Πού θα πάνε αυτοί που… μένουν

Ο πολιτικός βίος των διαφόρων εκδοχών του κόμματος της ανανεωτικής Αριστεράς διακατείχετο κατά κανόνα από την αγωνία της πολιτικής επιβίωσης λόγω των κινδύνων διάχυσής του προς διάφορες κατευθύνσεις. Οι αναταράξεις των τελευταίων μηνών στο εσωτερικό του ΣΥΝ κορυφώθηκαν με την αποχώρηση των «εκσυγχρονιστών» από τη χθεσινή συνεδρίαση της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής. Το στοιχείο της «ανακούφισης» και για τις δύο πλευρές είναι εμφανές: για τους αποχωρούντες διότι απερίσπαστοι πλέον θα κοιτάξουν το δικό τους μέλλον στον άμορφο «κεντροαριστερό πλανήτη» και για τους παραμένοντες διότι απαλλάσσονται από τον μόνιμο «πονοκέφαλο» της εσωκομματικής αμφισβήτησης του κ. Ν. Μπίστη, κύριου εκφραστή της «εκσυγχρονιστικής ομάδας».

Η αποχώρηση ωστόσο σηματοδοτεί και κάτι άλλο. Ουσιαστικά μετατοπίζεται το κέντρο βάρους των «εκσυγχρονιστικών» απόψεων στο εσωτερικό του ΣΥΝ σε επίπεδο φορέων: έτσι από την «τάση» του κ. Μπίστη το ενδιαφέρον περνά… στη στάση που θα τηρήσουν το επόμενο κρίσιμο διάστημα παράγοντες όπως η κυρία Μαρία Δαμανάκη, ο κ. Μ. Παπαγιαννάκης και ο κ. Π. Κουναλάκης. Οι προθέσεις τους μάλιστα, όπως διεφάνη από τις τοποθετήσεις τους τις τελευταίες ημέρες αλλά και από τα κείμενα που κατέθεσαν (υπό μορφή πλατφόρμας η κυρία Δαμανάκη, υπό μορφή κειμένου θέσεων ο κ. Παπαγιαννάκης και υπό μορφή σημειώματος στην Επιτροπή Θέσεων ο κ. Κουναλάκης), είναι να κρατήσουν ψηλά τον «δείκτη» του ενδιαφέροντος για ζητήματα που αποτελούσαν «κοινό τόπο» των αναζητήσεων όλων των ανανεωτικών – εκσυγχρονιστικών φωνών, παρά τις διαφοροποιήσεις τους σε ζητήματα τακτικής.

* Βελούδινο διαζύγιο

Ο «εκσυγχρονιστικός βραχνάς» δεν τελειώνει λοιπόν για τον κ. Ν. Κωνσταντόπουλο μετά την… «απομάκρυνση εκ του ταμείου» τού πάλαι ποτέ συνεργάτη του κ. Μπίστη. Και ήδη οι πρώτες αντιδράσεις του προέδρου του κόμματος επιβεβαίωσαν τον παλαιό εμπορικό κανόνα ­ ότι δηλαδή «μετά την απομάκρυνση εκ του ταμείου ουδέν σφάλμα αναγνωρίζεται»! «Είναι μια δυσάρεστη εξέλιξη» δήλωνε προχθές, «η επιλογή όμως είναι δική τους, δική τους και η ευθύνη». Για να καταλήξει λέγοντας ότι «εμείς δεν πρόκειται να ασκήσουμε καμιά κριτική στην απόφασή τους, θα απαντήσουμε στην πράξη». Προειδοποιώντας παράλληλα ότι «επιλέγουν έναν άλλο δρόμο και γι’ αυτό θα κριθούν από τον ελληνικό λαό και ιδιαιτέρως από τα μέλη του ΣΥΝ και τον κόσμο της Αριστεράς».

Το «διαζύγιο» ­ κατά την εκδοχή του κ. Μπίστη ­ ήταν «βελούδινο». Η λέξη διάσπαση απουσιάζει από το λεξιλόγιο και των δύο πλευρών ­ και όσων μένουν και όσων φεύγουν. Γίνεται λόγος δηλαδή για αποχώρηση, για ρήξη, για έξοδο, για φυγή κτλ., αλλά όχι για διάσπαση ή έστω… «μίνι διάσπαση». Από παράδοση βεβαίως ο χώρος της ανανεωτικής Αριστεράς είχε την ικανότητα να «φιλτράρει» με έναν ιδιότυπο (πλουραλιστικό) τρόπο τις αντιθέσεις που εκφράζονταν στο εσωτερικό του, ακόμη και όταν αυτές ήταν διαμετρικά αντίθετες ­ όπως και εν προκειμένω. Οπως και να έχει, πάντως, το ενδιαφέρον για τους «εκσυγχρονιστές» εστιάζεται στη μετά ΣΥΝ εποχή. Ετσι αυτό που θεωρείται βέβαιο είναι ότι θα δημιουργήσουν την πολιτική κίνηση που έχουν ήδη προαναγγείλει (δεν θα φέρει μάλλον την ονομασία «Ανανεωτική Εκσυγχρονιστική Κίνηση» ­ θα έχει άλλο όνομα) με δύο βασικούς και αλληλένδετους σκοπούς: αφενός να προσχωρούν σε αυτή σταδιακά στελέχη και μέλη της «τάσης» από τις οργανώσεις ανά την Ελλάδα (μια άλλη άποψη ήταν να γίνει η αποχώρησή τους από τον ΣΥΝ με κείμενο και υπογραφές) και αφετέρου η κίνηση να αποτελέσει πόλο έλξης και άλλων κινήσεων που κινούνται στον «κεντροαριστερό» αστερισμό. Οι ίδιοι οι «εκσυγχρονιστές» διαβεβαιώνουν ότι δεν επιδιώκουν να πάνε στο ΠαΣοΚ ­ στη φάση αυτή τουλάχιστον. Αλλωστε οι διαδικασίες μετεξέλιξης του πολιτικού συστήματος και ανασύνθεσης του «ευρύτερου προοδευτικού χώρου» βρίσκονται μόλις στην αρχή. Οι διαδικασίες σύγκλισης και εν τέλει ενσωμάτωσης στο ΠαΣοΚ των διαφόρων διαττόντων αστέρων «κεντροαριστερής» μορφολογίας έχουν χρονικό ορίζοντα το συνέδριο του κυβερνώντος κόμματος το 2002. Ως τότε «ποιος ζει και ποιος πεθαίνει»…

Οσον αφορά την κυρία Μαρία Δαμανάκη, το πνεύμα του κειμένου πολιτικού προβληματισμού που κατέθεσε στη χθεσινή ΚΠΕ ­ και συνυπογράφεται από τον κ. Κουναλάκη και τους πρώην βουλευτές του κόμματος κκ. Σ. Δανέλλη και Τ. Χατζηδημητρίου, χωρίς αυτό να συνιστά βεβαίως «τάση» ­ δεν αφήνει περιθώρια για άλλη ανάγνωση των προθέσεών της από τη σαφή προειδοποίηση ότι αν ο ΣΥΝ δεν ανακτήσει ένα πλαίσιο πολιτικού φορέα «διεκδίκησης και συμμετοχής» στη νομή της εξουσίας, τότε θα είναι κάτι άλλο και άρα όχι «το κόμμα που συναποφασίσαμε», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά. Οι εκφράσεις για «βαθιά εσωτερική κρίση ταυτότητας, φυσιογνωμίας και πολιτικής» επαναδιατυπώνουν τα ίδια ζητήματα που απασχολούν μήνες τώρα τον πολυδαίδαλο ΣΥΝ και με την ίδια οξύτητα. Να εξαντληθεί κάθε περιθώριο για «να ανακτήσει ο ΣΥΝ το απαραίτητο πλαίσιο που θα ανακόψει την αιμορραγία δυνάμεων» ζητεί η κυρία Δαμανάκη. Το ίδιο ζητούν και όσοι δεν συμφωνούν με τις απόψεις της. Ιδού ένα από τα πολιτικά παράδοξα του ΣΥΝ: η πρώτη θεωρεί ότι οι δυνάμεις που χάνει ο ΣΥΝ είναι λόγω της «αντιδιαχειριστικής καθαρότητάς» του και της εγκατάλειψης των συστατικών στοιχείων της ιδρυτικής φυσιογνωμίας του και της ταυτότητας, ενώ οι δεύτεροι θεωρούν ότι χάνει ακριβώς γιατί δεν είχε «ξεμπερδέψει» νωρίτερα με αυτά…

Σε υψηλούς τόνους κινήθηκε η εικονιζόμενη κυρία Δαμανάκη, η οποία με δήλωσή της τόνισε ότι ο ΣΥΝ βρίσκεται σε οριακή κρίση και εξέφρασε τη λύπη της για την αποχώρηση των στελεχών. «Είναι πολύ μεγάλη η ευθύνη της ηγεσίας» είπε «γιατί επέλεξε διχαστικό δρόμο», για να προσθέσει ότι «ο Συνασπισμός δεν αντέχει άλλους ακρωτηριασμούς» και ότι «οι αντιλήψεις περί καθαρότητας χαροποιούν ορισμένους αλλά δεν επιτρέπουν την εκλογική επιβίωση».


Ραντεβού τον Ιούνιο για νέες περιπέτειες

Τι μέλλει γενέσθαι τώρα στον Συνασπισμό; Το ένα ενδεχόμενο είναι να μη γίνουν δεκτοί οι όροι «πολιτικής συμφωνίας» που θέτει η κυρία Δαμανάκη και άρα να επανεκτιμήσει τη στάση της στο συνέδριο, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει ­ ως και την αποχώρησή της ενδεχομένως. Το άλλο είναι να επιδιωχθεί έστω μια κάποια συμφωνία, κάτι όμως που δεν θα γίνει δεκτό από το «αριστερό ρεύμα» το οποίο ήδη πιέζει στην κατεύθυνση της πιο σαφούς αριστερής κατεύθυνσης του κειμένου θέσεων του προέδρου του κόμματος. Πολλά πάντως θα κριθούν και από τη στάση των «προεδρικών». Αν και ουδείς εκτιμά ότι το πλειοψηφικό μέτωπο («προεδρικών» – «ρεύματος») που έχει καταγραφεί θα διαρραγεί, παρά τις διαφορές που προέκυψαν για το κείμενο θέσεων που παρουσίασε ο κ. Κωνσταντόπουλος στην προχθεσινή Πολιτική Γραμματεία. Και αυτό είτε θα εκφραστεί στην Κεντρική Πολιτική Επιτροπή που ολοκληρώνει τις εργασίες της σήμερα είτε στο συνέδριο του Ιουνίου.

* Οι 18 που φεύγουν

Η ανανεωτική προωθητική δύναμη του Συνασπισμού εξαντλήθηκε και μαζί της εξασθένησε η κοινωνική και εκλογική του δύναμη, εκτιμούν τα 18 στελέχη της Ανανεωτικής Εκσυγχρονιστικής Κίνησης, μέλη της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του κόμματος που επισημοποίησαν το προαναγγελθέν διαζύγιό τους με τον Συνασπισμό αφού, όπως υποστηρίζουν, «για εμάς έκλεισε ένας κύκλος».

Με τρισέλιδη δήλωσή τους, που κατέθεσαν χθες το πρωί στην ΚΠΕ, οι κυρίες Δανάη Αντωνάκου, Αθηνά Δρέττα, Λέλα Κωστούλα, Τερέζα Μπούκη, Φωτεινή Σιάνου, Λία Τσακαλία και οι κκ. Π. Αθανασόπουλος, Θ. Γεωργακόπουλος, Μ. Γκαζής, Γ. Καρυπίδης, Δ. Κασσαβέτης, Τ. Κατσαρός, Ν. Μπίστης, Κ. Σφακιανάκης, Μ. Τρανταλίδης, Θ. Τσίκας, Θ. Φρατζέσκος και Κ. Χλωμούδης εξηγούν ότι «δεν φεύγουμε εμείς από την ανανεωτική Αριστερά· είναι ο Συνασπισμός που δυστυχώς απομακρύνεται από αυτήν» γιατί «εγκαταλείπει τις ανανεωτικές, εκσυγχρονιστικές ευρωπαϊστικές αφετηρίες του» για να ενταχθεί με τη στρατηγική του «αριστερού πόλου», που φαίνεται ότι θα ακολουθήσει, «σε αναχρονιστικές απόψεις, οι οποίες εκφράζονται πιο αυθεντικά από το ΚΚΕ και το ΔΗΚΚΙ».

* Δήλωση Κύρκου

Μοναδική αφορμή για… αναταράξεις ήταν η ανάμειξη του ονόματος του κ. Λ. Κύρκου στην απόφαση για αποχώρηση των «εκσυγχρονιστών» σε συνέντευξη του κ. Μπίστη στη χθεσινή «Ελευθεροτυπία». Ο ίδιος ο κ. Μπίστης κατά την ομιλία του διευκρίνισε ότι η εφημερίδα «διαστρέφει με τρόπο απαράδεκτο όσα είπα, όταν λέω ότι κανείς δεν μπορεί να ιδιοποιηθεί τον Λ. Κύρκο, εννοώ και τον εαυτό μου». «Είναι μέντορας όλων…» κατέληξε. Τη δήλωση Κύρκου διάβασε ο κ. Δ Παπαδημούλης. Σε αυτήν αναφέρει ότι «με κατάπληξη έμαθα πως ο Ν. Μπίστης με επικαλείται για να καλύψει την εγκατάλειψη του κοινού μας σπιτιού, του Συνασπισμού». Το χαρακτήρισε μάλιστα «τελείως ανέντιμο» και ξεκαθάρισε ότι υπέδειξε στον κ. Μπίστη να μείνει στον ΣΥΝ και στο συνέδριο.