Oι ευρωπαϊκές αγορές κατάφεραν να σταθούν στα πόδια τους χθες μετά το προχθεσινό ξεπούλημα που προκάλεσαν οι προειδοποιήσεις του οίκου αξιολόγησης Standard & Ρoor΄s ότι κινδυνεύει να υποβαθμιστεί η πιστοληπτική αξιοπιστία της Βρετανίας εξαιτίας του τεράστιου δημόσιου χρέους. Ο αμερικανικός οίκος υποβάθμισε προχθές μόνο τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές στην αρνητική από τη σταθερή βαθμίδα, απειλώντας έτσι την πιστοληπτική αξιοπιστία της Βρετανίας, η οποία βρίσκεται στην ανώτατη βαθμίδα του «τριπλού Α». Προτού ανοίξει η Wall Street, σχεδόν όλα τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια κατέγραφαν άνοδο γύρω στο 1%.
Το Λονδίνο, η Φραγκφούρτη και το Παρίσι ενισχύονταν κατά 0,58%, 0,85% και 0,90% αντίστοιχα. Η αγωνία, όμως, των επενδυτών για το τι θα κάνει η Wall Street ήταν εμφανής, καθώς οι αμερικανικές μετοχές, τα ομόλογα και το δολάριο είχαν σαρωθεί από τις ανησυχίες ότι ενδεχομένως να υπάρξει παρόμοια προειδοποίηση και για τις ΗΠΑ. Πάντως το δολάριο συνέχισε και χθες να κατρακυλά, με το ευρώ να αγγίζει τα 1,40 δολάρια.
Οι αγορές της Ασίας δεν ενοχλήθηκαν από τα τεράστια δημοσιονομικά προβλήματα των ΗΠΑ και της Βρετανίας καθώς έχουν τα δικά τους προβλήματα, κυρίως η Ιαπωνία. Η ιαπωνική οικονομία φαίνεται ότι θα είναι η πρώτη από τις ηγέτιδες οικονομίες του G7 που από την ύφεση θα βυθιστεί επισήμως στην κρίση (depression).
Η συρρίκνωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της Ιαπωνίας κατά 4% το πρώτο τρίμηνο και κατά 15,2% επί ετησίας βάσεως προκάλεσε έντονη αντιπαράθεση, καθώς η συρρίκνωση των ρυθμών ανάπτυξης κατά 10% προσδιορίζει και τον εφιάλτη του depression. Ενισχύθηκαν επίσης οι προοπτικές για την επάνοδο του άλλου εφιαλτικού οικονομικού φαινομένου, του αποπληθωρισμού, σύμφωνα με τους οικονομολόγους της Νomura.
Παραδόξως, όμως, οι επενδυτές πιστεύουν ότι τα χειρότερα οικονομικά νέα έχουν περάσει, ενώ το άλμα του δείκτη-βαρόμετρου για τις ιαπωνικής μετοχές, του Νikkei225, κατά 30% από τις 9 Μαρτίου, έχει αρχίσει και προσελκύει πίσω και τα εγχώρια κεφάλαια.
Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, η ιαπωνική, δεν είχε πληγεί τόσο από το πρώτο σκέλος της πιστωτικής κρίσης διότι οι τράπεζές της δεν είχαν μολυνθεί πολύ από τα τοξικά ομόλογα. Τώρα, όμως, σαρώνεται από την ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας. Τη χειρότερη ύφεση από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο προκάλεσαν στην Ιαπωνία η κατάρρευση των εξαγωγών και η βουτιά της παραγωγής. Καθώς ο δανεισμός στέρεψε και οι καταναλωτές και οι επιχειρηματίες μηδένισαν τις δαπάνες τους σε όλον τον κόσμο, οι ιαπωνικές εξαγωγές βυθίστηκαν.
Οι κεφαλαιακές δαπάνες από τις εταιρείες σημείωσαν πτώση ρεκόρ κατά 10,4% το πρώτο τρίμηνο από το τέταρτο τρίμηνο και οι εξαγωγές βούτηξαν κατά 26%. Στους παράγοντες αυτούς ήλθαν να προστεθούν το ισχυρό γεν και η πτώση των καταναλωτικών δαπανών. Ο ιάπωνας πρωθυπουργός Τάρο Ασο δήλωσε ότι η οικονομία βρίσκεται «σε δεινή κατάσταση». Επεσήμανε μάλιστα ότι η ραγδαία επιδείνωση του επιχειρηματικού τομέα έδωσε τη χαριστική βολή και στις δαπάνες των καταναλωτών.
Σημειωτέον ότι ούτε με τις πλέον αισιόδοξες εκτιμήσεις οι εξαγωγές των ιαπωνικών προϊόντων δεν πρόκειται να επανέλθουν στους υψηλούς αναπτυξιακούς ρυθμούς από τους οποίους εξαρτάται η ιαπωνική οικονομία. Απλώς προσδοκάται ότι θα σταθεροποιηθούν τον τρέχοντα χρόνο.
