπεθ Τέιλορ, όταν η αειθαλής σταρ έκλεινε τα 65 χρόνια της. Τρία χρόνια μετά και συγκεκριμένα στις 28 του εφετινού Οκτωβρίου, οι δύο καλοί φίλοι συναντήθηκαν για μία ακόμη φορά, σε κοσμική εκδήλωση στο Μπέβερλι Χιλς και δυστυχώς… για τον Μάικλ το διάστημα που μεσολάβησε δεν κατάφερε να γίνει σαν…αυτήν. Αντ’ αυτού αντικρίσαμε μέσα από τις φωτογραφίες, ένα πλάσμα, το οποίο ελάχιστα κοινά χαρακτηριστικά θα λέγαμε ότι έχει, με οιοδήποτε άλλο ανθρώπινο ον. Εκεί που άλλοτε υπήρχε μία μύτη έστω και «τροποποιημένη», τώρα φαντάζει μία οστέινη απόφυση, τρομαχτική και αντιαισθητική. Τα μάτια του τείνουν να συγκλίνουν από τις αλλεπάλληλες πλαστικές επεμβάσεις, με το eye-liner τατουάζ, μόνιμα, να διαγράφει το σφάλμα τους. Τα λιγοστά γένια, βοηθούν, άλλα, λιγότερο αληθινά ώστε να δοθεί το πολυπόθητο ανδρικό ίματζ των νέων απαιτήσεων. Τέλος το σαγόνι με το οποίο κάποτε προσπάθησε να κερδίσει λίγη από την γοητεία του Κερκ Ντάγκλας, θα λέγαμε ότι δεν διαφέρει πολύ από αυτό, του κατά τα άλλα συμπαθούς, ήρωα των καρτούν, Ποπάι. Το τρομακτικότερο όμως όλων είναι, το φόντο στο οποίο απλώνεται αυτό το θριλερικό «πάτσγουερκ». Ελάχιστοι βορειοευρωπαίοι είναι πιο λευκοί από αυτόν σήμερα. Σημειωτέον ότι δεν αναφερόμαστε σε στούντιο φωτογραφίες όπου θα μπορούσε να γίνει αλλοίωση των πραγματικών χαρακτηριστικών και κυρίως του χρώματος. Ο Μάικλ Τζάκσον του σήμερα δεν διαθέτει άλμπουμ φωτογραφιών του παρελθόντος. Γιατί πολύ απλά δε δύναται να έχει. Τι σχέση μπορεί να έχει το μικρό ταλαντούχο μαύρο παιδάκι των Jackson Five, με το άλιεν του σήμερα;.
Οταν αντικρίζεις όμως τις νέες φωτογραφίες του δεν μπορείς να αποφύγεις συναισθήματα όπως είναι η έκπληξη, η λύπηση, η οργή και ίσως τελικά η κατανόηση. Τί θέλει να αποδείξει; Είναι έρμαιο των καταστάσεων και της φήμης του; Ενα ακόμη διαφημιστικό τρυκ από τα πολλά που έχει επιχειρήσει; Προσπαθεί να δώσει διέξοδο στον προβληματικό εσωτερικό κόσμο του; Αυτά είναι τα ερωτήματα που μας έρχονται στο νου. Τσακισμένος και εκτός ελέγχου σουπερστάρ; Μόνιμα κολλημένος στην παιδική του ηλικία; Αφυλος και ασεξουαλικός ή ένας ακόμη παιδόφιλος που εκφράζει τα κόμπλεξ του με αυτόν τον τρόπο; Απόγνωση για την κατάρα να είσαι μαύρος σε ένα «λευκά» πλασμένο κόσμο ή ο μεγαλύτερος ρατσιστής που έβγαλε ποτέ η ανθρωπότητα; Ο Μάικλ Τζάκσον δεν τίποτα από αυτά, μόνο και ταυτόχρονα είναι όλα αυτά μαζί. Κυρίως, όμως, ο Μάικλ Τζάκσον είναι…υψηλά νούμερα. Kαι είναι αυτά τα νούμερα που συνέβαλαν αναμφίβολα στο σημερινό κατάντημά του. Δεν είναι και λίγο από παιδί-θαύμα να καταλήγεις σε ενήλικο-τραύμα. Νούμερα που αφορούν τις δεκάδες εκατομμυρίων δίσκων του έχει πουλήσει, τις δεκάδες εβδομάδων παραμονής στον Νο 1 ολόκληρου του κόσμου, τις τρομακτικά υψηλές επενδύσεις που έχει κάνει κατά καιρούς έτσι ώστε τελικά οι δεκάδες πλαστικές να αποτελούν συνέχεια αυτής της τακτικής.
Και ποιος ξέρει τι άλλο μας περιμένει εν αναμονή του νέου δίσκου του; Πόσοι άσσοι μπορεί να έχουν μείνει, όμως, ακόμη στα ατσαλάκωτα μανίκια του; Η ταπεινή εκτίμησή μας είναι κανένας. Διότι προ πολλού έχει ξεφύγει από την «κλειστή» ομάδα που περιλαμβάνει τα μεγαλύτερα συνθετικά ταλέντα της ποπ μουσικής και έχει καταλήξει σε διασκεδαστή νηπίων της Ντίσνεϊλαντ. Ούτε υπάρχει περίπτωση ποτέ να επαναλάβει έναν θρίαμβο, ανάλογο του «Thriller» (ο δίσκος με τις μεγαλύτερες πωλήσεις_ 46 εκατομμύρια αντίτυπα_ στην ιστορία της μουσικής) όσο και αν προσπαθήσει. Γιατί πολύ απλά ο Μάικλ Τζάκσον των 43 χρόνων έχει χάσει επαφή με τη πραγματικότητα. Πως θα μπορούσε άλλωστε να είναι διαφορετικά τη στιγμή που όντας κλεισμένος στην κάψουλα οξυγόνου της «Neverland» αφιερώνει το χρόνο του, στο πως θα αλλοιώσει τα χαρακτηριστικά του προσώπου του. Και δεν πρόκειται να μας πείσει για την δήθεν ακομπλεξάριστη ζωή του ακόμη και αν νυμφευθεί εκ νέου τη θυγατέρα του Πρίσλεϊ, ή ακόμη και αν αποκτήσει παιδιά όχι με τη νοσοκόμα του αλλά και με την μπέιμπι σίτερ του.
Το παιδί-θάυμα
Η κατανόηση που προαναφέραμε αφορά στα παιδικά χρόνια τα οποία βεβαίως δεν έζησε. Ο Μάικλ αναγκάστηκε να στραφεί στον παιδικό κόσμο (ποικιλοτρόπως θα πουν οι εχθροί του) γιατί τότε που έπρεπε δεν τον έζησε. Ο πατέρας του Τζόζεφ φρόντισε γι αυτό, απ’ όταν ο Μάικλ ήταν πέντε χρόνων οπότε και δημιούργησε τους περίφημους Jackson Five. Τη δεκαετία του ’90, όταν κυκλοφόρησε η αυτοβιογραφία του, «Moonwalk», ο Μάικλ έριξε πολλές ευθύνες στον πατέρα χωρίς να παραλείψει να τον κατηγορήσει για κακοποίηση. Γεγονός όμως είναι ότι το διάστημα 1969-1971 το κουιντέτο από το το Γκάρι της Ιντιάνα κατατρόπωσε όλους τους κατά πολύ μεγαλύτερους, ηλικιακά, σταρ της περιόδου με έξι συνεχόμενες τοπ-πέντε επιτυχίες. Τραγούδια όπως τα «I Want You Back» και «ABC» καταχωρήθηκαν, από τότε ακόμη στην ανθολογία της μαύρης ποπ μουσικής ή σόουλ αν προτιμάτε. Παρότι ήταν χαρισματικά και τα τέσσερα αδέλφια του Τζάκσον, από την αρχή έγινε κατανοητό ότι ήταν αυτός που θα ξεχώριζε ανάμεσά τους. Θες η ώριμη φωνή του, θες το ταλέντο του στον χορό, ο μαύρος πιτσιρικάς έπεισε την τότε εταιρία του, τη θρυλική Motown, ότι άξιζε να ποντάρει επάνω του. Αποτέλεσμα μία σειρά προσωπικών επιτυχιών, όπως τα «I’ll Be There» και «Ben» μέσα στη δεκαετία του ’70 οι οποίες δημιουργούσαν τη μαγιά για το φαινόμενο των επόμενων χρόνων. To 1978 πραγματοποίησε και το ντεμπούτο του στην μεγάλη οθόνη με την αφρο-αμερικανική εκδοχή του «Μάγου του Οζ» δίπλα στο παντοτινό ίνδαλμά του Νταϊάνα Ρος. Το πείραμα δεν ήταν ιδιαιτέρως της προκοπής όμως σύστησε τον Μάικλ, σε έναν από τους κορυφαίους παραγωγούς στην ιστορία της μουσικής, τον μοναδικό Κουίνσι Τζόουνς.
Η ιστορία της σύγχρονης ποπ
Εκτοτε γράφτηκε ιστορία. Το υβριδιακό «Off The Wall» του 1979 ήταν ο δίσκος που μετέτρεψε το παιδί-θαύμα σε ενήλικο σούπερσταρ. Τα δέκα εκατομμύρια αντίτυπα που πούλησε αποτέλεσαν μόνο την αρχή. Τα περίφημα «Don’t Stop ‘Til You Get Enough» με τον πρόδηλα αριβίστικο τίτλο του, αλλά και το «Rock With You» έδειξαν ότι υπήρχε μέλλον για την μαύρη μουσική μετά το φινάλε της ντίσκο. Η επιτυχία του Κουίνσι Τζόουνς ως παραγωγού έγκειται στην ευλυγισία του επί της κονσόλας, να συνταιριάζει μοναδικά τη σόουλ με τις κιθάρες του ροκ. Eνα πείραμα το οποίο στην τέλεια μορφή του συναντήσαμε στο οριακό «Thriller» το 1983, απ’ όπου βεβαίως άρχισε ταυτόχρονα και η αντίστροφη μέτρηση στην προσωπική ζωή του Μάικλ. Στην φωτογραφία του εξώφυλλου αντιλαμβανόμαστε ήδη την πρώτη πλαστική στη μύτη του ενώ οι ενδυματολογικές προτιμήσεις του μας προετοιμάζουν για μέλλοντα.
Ομως βρισκόμαστε ακόμη στη δεκαετία του ’80, το «πλαστικό» ίματζ είναι στο φόρτε του και οι μικροαλλαγές αυτές δυναμώνουν το όνομά του. Πόσο μάλλον, όταν αυτές συνδυάζονται με το πρώτο άλμπουμ στην ιστορία της μουσικής που μπήκε ταυτόχρονα σε όλους τους Νο 1 καταλόγους επιτυχιών του κόσμου, έβγαλε επτά συνεχόμενες τοπ-τεν επιτυχίες, ανάμεσά τους τα θρυλικά πλέον «Billie Jean», «Beat It», το φερώνυμο τραγούδι με τη φωνή του Βίνσεντ Πράις να προσδίδει τον απαραίτητο τρόμο και τέλος προτάθηκε για 12 Γκράμι κερδίζοντας 8, ένα νούμερο που αποτελεί ρεκόρ ακόμη και στις ημέρες μας. Οσο αστείο και αν ακούγεται σήμερα, ο Μάικλ Τζάκσον είναι αυτός χάριν στον οποίο εισέβαλε η μαύρη μουσική στο μουσικό κανάλι MTV. Τα πανάκριβα βίντεό-κλιπ του ακόμη και για τα σημερινά δεδομένα και ιδιαίτερα αυτό του «Thriller» σε σκηνοθεσία Τζον Λάντις θεωρούνταν στολίδι σε μία περίοδο που η δημόσια εικόνα υπερτερούσε όλων. Τον Μάιο της ίδιας χρονιάς λάνσαρε για πρώτη φορά την περίφημη χορευτική φιγούρα του, γνωστή και ως «Μοοnwalk»_ όλοι κάποια στιγμή τον έχουν δει να «φεύγει» προς τα πίσω σχεδόν σα να γλιστράει. Οπως ήταν αναμενόμενο με τέτοια επιτυχία διατέλεσε πολύ γρήγορα το αντικείμενο του πόθου όλων των μεγάλων εταιριών ειδών κατανάλωσης. Η Pepsi υπέγραψε συμβόλαιο μαζί του πέντε εκατομμυρίων δολαρίων και ήταν στα γυρίσματα ενός διαφημιστικού της που πήραν φωτιά τα μαλλιά του κι έπαθε ελαφρά εγκαύματα στο πρόσωπο. Πολλοί λένε ότι η περίοδος της νοσηλείας του ήταν καθοριστική για μία σειρά επεμβάσεων που θα τον έφταναν σιγά-σιγά στη σημερινή κατάσταση: το λίφτινγκ σε όλο του το πρόσωπο και η αλλαγή χρώματος στο δέρμα του ήταν μόνο μερικά από αυτά. Ο ίδιος αρνήθηκε βεβαίως όλες της «κατηγορίες» λέγοντας ότι το μόνο που πείραξε ήταν η μύτη του και ότι το δέρμα του έπασχε από μία σπάνια αρρώστια γι αυτό και βλέπαμε αυτές τις αλλαγές.
Οι τιμές που απολάμβανε στην συνέχεια ήταν πολλές και ποικίλες. Πήρε το καθιερωμένο «Προεδρικό Βραβείο» από τον Ρόναλντ Ρέιγκαν, το 1984, ξεκίνησε την φαντασμαγορική sold-out περιοδεία «Victory» με τα αδέλφια του και στο τέλος της χρονιάς αντίκρισε το δικό του αστέρι στην πολυπόθητη «Λεωφόρο της Φήμης» στο Χόλιγουντ. Την επόμενη χρονιά παρέα με τον Λάιονελ Ρίτσι πρωταγωνίστησε για μία ακόμη φορά στο μουσικό και όχι μόνο γίγνεσθαι, με την σύνθεση του τραγουδιού «We Are The World» με τα έσοδα του οποίου σκοπό είχαν να απαλύνουν την ανέχεια της μαύρης ηπείρου. Η σχέση του με την Ντίσνεϊ άρχισε εκείνο το διάστημα με το μικρού μήκους φιλμ «Captain En», ενώ η Pepsi ανανέωσε το συμβόλαιό του αντί του ποσού των 15 εκατομμυρίων δολαρίων αυτή τη φορά.
Είναι πλέον άλλος άνθρωπος
Ετσι φτάνουμε αισίως στο έτος 1987 όπου θαυμαστές και επικριτές του κατακεραυνώνονται αντικρίζοντας το εξώφυλλο του νέου δίσκου του «Bad». Εκεί ο Μάικλ Τζάκσον είναι πλέον άλλος άνθρωπος από αυτόν που ξέραμε. Τα ορατά σημεία του δέρματος του, δηλαδή το πρόσωπο και λίγο από τα χέρια του είναι πιο λευκά και από το γάλα, το σαγόνι τετραγωνισμένο και θεληματικό, το φρύδι βγαλμένο στην εντέλεια, τα χείλη λεπτά και φιλήδονα και η μύτη πιστό αντίγραφο του γαλλικού πρότυπου. Το δε μαλλί ισιωμένο, μακρύ και ανέμελο παρέπεμπε στο ίνδαλμα του Τζάκσον, Νταιάνα Ρος αν και εκείνη την περίοδο οι δρόμοι τους χώρισαν μετά από μεγάλους καυγάδες, εξ ου και το τραγούδι «Dirty Diana». Βεβαίως την πρώτη γεύση των ριζικών αλλαγών, μας έδωσε, με το 17λεπτο βίντεο του ομώνυμου τραγουδιού, του οποίου τη σκηνοθεσία είχε αναλάβει ο Μάρτιν Σκορτσέζε και ήταν ομολογουμένως μία από τις καλύτερες δουλειές που έχουν γίνει γι αυτό το λόγο. Ο δίσκος παρά τα 22 εκατομμύρια αντίτυπα που πούλησε σε παγκόσμιο επίπεδο αποτέλεσε την αρχή του τέλους για τον «βασιλιά της ποπ». Από τότε άρχισε να κυκλοφορεί με χειρουργικές μάσκες στης δημόσιες εμφανίσεις του από το φόβο των μικροβίων και να πραγματοποιεί ολοένα και περισσότερες πλαστικές με εμφανή τα σημάδια της ταλαιπωρίας στο πρόσωπό του. Είναι το ίδιο διάστημα που αγόρασε την περιβόητη Neverland, ένα ράντσο 11 στρεμμάτων στην Καλιφόρνια το οποίο κόστισε 11 δισεκατομμύρια δραχμές και ανάμεσα στα πολλά έξτρα του ήταν ο μίνι εξωτικός ζωολογικός κήπος του, το πλήρως εξοπλισμένο λούνα-παρκ του, ο κινηματογράφος του αλλά και το σεκιούριτι προσωπικό των 40 ατόμων. Εγινε γνωστό ότι δεν καπνίζει, δεν πίνει, δεν κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών όπως επίσης σπάνιο ήταν να τον δεις στις δημόσιες εμφανίσεις του στο πλευρό κάποιας γυναίκας. Αντ’ αυτού διοργάνωνε ατελείωτα πάρτι στη Neverland για παιδιά συνήθως με προβλήματα ή ειδικές ανάγκες.
Ο ξεπεσμός
Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 η δημοτικότητά του ήταν σε τόσο υψηλά επίπεδα έτσι ώστε η εταιρία του ,Sony, υπέγραψε μαζί του το μεγαλύτερο συμβόλαιο της μουσικής βιομηχανίας, ήτοι 26 δισεκατομμύρια δραχμές. Η συμφωνία προχώρησε ακόμη πιο πέρα δίνοντας του τέτοια κέρδη από τους επόμενους έξι δίσκους τέτοια ώστε αν καθένας από αυτούς πουλούσε όσο και το «Thriller» θα κέρδιζε 48 δισεκατομμύρια δραχμές κάθε φορά. Το 1991 ήταν ο οικοδεσπότης του όγδοου γάμου της Ελίζαμπεθ Τέιλορ ενώ είχε έτοιμο το νέο δίσκο του «Dangerous» αυτή τη φορά χωρίς τη βοήθεια του Κουίνσι Τζόουνς. Είναι το ίδιο διάστημα που δημιούργησε τον φιλανθρωπικό οργανισμό «Heal The World» για την κακοποίηση των παιδιών και δήλωσε στην Οπρα Γουίνφρεϊ ότι το χρώμα του δέρματός του, επήλθε από μία σπάνιας δερματικής ασθένειας, κι ότι μικρός είχε κακοποιηθεί από τον πατέρα του. Στην ίδια συνέντευξη προσπάθησε να διασκευάσει τις φήμες ότι προσπαθούσε να αγοράσει τα κόκαλα του άνθρωπου-ελέφαντα και ότι κοιμόταν σε θάλαμο υπερπίεσης (hyperbaric chamber). Στην ίδια συνέντευξη δήλωσε ότι το κορίτσι του ήταν η Μπρουκ Σιλντς την οποία γνώρισε την περίοδο του «Thriller».
Στις 17 Αυγούστου 1993 ένας ψυχίατρος του Μπέβερλι Χιλς πλησίασε την αστυνομία μετά τη μαρτυρία ενός 13χρονου ασθενή του που δήλωσε ότι ο Μάικλ Τζάκσον τον θώπευε. Μετά τις καταγγελίες του πατέρα του παιδιού, η αστυνομία έκανε έφοδο στη Neverland όπου συνέλεξε κάθε στοιχείο που θα μπορούσε α αποδειχτεί χρήσιμο ώστε να κατασκευαστεί το κατηγορητήριο, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Ο Τζάκσον είχε ήδη ξεκινήσει την περιοδεία του και στην Μπαγκόνγκ όπου βρισκόταν δήλωνε βεβαίως, ότι δεν έχει καμία σχέση με τις κατηγορίες που του προσάπτουν. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά το Σεπτέμβριο η αδελφή του Λατόγια, γνωστή για τις δευτεροκλασάτες εμφανίσεις της σε στριπ-σόου του Λας Βέγκας, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι ο αδελφός της περνούσε τις νύχτες του με μικρά αγόρια στο σπίτι του. Μετά από πολλές προσπάθειες και αφού «έπεισε» τον πατέρα του παιδιού με το ποσό των 20 εκατομμυρίων δολαρίων ότι δεν έχει λόγο να συνεχίσει στα δικαστήρια, ο Μάικλ Τζάκσον ακύρωσε την περιοδεία προκειμένου όπως δήλωσε σε τετράλεπτη εμφάνισή του στην τηλεόραση, να ηρεμήσει. Ταυτόχρονα η Pepsi από φόβο μη συνδέσει το όνομά της με τα αμαρτήματα του Μάικλ διακόπτει την δεκάχρονη συνεργασία της μαζί του. Παρά τον διασυρμό που υπέστη όλο αυτό το διάστημα το «Dangerous» έφτασε τα 20 εκατομμύρια αντίτυπα σε πωλήσεις. Ας θυμηθούμε βεβαίως και εκείνο το τραγικό πρωτοσέλιδο της βρετανικής εφημερίδας Sun, όπου παρουσιάζει ένα αποκαλυπτικό close-up του Μάκλ στο οποίο εμφανώς η μύτη του από τις πολλές πλαστικές …είναι έτοιμη να καταρρεύσει.
Οταν ο γάμος δεν είναι…η λύση
Το Μάιο του 1994 σκάει η επόμενη …βόμβα. Ο «βασιλιάς της ποπ» γίνεται γαμπρός του «βασιλιά του ροκ εντ ρολ». Σε μυστική τελετή στον Αγιο Δομίνικο ο Μάικλ Τζάκσον νυμφεύεται τη Λίζα Μαρί Πρίσλεϊ και όλοι φαίνεται να συμφωνούν ότι η δημιουργία ψευδών εντυπώσεων ήταν ο μόνος λόγος που πραγματοποιήθηκε αυτός ο γάμος. Δεν έχει προλάβει ακόμη να χωρίσει την Πρίσλεϊ όταν γίνεται γνωστό το Νοέμβριο του 1996, ότι η η φίλη του και βοηθός του δερματολόγου του, η 37χρονη Ντέμπορα Ρόου είναι έγκυος και περιμένει το παιδί του. Τρεις μήνες αργότερα έρχεται στον κόσμο ο γιος του Πρινς Μάικλ Τζάκσον Τζούνιορ και την άνοιξη του 1998 γεννιέται η κόρη του Πάρις Μάικλ Καθριν. Περιττό να πούμε ότι ούτε αυτός ο γάμος «φτούρησε» με τις γνωστές φήμες που τον συνόδευαν, ότι δηλαδή η Ντέμπορα Ρόου πήρε μισό εκατομμύριο δολάρια για κάθε παιδί που έφερε στον κόσμο.
Το αβέβαιο μέλλον
Ο Μάικλ Τζάκσον του 2000 φαίνεται να βρίσκεται σε μόνιμη σύγχυση. Με την καριέρα του εμφανώς σε κρίση, ετοιμάζει πυρετωδώς τον νέο δίσκο του, τον τελευταίο ποπ δίσκο του όπως δηλώνει, και ισχυρίζεται για μία ακόμη φορά ότι πρόκειται για αριστούργημα. Αυτά βεβαίως τα έχουμε ξανακούσει και αν λάβουμε υπ όψιν μας τους είκοσι διαφορετικούς παραγωγούς που έχει προσλάβει για την πραγμάτωσή του, αντιλαμβανόμαστε το άγχος του. Ο Μάικλ Τζάκσον πρέπει να ξεφύγει από πολλές παγίδες για να εντυπωσιάσει όπως κάποτε. Αναμφίβολα πρέπει να ανανεώσει τη μουσική του αφαιρώντας του μόνιμους λόξυγκες που συνοδεύουν κάθε ρεφρέν όπως επίσης και τα ουρλιαχτά ελλείψει πρωτοτυπίας. Επίσης αν πρόκειται να συνεχίσει να χορεύει κρατώντας τα γεννητικά του όργανα χάριν αποκλειστικής χορευτικής φιγούρας καλύτερα να παραμένει ακίνητος. Το σημαντικότερο όμως από όλα είναι να προσδώσει υγιείς εκφάνσεις στο προφίλ του. Από την αρχή της η ποπ ή ροκ μουσική, όπως προτιμάτε, συνδέθηκε με την εικόνα. Το κούνημα το γοφών του Πρίσλεϊ, οι φράντζες των Μπιτλς, η ανδρόγυνες περσόνες του Μπάουι ή ακόμη οι λάγνες πόζες της Μαντόνα ήταν πάντα μέρος του παιχνιδιού. Πάντα όμως υπήρχε ένα όριο το οποίο οι μεγάλοι αυτοί δημιουργοί σέβονταν, ώστε να μην τραυματιστούν εξερχόμενοι από αυτό. Ο Μάικλ Τζάκσον υπερβολικός όπως πάντα έπεσε θύμα της μεγαλομανίας του και της υπερβολής. Επεσε στην παγίδα που ο ίδιος δημιούργησε για τα εκατομμύρια των θαυμαστών του: έγινε ο μεγαλύτερος θαυμαστής του εαυτού του.