Η βρετανική κρίση βαθαίνει και μας απειλεί

Ο νέος υπουργός Brexit της Μεγάλης Βρετανίας Dominic Raab παρουσίασε την πρώτη ομάδα κατευθύνσεων προς τις επιχειρήσεις, τα πανεπιστήμια και τους πολίτες σχετικά με το τι τους περιμένει μετά την έξοδο, σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία με την ΕΕ των «27». Κάθε κεφάλαιο, δεκαπέντε σελίδων, αποτελείται από ένα σύνολο επιπτώσεων που θα έχει για τους Βρετανούς το σκληρό Brexit, καθώς και τα αντίμετρα που θα πάρει η κυβέρνηση. Τη δουλειά προετοίμασαν 6.000 δημόσιοι λειτουργοί και θα την ολοκληρώσουν ενισχυόμενοι με ακόμα 9.000! Επίσης πολλά από τα αντίμετρα παρουσιάζονται ως μονομερή από το Ηνωμένο Βασίλειο, με την ελπίδα ότι θα ανταποκριθεί και η Ευρώπη με αντίστοιχες «παροχές».

Η θύελλα που ξεσηκώθηκε με τη δημοσίευση των «κατευθύνσεων» σε λίγες μόνο ημέρες μετατράπηκε σε θυμό.

Μα είναι δυνατόν να τρομάζεις τον κόσμο των επιχειρήσεων συμβουλεύοντάς τους να «προσλάβουν ειδικευμένους διαμεσολαβητές για να προβαίνουν στις απαραίτητες τελωνειακές διαδικασίες σε έναν κόσμο που μέχρι τώρα διακινεί τα προϊόντα του, εισαγόμενα ή εξαγόμενα, χωρίς καμία γραφειοκρατική διαδικασία»; Και «να αγοράσουν το κατάλληλο νέο λογισμικό»; Και μάλιστα να γράφεις ανέμελα ότι «η έξοδος θα έχει το κόστος της»;

Είναι δυνατόν να λες ότι όσοι –δηλαδή όλοι πλέον –χρησιμοποιούν κάρτες αναλήψεων, όσοι νταραβερίζονται με Airbnb ή με e-Commerce «θα έχουν αυξημένο κόστος, μια και δεν θα καλύπτονται από τους νόμους της εσωτερικής αγοράς, της οποίας πλέον δεν θα είμαστε μέλη» και να απαντάς κάτι του τύπου «μην ανησυχείτε γιατί και οι Ευρωπαίοι θα δουν αντίστοιχες αυξήσεις για τις συναλλαγές τους με τη Μ. Βρετανία»;

Και είναι δυνατόν να προειδοποιείς ότι τα πακέτα των τσιγάρων «θα πρέπει να αλλάξουν αμέσως, γιατί οι σημερινές εικόνες είναι πνευματική ιδιοκτησία της ΕΕ»;

Αλλά και οι υποσχέσεις στους αγρότες, στους φοιτητές, στους πανεπιστημιακούς ότι για ένα διάστημα οι γεωργικές ενισχύσεις, το πρόγραμμα Erasmus και τα χρήματα για την έρευνα που χορηγούσε η ΕΕ θα καλυφθούν από τον βρετανικό προϋπολογισμό και από τα χρήματα που θα εξοικονομήσουν από τις εισφορές στην ΕΕ; Ελα όμως που μία ημέρα μετά ο υπουργός οικονομίας κ. Χάμοντ προβλέπει πως για τις ανάγκες δανεισμού της χώρας, ώστε να σταθεί στα πόδια της μετά το Brexit, απαιτούνται θηριώδη ποσά!

Η δουλειά που έκανε η κυβέρνηση είναι πράγματι θαυμαστή. Ομως είναι κόλαφος στους αμετανόητους προπαγανδιστές της εξόδου. Γιατί απλούστατα απέδειξε ότι όλα αυτά δεν τα είπαν στον κόσμο που ψήφισε.

Αντίθετα έταζαν περαιτέρω ενίσχυση του υπό διάλυση εθνικού συστήματος Υγείας, το οποίο στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στο υγειονομικό προσωπικό προέλευσης από κράτη-μέλη.

Εταζαν ότι η απελευθέρωση από το κοινοτικό νομικό σύστημα θα άνοιγε διάπλατα τους ορίζοντες για καλύτερες εμπορικές συμφωνίες και ότι η Αγγλία θα γίνει πάλι θαλασσοκράτειρα του εμπορίου. Και τόσα άλλα.

Ομως αποδεικνύεται πως ήταν απροετοίμαστοι, αδιάβαστοι και ιδεοληπτικοί. Και όταν οι σύνδεσμοι επιχειρήσεων τους προειδοποιούσαν για τη ζημιά που θα επέλθει από την έξοδο και την εφαρμογή των κανόνων του Διεθνούς Οργανισμού Εμπορίου, ένας από τους πρωτεργάτες απαντούσε «F..k business»

Η κρίση, κάθε μήνα που περνάει, βαθαίνει. Για την ώρα πλήττει εμφανώς τα μικρά και μεσαία εισοδήματα με την πτώση της λίρας, παρά την αύξηση των επιτοκίων της Κεντρικής Τράπεζας, και την υποχώρηση στα χαμηλότερα επίπεδα του ΑΕΠ της σε σχέση με τις υπόλοιπες κοινοτικές οικονομίες, αλλά και με τη μείωση των επενδύσεων. Ομως τα δύσκολα είναι μπροστά, όπως προδικάζουν τα κείμενα-κατευθύνσεις. Και μετατρέπονται σε πολιτικό πρόβλημα, στο μέτρο που τα δυο μεγάλα κόμματα, και ιδιαίτερα το κυβερνών, σπαράσσονται οριζόντια. Και είμαστε ένα βήμα από τη στιγμή που αυτή η αστάθεια θα προκαλέσει αναπόφευκτα την υποβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας. Και το κυριότερο, δεν φαίνεται λύση πολιτική στον ορίζοντα. Ούτε νέο δημοψήφισμα, ούτε κυβέρνηση εθνικής ενότητας, ούτε δημιουργία νέου κόμματος.

Η μόνη ελπίδα είναι να βρεθεί το επόμενο εξάμηνο μια λύση κοινής αποδοχής με τη Ενωση για «μαλακή έξοδο». Που όμως σκοντάφτει στην απαίτηση για άρση θεμελιωδών αρχών της Ενωσης και του μεγαλύτερου επιτεύγματός της: την εσωτερική αγορά. Δηλαδή την ελεύθερη διακίνηση εργαζομένων και υπηρεσιών, την αρμοδιότητα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και την αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την σύναψη διμερών συμφωνιών με τρίτες χώρες. Αν υποχωρήσει η ΕΕ στις απαιτήσεις των Βρετανών, ο πολιτικός σεισμός θα σαρώσει την Ενωση. Αν πάλι υποχωρήσει η Μ. Βρετανία, τότε αυτόματα θα πρέπει να γίνουν εκλογές, και όλοι θα ουρλιάζουν «τότε γιατί φεύγουμε;».

Το διεθνές περιβάλλον από την εποχή του δημοψηφίσματος έχει αλλάξει δραματικά. Σε περιδίνηση η ανθρωπότητα βλέπει τη μια κρίση μετά την άλλη να σκάνε μύτη. Ανερμάτιστη πολιτική εμπορικού πολέμου του κ. Τραμπ, που κάθε μέρα αποδυναμώνεται με τις δικαστικές έρευνες που διεξάγονται για αθέμιτες πρακτικές στην οικονομική πολιτική των εταιρειών του. Τουρκία, Ρωσία και οι αναδυόμενες αγορές, σε αναταραχή, πλήττονται από τη φυγή κεφαλαίων προς το δολάριο. Ανοδος του λαϊκισμού και συντηρητική στροφή στην Ευρώπη κ.λπ. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον που πλήττει και την ασύγγνωστα καθυστερημένη έξοδο της Ελλάδας από τα μνημόνια, η Μ. Βρετανία βρίσκεται μπροστά σε μια έκρηξη.

Πιστεύω ότι η ΕΕ έχει και συμφέρον και υποχρέωση να δώσει κάποια έξυπνη λύση στο Brexit. Στα δύσκολα έχει αποδείξει μέχρι τώρα ότι τα καταφέρνει. Η σταθερότητα της Ευρώπης συνολικά είναι προϋπόθεση για να μη βρεθούμε όλοι μαζί στην προ Βαϊμάρης εποχή.

Ο κ. Αντώνης Τριφύλλης είναι πρώην στέλεχος της ΕΕ και μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της διαΝΕΟσις.