Oι τελευταίες πυρκαϊές στη ΒΑ Αττική έκαψαν για μία ακόμη φορά μεγάλες εκτάσεις της Πεντέλης φτάνοντας λίγο πάνω από το Πικέρμι και την Παλλήνη. Αμεση επίπτωση αυτής της καταστροφής είναι η αύξηση του κινδύνου πρόκλησης πλημμυρών από τα ρέματα της Πεντέλης που εκβάλλουν στο ρέμα της Ραφήνας, το οποίο αποτελεί τον κύριο αποδέκτη των απορροών των ρεμάτων αυτών και μεταφέρει τα πλημμυρικά νερά στον κόλπο της Ραφήνας.
Για διάφορους λόγους τα τελευταία χρόνια παρατηρείται δραματική αύξηση των παροχών σχεδιασμού του ρέματος (παροχή 50ετίας) και σύμφωνα με πρόσφατους υπολογισμούς η παροχή στην έξοδο έχει διπλασιαστεί σε τρεις δεκαετίες. Αξίζει συνοπτικά να αναφέρουμε τους κύριους λόγους αυτής της δραματικής εξέλιξης:
α) Μεγάλη ανοικοδόμηση στην περιοχή λόγω και του νέου αεροδρομίου στα Σπάτα, με αποτέλεσμα μεγάλες γεωργικές εκτάσεις να είναι σήμερα αδιαπέρατες επιφάνειες (στέγες, δρόμοι κτλ.).
β) Εκτροπή της άνω λεκάνης του Ποδονίφτη προς το ρέμα της Ραφήνας μέσω σήραγγας, για την αποφόρτιση του Κηφισού.
γ) Επιβάρυνση από τα νερά της Αττικής οδού και άλλων μεγάλων δρόμων.
δ) Αλλεπάλληλες πυρκαϊές στην Πεντέλη το 1995, το 1998 και το 2005.
Οι τελευταίες πυρκαϊές έκαψαν περίπου το 28% της συνολικής λεκάνης του ρέματος, που είναι 140 τετραγωνικά χιλιόμετρα, επιδεινώνοντας για ακόμη μία φορά το πρόβλημα. Παρά τις παραπάνω εξελίξεις, το ρέμα της Ραφήνας παραμένει χωρίς διευθέτηση, με παροχετευτικότητα πολύ μικρή σε σχέση με τα μέγιστα που υπολογίζονται.
O πλημμυρικός κίνδυνος έχει αυξηθεί σημαντικά και οι ευθύνες όλων που είτε συνέτειναν στην αύξηση των παροχών είτε καθυστέρησαν ή εμπόδισαν τη διευθέτηση του ρέματος είναι μεγάλες. Κατά μία έννοια η Ραφήνα φαίνεται να σηκώνει ένα μεγάλο μέρος του βάρους της ανάπτυξης της Αττικής και των φυσικών καταστροφών της, με όλα τα λάθη και τις παραλείψεις που τις γιγαντώνουν.
Ραφήνα, συγγνώμη!
Ο κ. Γ. Τσακίρης είναι καθηγητής στο ΕΜΠ και διευθυντής του Κέντρου Εκτίμησης Φυσικών Κινδύνων και Προληπτικού Σχεδιασμού του ΕΜΠ.
