«Αν υπάρχει γη για εργοστάσια, υπάρχει και για σπίτια». Αυτό είναι ένα σύνθημα – μεταξύ πολλών άλλων παρόμοιων που λίγο ως πολύ μαρτυρούν ότι το μεγάλο ψάρι πάντα (θα) τρώει το μικρό -, το οποίο στις μέρες μας θα μπορούσε να ενταχθεί σε πολλά διαφορετικά περικείμενα. Στην περίπτωση όμως των 10.000 διαμαρτυρόμενων Αϊτινών, που συμμετείχαν στη σημερινή πορεία προς το κοινοβούλιο στο Πορτ-ο-Πρενς, δεν πρόκειται παρά για τη διεκδίκηση του δικαιώματός τους για στέγη.
Σήμερα συμπληρώνονται δύο χρόνια από τον σεισμό των 7 ρίχτερ στην Αϊτή, που στις 12 Ιανουαρίου 2010 κληροδότησε στη χώρα 220.000 νεκρούς, 300.000 τραυματίες, 1,5 εκατομμύρια αστέγους, και στη συνέχεια επιδημία χολέρας αλλά και ταραχές και βιαιότητες κατά τη διάρκεια των εκλογών που ακολούθησαν. Και αποτέλεσε το κερασάκι στην τούρτα του χάους το οποίο ούτως ή άλλως επικρατούσε στην αϊτινή πρωτεύουσα σε ό,τι αφορά τους τίτλους ιδιοκτησίας της γης.
Παρά τις δωρεές, που σύμφωνα με επίσημα στοιχεία ανέρχονται στα 3 δισεκατομμύρια δολάρια και οι οποίες προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ενωση, τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Ιαπωνία, το Πορτ-ο-Πρενς μετράει ακόμη (και πάλι σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία) μισό εκατομμύριο αστέγους οι οποίοι «εξακολουθούν να μένουν σε προσωρινά καταλύματα, μέσα σε σκουπίδια και χωρίς δουλειά. Το αποτέλεσμα είναι πολλοί να καταφεύγουν μέσω δικτύων trafficking στη Βραζιλία, με την ελπίδα για μια καλύτερη ζωή», όπως ενημερώνει η Action Aid που βρίσκεται στην περιοχή από το 1997 και σήμερα υποστηρίζει την εκστρατεία «Jen nan jen» («Πρόσωπο με πρόσωπο»).
«Συνολικά, 800.000 άνθρωποι, πολίτες και μέλη τοπικών μη κυβερνητικών οργανώσεων, έχουν ενωθεί γιατί νιώθουν ότι εκείνοι που λαμβάνουν τη μεγαλύτερη βοήθεια δεν είναι οι άνθρωποι που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη. Η εκστρατεία επικεντρώνεται, λοιπόν, στο δικαίωμα της πρόσβασης στη γη, δηλαδή στο δικαίωμα για μια ασφαλή κατοικία για όλους, με αιτήματα που απευθύνονται στην κεντρική εξουσία αλλά και στην τοπική αυτοδιοίκηση» λέει η Αννα Μπότσογλου, υπεύθυνη Τύπου στην Action Aid Hellas, και περιγράφει: «Από την αρχή δεν υπήρξε σωστή διαχείριση της κρίσης στην Αϊτή, αλλά με τις πολύ βίαιες εκλογές και την αλλαγή της εξουσίας στη συνέχεια δημιουργήθηκαν ακόμα περισσότερα προβλήματα. Η βοήθεια οργανώθηκε από “τα πάνω προς τα κάτω”, δεν δόθηκε προτεραιότητα σε ανθρώπους που είχαν πραγματική ανάγκη – και οι οποίοι βρίσκονταν σε δεινή θέση και πριν από τον σεισμό -, αλλά σε εταιρικά και κυβερνητικά κτίρια που έπρεπε να αποκατασταθούν. Με δεδομένο ότι δεν υπήρχαν μάλιστα ξεκάθαροι τίτλοι ιδιοκτησίας της γης, επικράτησε ευκολότερα “το δίκαιο του ισχυρότερου”».
Οι δωρήτριες χώρες έχουν βέβαια το δικό τους μερίδιο ευθύνης, όπως τονίζει η Action Aid: «Συχνά σε τέτοιες περιπτώσεις, στέλνουν προς βοήθεια προϊόντα τα οποία είναι όμως αγορασμένα από τη δική τους αγορά, πράγμα που δεν βοηθάει την τοπική κοινωνία που πλήττεται, στην προκειμένη αυτή της Αϊτής. Επίσης, οι δωρήτριες χώρες υποσχέθηκαν εκείνη την εποχή πολύ μεγάλα ποσά, τα οποία δεν έχουν δοθεί ολόκληρα, αλλά και για τα χρήματα που δόθηκαν δεν απαιτήθηκε ποτέ ένα σχέδιο διαχείρισής τους». Διότι όπως φαίνεται μάλλον δεν αρκεί να γεμίζει ο φιλανθρωπικός κουμπαράς, χρειάζεται και να εποπτεύεται το «αποθεματικό» του, όταν αυτός σπάσει.
