Να ξεκαθαρίσουμε δύο πράγματα:

Πρώτον, οι χώρες που προέκυψαν από το πρώην σοβιετικό μπλοκ δεν είναι χώρες μειωμένης ανεξαρτησίας, ούτε περιορισμένης κυριαρχίας. Μπορούν να ακολουθούν όποια πολιτική ελευθέρως επιθυμούν- φιλορωσική, φιλοαμερικανική ή φιλοευρωπαϊκή, αδιάφορο… Μπορούν να γίνονται μέλη του ΝΑΤΟ ή του Συμβουλίου της Ευρώπης ή της UΕFΑ κατά τη βούλησή τους. Και μπορούν αν θέλουν να αγοράζουν πυραύλους ή να φτιάχνουν αγωγούς, αν κρίνουν ότι αυτό εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους. Γενικώς, για τις χώρες αυτές ισχύει ακριβώς ό,τι θέλουμε να ισχύει και για τη δική μας χώρα.

Δεύτερον,και ακριβώς επειδή είναι χώρες ελεύθερες και κυρίαρχες, έχουν την απόλυτη ευθύνη των επιλογών τους. Διότι επιλογή χωρίς συνέπειες και χωρίς κόστος δεν υπάρχει. Και γι΄ αυτό οι επιλογές μιας χώρας οφείλουν να περιέχουν σωφροσύνη, να κινούνται από μετριοπάθεια και να συνεκτιμούν όλα τα δεδομένα.

Αν θέλουν, για παράδειγμα, να τσακώνονται με τη Ρωσία, θα τσακώνονται με τη Ρωσία. Αλλά αν η Ρωσία τους πλακώσει στις σφαλιάρες, δικό τους πρόβλημα. Ας πρόσεχαν!

Σημειώνω τα αυτονόητα διότι πολύ φοβούμαι ότι τα αυτονόητα δεν είναι πάντα παραδεκτά. Και ο πλανήτης κινδυνεύει να βυθιστεί σε ένα νέο «ψυχρό (και όχι μόνο…) πόλεμο» επειδή τέτοιου τύπου αυτονόητα δεν γίνονται αποδεκτά από όλες τις πλευρές.

Είναι προφανές ότι η νεοσυντηρητική κυβέρνηση των ΗΠΑ επιδιώκει μια διεθνή ένταση, ελπίζοντας ότι θα την ευνοήσει κατά την προεκλογική περίοδο. Είναι προφανές ότι πολλές χώρες του πρώην κομμουνιστικού μπλοκ κινούνται από σύνδρομα που γέννησε η μακρόχρονη και βάρβαρη σοβιετική κατοχή χωρίς να συνυπολογίζουν τις μονιμότερες γεωπολιτικές σταθερές. Και είναι εξίσου προφανές ότι η σημερινή ρωσική ηγεσία διεκδικεί ένα ιδιότυπο και αναχρονιστικό νταβατζιλίκι στην ευρύτερη περιοχή της.

Την ίδια στιγμή η Ευρωπαϊκή Ενωση επιδεικνύει τις συνήθεις διχογνωμίες απέναντι σε μια διεθνή αναταραχή. Στους κόλπους της συνυπάρχουν χώρες του πρώην κομμουνιστικού μπλοκ που θεωρούν τις ΗΠΑ το μόνο πραγματικό ανάχωμα απέναντι στη «ρωσική απειλή» . Και άλλες (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα), οι οποίες αντιμετωπίζουν τη Ρωσία περισσότερο ως αντίβαρο και λιγότερο ως απειλή. Τίποτε από όλα αυτά δεν προκαλεί αισιοδοξία. Το βέβαιο είναι ότι ζούμε την πρώτη σοβαρή κρίση του μετακομμουνιστικού κόσμου και αν οι διεθνείς δυνάμεις αποτύχουν στη διαχείρισή της, κινδυνεύουμε να εμπλακούμε όλοι σε μια αντιπαράθεση με μονιμότερα χαρακτηριστικά. Και τότε δεν θα υπάρχει κανένα αυτονόητο… Εκτός από την ίδια τη σύγκρουση!

jpretenteris@dolnet.gr