Τώρα που οι εορτές και οι πανηγύρεις ετελείωσαν και τα φώτα της τηλεόρασης έσβησαν, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης έπαψε να χαμογελά και στρώθηκε στη δουλειά για να προετοιμάσει το πρόγραμμα σκληρών και επίπονων διαπραγματεύσεων με τους τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και τους αρμόδιους υπουργούς των κρατών-μελών, που θα διαρκέσει ως τις 19-20 Ιουνίου οπότε το Συμβούλιο Κορυφής της Σάντα Μαρία ντα Φέιρα στην Πορτογαλία θα εγκρίνει την ένταξή μας στην ΟΝΕ.
Στόχος του προγραμματισμού αυτού είναι πρώτον να εξασφαλιστεί ότι οι εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της αρμόδιας Επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου, που θα γνωμοδοτήσουν επί του ελληνικού αιτήματος θα είναι ευνοϊκές και ταυτόχρονα επαινετικές για την πρόοδο και τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Δεύτερον ότι μετά τις 5 Μαΐου, που θα δημοσιοποιηθούν οι εκθέσεις αυτές, στις συζητήσεις που θα γίνουν στις 27 Μαΐου στη Νομισματική Επιτροπή και στις 5 Ιουνίου στο Eco/Fin, οι εταίροι μας θα συνοδεύσουν την αποδοχή του ελληνικού αιτήματος με σχόλια και κρίσεις που θα βοηθήσουν την ελληνική οικονομία να προσαρμοστεί ομαλά στη δύσκολη μετά ΟΝΕ εποχή.
*Τεχνοκράτες και πολιτικοί
Παρ’ ότι το κλίμα στις Βρυξέλλες είναι γενικά θετικό για την Ελλάδα, τόσο ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κ. Ι. Παπαντωνίου, που θα υποστηρίζει το αίτημα στο Eco/Fin, όσο και ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων κ. Ι. Στουρνάρας και ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Ν. Γκαργκάνας που θα δώσουν τη μάχη στην αυστηρή Νομισματική Επιτροπή, δεν έχουν αυταπάτες ότι θα περάσουν δύσκολες ημέρες αυτό το τετράμηνο, καθώς οι ιέρακες της ΕΕ, δύσπιστοι και αδιάλλακτοι μονεταριστές, θα αξιώσουν πρόσθετες εξασφαλίσεις από τη χώρα μας.
Οπως εξηγεί στο «Βήμα» ο κ. Παπαντωνίου, η μάχη θα δοθεί σε τρία μέτωπα. «Η πρώτη δυσκολία που θα αντιμετωπίσουμε μας λέει είναι ότι οι κοινοτικοί θα μας πιέσουν πολύ για να τους αποδείξουμε ότι η βελτίωση του πληθωρισμού, το ότι δηλαδή τον έχουμε ρίξει όσον αφορά τον εναρμονισμένο σε επίπεδα 2,2% τον τελευταίο χρόνο, είναι διατηρήσιμη, δηλαδή θα συνεχιστεί σε όλο το 2000 και το 2001. Θα μας ζητά ακόμη συνεχώς διασφαλίσεις και εγγυήσεις ότι η δημοσιονομική πολιτική θα παραμείνει αυστηρή όλα αυτά τα χρόνια».
Αν και δεν το λέει ευθέως ο κ. Παπαντωνίου, το αφήνει όμως σαφώς να εννοηθεί ότι στις Βρυξέλλες, τεχνοκράτες και πολιτικοί δεν είδαν με καλό μάτι τα δύο πακέτα Σημίτη με τα οποία αναγγέλθηκαν φορολογικές ελαφρύνσεις και εισοδηματικές βελτιώσεις. Το πρώτο πακέτο που, ως γνωστόν, εξαγγέλθηκε πέρυσι στη ΔΕΘ και εφαρμόζεται ήδη, είναι ύψους 300 δισ. δρχ. και το δεύτερο που ανακοινώθηκε προ ημερών και αφορά το 2001 είναι ύψους 390 δισ. δρχ. Πρόκειται για μεγάλα ποσά που οι ξένοι θεωρούν αδιανόητο ότι μπορεί να τα μοιράζει μια κυβέρνηση όταν έχει δημόσιο χρέος πάνω από το 100% του ΑΕΠ.
*Η ομάδα των μονεταριστών
Ο κίνδυνος λοιπόν είναι να τεθεί στις εκθέσεις μια «πονηρή» παράγραφος που θα αναφέρει ότι οι παροχές αυτές της κυβέρνησης δεν είναι συμβατές με τη δημοσιονομική πειθαρχία που απαιτεί το Σύμφωνο Σταθερότητας και μπορούν να αναζωπυρώσουν τον πληθωρισμό.
Βέβαια στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θα συντάξει ο επικεφαλής του τμήματος οικονομικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ρενάτο Ραβάτζιο με τη συνεργασία των κκ. Ερβέ Καρέ και Αντόνιο Καμπράλ θα υπάρχει ένα πνεύμα κατανόησης και δικαίου για τις ελληνικές ιδιαιτερότητες αλλά η έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που θα φέρει μεν την υπογραφή του προέδρου της κ. Βιμ Ντούιζενμπεργκ αλλά πραγματικός της συντάκτης θα είναι ο γνωστός ιέραξ και ιεροφάντης της μονεταριστικής ορθοδοξίας ο κ. Οτμαρ Ισινγκ θα είναι «φωτιά και λαύρα» με σκληρές διατυπώσεις.
Ο κ. Ι. Στουρνάρας που ζει για χρόνια εκ των ένδον την κοινοτική ιεραρχία και νοοτροπία δεν έχει καμία αυταπάτη ότι οι εκθέσεις θα είναι αυστηρές. Ελπίζει όμως ότι η αυστηρότητα θα συνοδεύεται από πνεύμα δικαίου και αντικειμενικότητας. Και άλλωστε επειδή οι εκθέσεις αυτές ήδη έχουν αρχίσει να γράφονται και οι συντάκτες τους έχουν καθημερινή επικοινωνία με τους κυβερνητικούς αξιωματούχους, τόσο ο πρόεδρος του ΣΟΕ όσο και ο κ. Ν. Γκαργκάνας με τα στοιχεία που δίνουν και τις εξηγήσεις που παρέχουν ασφαλώς θα επηρεάζουν προς το καλύτερο τη συγγραφή τους.
Οι αντιρρήσεις που ενδεχομένως θα καταχωρησθούν ειδικά στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα μεγεθυνθούν ασφαλώς στη συνεδρίαση της Νομισματικής Επιτροπής στις 27 Μαΐου, όπου τον τόνο δίνει το γεράκι της Μπούντεσμπανκ, ο υποδιοικητής της κ. Γιούργκεν Σταρκ συνεπικουρούμενος από τον γερμανό υφυπουργό Οικονομικών κ. Κοχ Βέζερ και τον Ολλανδό κ. Χανκ Μπράουερ. Μετριοπαθής είναι ο πρόεδρος της Επιτροπής, ο Γάλλος κ. Ζαν Λεμιέρ, ενώ συμπαθούντες είναι οι Ισπανοί, οι Ιταλοί αλλά και οι Βέλγοι. Μια περίεργη σκληρή στάση τηρούν οι εκπρόσωποι της Φινλανδίας που αποκαλούνται «οι Πρώσοι του Βορρά».
*Οι κοινωνικές δαπάνες
Καταλήγοντας ο κ. Παπαντωνίου τονίζει ότι φυσικά ο ίδιος θα απαντήσει επίσης σκληρά σε κατηγορίες για χαλαρή δημοσιονομική πολιτική αναφέροντας ότι η Ελλάδα μείωσε το δημόσιο έλλειμμα ταχύτερα από όλες τις χώρες της ΕΕ και ότι οι παροχές είναι σε τελική ανάλυση διανομή του αναπτυξιακού μερίσματος στον ελληνικό λαό και είναι απολύτως δικαιολογημένες αφού η χώρα μας έχει τις χαμηλότερες κοινωνικές δαπάνες στην Ευρώπη.
Πάντως ο κ. Παπαντωνίου δεν κρύβει τους φόβους του ότι αν στις εκθέσεις γίνουν δυσμενή σχόλια θα υπάρξουν κάποιες επιπτώσεις στην οικονομία μας, καθώς θα επηρεαστούν αρνητικά οι αγορές.
Κατά τον ΥΠΕΘΟ το δεύτερο μέτωπο στις επίπονες διαπραγματεύσεις θα είναι το περίφημο κεφάλαιο των λεγόμενων διαρθρωτικών αλλαγών, όπου οι εταίροι μας έχουν την άποψη ότι έχουμε καθυστερήσει αδικαιολόγητα και ότι κρατάμε προστατευμένες και κλειστές τις αγορές με αποτέλεσμα να κυριαρχούν τα κρατικά μονοπώλια στην ενέργεια και στις τηλεπικοινωνίες και τα ολιγοπώλια στις μεταφορές, στη βιομηχανία, στο εισαγωγικό εμπόριο κ.α. Με την κυριαρχία αυτών των κυκλωμάτων υποστηρίζουν οι κοινοτικοί δεν μπορείτε να ρίξετε τον πληθωρισμό!
*Απελευθέρωση των αγορών
Οπως παρατηρεί ο κ. Παπαντωνίου επί της ουσίας οι ενστάσεις είναι σωστές και πρόθεση της κυβέρνησης είναι τα επόμενα χρόνια να δώσει περισσότερο βάθος αλλά και μεγαλύτερη ταχύτητα στις αποκρατικοποιήσεις και στις απελευθερώσεις αγορών. Αυτά θα γίνουν, τονίζει, όλα όμως με μέτρο και ισορροπημένα και πάντως δεν είμαστε διατεθειμένοι να αποδεχθούμε προτάσεις για μέτρα, η εφαρμογή των οποίων θα εξαφάνιζε τον επιτελικό έλεγχο που πρέπει να διατηρήσει το κράτος και θα οδηγούσε σε άλωση της ελληνικής οικονομίας από ξένους.
Το τρίτο μέτωπο αφορά το Ασφαλιστικό, όπου οι ξένοι είναι σκληροί και απαιτητικοί αξιώνοντας άμεσα μέτρα και συγκεκριμένα αύξηση ορίου ηλικίας στα 65 χρόνια, περικοπή συντάξεων με αλλαγή του τρόπου υπολογισμού τους κτλ. Φυσικά ο κ. Παπαντωνίου που απορρίπτει αυτές τις εισηγήσεις θα εξηγήσει στους συναδέλφους του υπουργούς Εθνικής Οικονομίας και ιδιαίτερα στους ιέρακες Χανς Ανχελ της Γερμανίας και Γκέριτ Ζαλμ της Ολλανδίας ότι τέτοια αντικοινωνικά μέτρα πρώτον δεν περνούν στην Ελλάδα και δεύτερον δεν είναι και αναγκαία δεδομένου ότι υπάρχουν θετικές εξελίξεις (αύξηση ρυθμού ανάπτυξης, ενίσχυση ταμείων από επενδύσεις στο Χρηματιστήριο κτλ.) που επιτρέπουν στην κυβέρνηση να εξυγιάνει το ασφαλιστικό με ήπιες προσαρμογές.
