Οταν το 1498 ο αυτοκράτορας Μαξιμιλιανός Α´ αποφάσισε να μεταφέρει την Αυλή του από το Ινσμπρουκ στη Βιέννη, έδωσε μια ρητή εντολή: ανάμεσα στους μουσικούς θα έπρεπε να συμπεριλαμβάνονται οπωσδήποτε έξι αγόρια. Η χρονιά αυτή λοιπόν – έστω και με δόση αυθαιρεσίας ελλείψει πιο συγκεκριμένων ενδείξεων – θεωρείται το έτος ίδρυσης της Παιδικής Χορωδίας της Βιέννης· του περίφημου συγκροτήματος που αποτελώντας τον αντιπροσωπευτικότερο εκπρόσωπο μιας λαμπρής παράδοσης αιώνων θα δώσει μία και μοναδική συναυλία την προσεχή εβδομάδα στο πλαίσιο των χριστουγεννιάτικων εκδηλώσεων του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης.
Αν επιχειρούσε κανείς να ανασυνθέσει την ιστορία του διάσημου συνόλου, τότε η αναφορά ορισμένων ονομάτων αποτελεί αναμφίβολα τον συντομότερο δρόμο: Χάινριχ Ιζαακ, Γκλουκ, Μότσαρτ, Καλντάρα, Σαλιέρι, Μπρούκνερ, για να αναφερθούμε σε μερικούς μόνο από τους συνθέτες που συνεργάστηκαν κατά καιρούς με τη Χορωδία. Κάποιοι άλλοι, ανάμεσά τους ο Σούμπερτ, οι αδελφοί Φραντς Γιόζεφ και Μίχαελ Χάιντν καθώς και οι αρχιμουσικοί Χανς Ρίχτερ και Κλέμενς Κράους, υπήρξαν και οι ίδιοι χορωδοί.
Η πορεία ωστόσο του συγκροτήματος στη διάρκεια των αιώνων δεν υπήρξε απρόσκοπτη. Μετά την κατάρρευση της αυτοκρατορίας των Αψβούργων το 1918, η αυστριακή κυβέρνηση μερίμνησε για τους μουσικούς της πάλαι ποτέ Αυλής, ωστόσο μόνο για την ορχήστρα και τους ενήλικους τραγουδιστές. Η «επιβίωση» της Παιδικής Χορωδίας οφείλεται στις προσπάθειες ενός και μόνο προσώπου, του Γιόζεφ Σνιτ, ο οποίος το 1921 ανέλαβε τη θέση του καρδιναλίου του Αυτοκρατορικού Παρεκκλησίου. Εχοντας εξασφαλίσει τη σύμφωνη γνώμη των αρμόδιων πολιτειακών φορέων, πράγμα κάθε άλλο παρά δεδομένο και εύκολο, ο Σνιτ προχώρησε στην ανασύνταξη της Χορωδίας επιλέγοντας αρχικά και ύστερα από σχετικές ακροάσεις 30 νέα αγόρια. Από το 1925 εν τούτοις τα καινούργια προβλήματα που ανέκυψαν τον ώθησαν να στραφεί σε νέες πηγές εσόδων: έναν χρόνο αργότερα η Χορωδία επιχείρησε την πρώτη της εμφάνιση εκτός Αυτοκρατορικού Παρεκκλησίου με ένα πρόγραμμα που περιελάμβανε κυρίως μοτέτα και λίντερ. Η επιτυχία υπήρξε τεράστια και μέσα σε έναν χρόνο το συγκρότημα εμφανίστηκε σε Βερολίνο, Πράγα, Ελβετία αλλά και στην Αθήνα που υπήρξε μια από τις πρώτες εκτός συνόρων «εξορμήσεις» του. Το 1931 η Παιδική Χορωδία της Βιέννης έκανε την πρώτη της εμφάνιση στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σήμερα το ιστορικό συγκρότημα περιλαμβάνει 95 εν συνόλω χορωδούς ηλικίας 10-14 ετών, οι οποίοι χωρίζονται σε τέσσερις περιοδεύουσες ομάδες. Οι περιοδείες περιλαμβάνουν όλες τις ευρωπαϊκές χώρες ενώ πολύ συχνά «επεκτείνονται» στην Ασία, στην Αυστραλία και στην αμερικανική ήπειρο. Στις ΗΠΑ άλλωστε αλλά και στον Καναδά η Παιδική Χορωδία της Βιέννης εμφανίζεται σε ετήσια βάση. Παράλληλα, βεβαίως, εξακολουθώντας την παράδοση που εγκαινιάστηκε το 1498, το συγκρότημα συνεχίζει τις εβδομαδιαίες εμφανίσεις του στη Βιέννη.
Σε ό,τι αφορά το ρεπερτόριο της χορωδίας αυτό είναι πραγματικά ευρύ καλύπτοντας πέντε αιώνες δημιουργίας. Η μουσική της εποχής της Αναγέννησης συνυπάρχει αρμονικά με τους σύγχρονους συνθέτες: τους Αυστριακούς Χάινς Κρατοσβίλ, Ερνστ Κρένεκ και Αντον Χάιλερ αλλά και τον Βρετανό Μπέντζαμιν Μπρίτεν. Ανάμεσα στα έργα που συνέθεσε ο τελευταίος για το διάσημο συγκρότημα ήταν και η «Χρυσή ματαιότης», την πρεμιέρα της οποίας διηύθυνε ο ίδιος το 1967 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ του Aldeburgh. Πρόσφατα η Παιδική Χορωδία της Βιέννης περιόδευσε σε Κίνα, Ιαπωνία και Γερμανία παρουσιάζοντας μια οπερατική εκδοχή του πασίγνωστου έργου του Αντουάν ντε Σεντ Εξυπερί «Ο μικρός πρίγκιπας». Παράλληλα με τις περιοδείες και τις αυτόνομες εμφανίσεις τους, τα μέλη της Χορωδίας συχνά συμπράττουν με γνωστές χορωδίες ενηλίκων και ορχήστρες τόσο στη Βιέννη όσο και στο εξωτερικό. Η περασμένη σεζόν σήμανε έναν ακόμη σημαντικό σταθμό στην ιστορία της Χορωδίας: τα νεαρά αγόρια πήραν μέρος στη Λειτουργία της Στέψης του Μότσαρτ που παρουσιάστηκε στον Αγιο Πέτρο του Βατικανού σε μουσική διεύθυνση του περίφημου Ρικάρντο Μούτι.
Το σύστημα εκπαίδευσης
Πώς «χτίζονται» ωστόσο τα νεαρά ταλέντα; Περίπου 250 παιδιά – αγόρια και κορίτσια- ζουν και σπουδάζουν σε ένα ανάκτορο της εποχής του μπαρόκ στη Βιέννη που στεγάζει τις μαθητικές τους δραστηριότητες. Μόλις φτάσουν στα δέκα τους χρόνια τα πιο ταλαντούχα αγόρια επιλέγονται προκειμένου να γίνουν μέλη της Χορωδίας. Εκτός από τις μουσικές ωστόσο ενασχολήσεις τους, τα παιδιά ενθαρρύνονται στις αθλητικές τους δραστηριότητες (μπέιζμπολ, τζούντο, κολύμβηση), παρακολουθούν συναυλίες ποπ και κινηματογραφικές ταινίες. Πολλοί από τους αποφοίτους του σχολείου υπηρετούν τη μουσική από διάφορα μετερίζια: συνθέτες, αρχιμουσικοί, λυρικοί τραγουδιστές. Δεν είναι λίγοι μάλιστα όσοι συνεχίζουν ως χορωδοί και στην ενήλικη ζωή τους, αφού στη Βιέννη υπάρχουν δύο σχήματα που στελεχώνονται αποκλειστικά από πρώην μέλη της Παιδικής Χορωδίας. Εστω και αν δεν ασχοληθούν με τη μουσική πάντως, το βέβαιο είναι ένα: η στενή εφ’ όρου ζωής σχέση τους με τον χώρο της τέχνης.
Η Παιδική Χορωδία της Βιέννης υπό τη διεύθυνση του Ραούλ Γκέρινγκερ ερμηνεύει χριστουγεννιάτικα τραγούδια από όλον τον κόσμο το Σάββατο 14/12 στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (25ης Μαρτίου και Παραλία). Πληροφορίες στο τηλ. 2310 895.938.
