Εθνική Βιβλιοθήκη

Στο ημίφως της δημόσιας πολιτικής, ως μια υπηρεσία του υπουργείου Παιδείας, η Εθνική Βιβλιοθήκη ποτέ δεν ήταν στις προτεραιότητες των πολιτικών, ίσως λόγω της χαμηλής… ανταποδοτικότητάς της (σε εκλογική πελατεία). Κανένας πολιτικός, κανένα κόμμα δεν είχε δει την Εθνική Βιβλιοθήκη ως εργαλείο μνήμης, ως αρχείο αλλά και ως χώρο καινοτομίας και νέων τεχνολογιών. Τα πρακτικά της συζήτησης που είχε γίνει στη Βουλή το 2003 για το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας με θέμα «Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας –Δημόσιες Βιβλιοθήκες και άλλες διατάξεις» δείχνουν το χαμηλότατο επίπεδο των πολιτικών εκπροσώπων μας, πολλοί από τους οποίους βρίσκονται σήμερα στην πρώτη γραμμή των εκσυγχρονιστών και των σωτήρων.

Τη στιγμή που πολλές ευρωπαϊκές και αμερικανικές πόλεις ανανέωναν τα δίκτυα των βιβλιοθηκών τους με νέα κτίρια (μερικά από τα οποία αποτελούν αρχιτεκτονικά μνημεία), με ψηφιακές διευκολύνσεις και ευέλικτα θεσμικά πλαίσια έτσι ώστε οι βιβλιοθήκες να γίνονται εστίες εκδηλώσεων, εκδόσεων, εκθέσεων, συζητήσεων, συνεδρίων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, καινοτομιών –δραστηριότητες μέσα από τις οποίες οι βιβλιοθήκες μπορούν να αυτοχρηματοδοτούν εν μέρει τη λειτουργία τους -, στην Ελλάδα βρισκόμασταν ακόμη στο τέλος του 19ου αιώνα. «Το ωραίο κτίριο της Πανεπιστημίου, δωρεά των Βαλλιάνων, μπορεί να αποτελέσει την ιστορική έδρα της Βιβλιοθήκης. Με τίποτα δεν μπορεί όμως να εξυπηρετήσει πια τις ανάγκες και τη λειτουργία μιας σύγχρονης Εθνικής Βιβλιοθήκης» γράφαμε πριν από μερικά χρόνια. Και ύστερα ήρθε το Ιδρυμα Νιάρχου και η δωρεά του για το μεγάλο πολιτιστικό σύμπλεγμα του Φαλήρου, όπου η Εθνική Βιβλιοθήκη θα βρει από το 2015 μια σύγχρονη στέγη. Δυστυχώς το μέχρι πρότινος Εφορευτικό Συμβούλιο της Βιβλιοθήκης, παρ’ όλα τα καλά δείγματα που μας είχε δείξει, φαίνεται ότι δεν είχε καταλάβει την κρίσιμη και κριτική στιγμή του κορυφαίου ιδρύματος αφήνοντας ανέγγιχτα τα μείζονα θέματα (κατάλογος και καταγραφή του αρχείου και των θησαυρών του, διάσωση, προετοιμασία της μετάβασης στο Φάληρο). Ας ελπίσουμε ότι το νέο συμβούλιο και τα εγνωσμένης αξίας και με ειδική γνώση μέλη του θα προετοιμάσουν την εκλογή του διευθυντή της Βιβλιοθήκης (το ίδρυμα είναι ακέφαλο από το 2005) και θα την οδηγήσουν στη νέα εποχή.