Πριν από λίγες ημέρες στο «Βήμα» δημοσιεύθηκε μια εντυπωσιακή είδηση: Οι εταιρείες παραγωγής ζάχαρης στη Φλόριδα των ΗΠΑ συμφώνησαν να πουλήσουν τις εγκαταστάσεις τους και κάποιες χιλιάδες στρέμματα καλλιεργειών στην Πολιτεία. Το νέο χαιρετίστηκε από τα Μέσα και τις οικολογικές οργανώσεις, γιατί τα Εβεργκλέιντς θα αναβαθμιστούν και η λίμνη Οκιτσόμπι θα απαλλαγεί από τη ρύπανση που προκαλεί η βιομηχανία ζάχαρης. Η ιστορία αυτή είναι η κατάληξη ενός μακρόχρονου αγώνα μιας γυναίκας: της Μάρτζορι Στόνεμαν Ντάγκλας.
Ολα άρχισαν το 1945. Τα γνωστά εκείνη την εποχή ως βαλτοτόπια των Εβεργκλέιντς, εκτός από την ενόχληση που προκαλούσαν τα κουνούπια και οι αλιγάτορες, ενοχλούσαν και δύο ισχυρές βιομηχανίες: της ζάχαρης και της οικοδομής. Οι πιο διορατικοί επιχειρηματίες διέβλεπαν την κατοπινή ισχυρή τουριστική ανάπτυξη, αλλά δεν είχαν αρκετή γη για να χτίσουν τις φιλόδοξες κατασκευές τους. Και αυτό γιατί τα «βαλτοτόπια» έπιαναν πολύτιμο χώρο. Για να καταλάβετε λίγο το πρόβλημα, τα βαλτοτόπια ξεκινούσαν από τη λίμνη Οκιτσόμπι (Μεγάλο Νερό κατά την τοπική διάλεκτο των ινδιάνων Σεμινόλ) και είχαν πλάτος 160 χλμ. και μήκος 320 χλμ. έως τον κόλπο του Μεξικού. Αντίθετα, η γύρω από το Μαϊάμι εκμεταλλεύσιμη γη δεν ξεπερνούσε τα 30 χλμ.! Τι θα κάνατε εσείς στη θέση των εργολάβων; Θα προτείνατε μάλλον μια λύση για την αποξήρανση των ενοχλητικών και ανθυγιεινών υδάτινων μαζών. Και η λύση ήταν απλή. Θα μετέφεραν ευκαλύπτους της Αυστραλίας, που είναι εξαιρετικά υδρόφιλοι, και σε λίγα χρόνια τα κουνούπια και τα νερά θα έδιναν τη θέση τους σε ωραιότατα ξενοδοχεία και άλλες κατασκευές από μπετόν.
Και τότε εμφανίστηκε από το πουθενά μια δημοσιογράφος, η
Οπως έδειξε το παράδειγμα της Φλόριδας, οι αγώνες επίμονων τοπικών παραγόντων για την προστασία της φύσης τελικά μπορεί να μην πάνε χαμένοι
Μάρτζορι Ντάγκλας. Υψωσε το ανάστημά της, μόνη στην αρχή, και άρχισε να αποκαλύπτει ορισμένες σημαντικές αλήθειες. Απέδειξε ότι τα Εβεργκλέιντς δεν είναι βάλτος αλλά ποτάμι. Και μάλιστα ένα «Ποτάμι από Γρασίδι», που ήταν και ο τίτλος του διάσημου βιβλίου της. Δηλαδή τα νερά ξεκινώντας από τη λίμνη με το ινδιάνικο όνομα κατηφορίζουν προς τον κόλπο του Μεξικού με ανεπαίσθητη κίνηση. Το βάθος του ποταμού δεν ξεπερνά τα 10-12 εκατοστά και λόγω του υποτροπικού κλίματος δημιουργεί συνθήκες μοναδικής βιοποικιλότητας. Στις πύρινες ομιλίες της ισχυριζόταν ότι δεν υπάρχουν άλλα Εβεργκλέιντς στη Γη και ότι είναι δουλειά των γυναικών η ενασχόληση με το περιβάλλον. Πολλές φορές κάποιοι διέκοπταν με ζωηρά γιουχαΐσματα. Ομως η επίμονη κυρία αποκάλυπτε το έγκλημα κατά του οικοσυστήματος που ετοιμαζόταν να διαπραχθεί με τη βοήθεια αθώων αυστραλιανών ευκαλύπτων. Αγωνίστηκε με πείσμα, βρήκε συμμάχους, απέτρεψε την καταστροφή και πέθανε το 1998 σε ηλικία 110 ετών, έχοντας πάει σκαστούς πολλούς από τους αντιπάλους της, και με την ικανοποίηση της αναγνώρισης του έργου της διεθνώς, μια και η περιοχή ανακηρύχθηκε από τον ΟΗΕ παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Και τώρα με την είδηση που λέγαμε ολοκληρώνεται η προσπάθειά της.
Το αισιόδοξο μήνυμα για εμάς που έχουμε πολλά μικρά οικοσυστήματα να προστατεύσουμε σε όλη τη χώρα είναι ότι οι αγώνες επίμονων τοπικών παραγόντων για την προστασία της φύσης τελικά μπορεί να μην πάνε χαμένοι. Και πρέπει να συνεχίσουν άτομα ή οργανώσεις που προσπαθούν σε τοπικό επίπεδο να γλιτώσουν τις χελώνες, τις φώκιες, τις αρκούδες ή να καθαρίσουν τον αέρα που αναπνέουν ή τα νερά που πίνουν από τις πηγές μόλυνσής τους. Αλλά και οι αντίπαλοί τους θα πρέπει να διδαχθούν ότι σε τίποτε δεν εμποδίστηκε η οικονομική και τουριστική ανάπτυξη της Φλόριδας από την προσπάθεια για διατήρηση του περιβάλλοντος. Το αντίθετο μάλιστα!
atrif@otenet.gr
