Άνθρωποι που έζησαν από κοντά την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008, προειδοποιούν τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να μην πιέσουν τα άκρα την Ελλάδα προτού της χορηγήσουν τη βοήθεια που θα εξασφαλίσει τη σωτηρία της, αναφέρει ρεπορτάζ του Bloomberg. Διότι μια μικρή «αστοχία» στις πιέσεις μπορεί να προκαλέσει την άτακτη χρεοκοπία της χώρας με ανυπολόγιστες συνέπειες για την ευρωζώνη αλλά και την παγκόσμια οικονομία.
«Πολιτικά είναι πολύ ευχάριστο να είναι κανείς σκληρός, αλλά αν μια ανεξέλεγκτη χρεοκοπία οδηγήσει σε επέκταση της κρίσης στην ευρωζώνη, οι συνέπειες για την Ευρώπη στο σύνολό της και για την παγκόσμια οικονομία θα είναι οδυνηρές», δήλωσε ο Νιλ Κασκάρι, αναλυτής της Pacific Investment Management ο οποίος προ τετραετίας ήταν σύμβουλος και στενός συνεργάτης του τότε υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ Χένρι Πόλσον.
Ο Κασκάρι δεν είναι ο μόνος από τους ειδικούς που ήταν «στα πράγματα» το 2008 και δεν εκτίμησαν σωστά ή υποτίμησαν τις συνέπειες της κατάρρευσης της εμβληματικής τράπεζας της Wall Street.
Ο Φίλιπ Σουόγκελ, πρώην σύμβουλος στο υπουργείο Οικονομικών, ως ψυχρός τεχνοκράτης δεν έχει καμία αναστολή μπροστά στην προοπτική πτώχευσης των εταιρειών, που βλάπτουν έναν περιορισμένο αριθμό εργαζομένων και έναν μεγαλύτερο αριθμό επενδυτών, που όμως επέλεξαν να επενδύσουν στην προβληματική εταιρεία. Δεν έχει καμία αναστολή μπροστά στην προοπτική πτώχευσης και των εθνικών κρατών, παρά το ότι στην περίπτωση αυτή το κόστος της πτώχευσης επιπίπτει επί ασύγκριτα περισσοτέρων δικαίων παρά επί των αδίκων.
«Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ακολουθούν μια πολιτική των άκρων. Η καλύτερη προσέγγιση στο πρόβλημα θα ήταν να προετοιμαστούν για μια μελλοντική κατάρρευση, ώστε να είναι πιο πειστική η απειλή τους να αφήσουν την Ελλάδα να χρεοκοπήσει και πιθανώς να εγκαταλείψει την ευρωζώνη», δήλωσε ο Σουόγκελ που τώρα διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ.
«Υπάρχει μεγάλη σύγχυση σήμερα στην Ευρώπη. Εκείνο που έχω να πω είναι ότι οι πολιτικοί και οι επενδυτές δεν θα έπρεπε να είναι τόσο αιμοδιψείς για μια ελληνική χρεοκοπία. Η Ιστορία διδάσκει ότι όταν μια χώρα κηρύσσει στάση πληρωμών, συνήθως ανοίγει την όρεξη και άλλων χωρών να ζητήσουν ελάφρυνση του δανειακού βάρους από τους πιστωτές τους», παρατηρεί ο Ίδαν Χάρις, επικεφαλής οικονομολόγος της Bank of America Merrill Lynch στη Νέα Υόρκη, ο οποίος παλαιότερα εργαζόταν στη Lehman Brothers.
Μια άλλη επίπτωση που φοβούνται οι ειδικοί είναι να δημιουργηθεί ένα ντόμινο μετάδοσης της κρίσης.
«Το να αφήσεις την Ελλάδα να καταρρεύσει – και ακόμη χειρότερο να την ωθήσεις προς την κατάρρευση – δεν λύνει το πρόβλημα. Αυτή είναι η στρατηγική που εφαρμόστηκε στη Lehman. Το πρόβλημα είναι συστημικό και δεν περιορίζεται σε μια μόνο χώρα ή ακόμη σε μερικές χώρες. Οι συνέπειες από την κατάρρευση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα θα μπορούσαν να είναι ισοπεδωτικές», δήλωσε ο Ντάνι Γκάμπεϊ, διευθυντής της λονδρέζικης εταιρείας συμβούλων Fathom Financial Consulting.
Ο φόβος του ντόμινο
Έρευνα που δημοσιοποίησε η Fathom τον Ιανουάριο έδειξε ότι αν κηρύξει πτώχευση η Ελλάδα, τότε οι πιθανότητες να πράξει το ίδιο και η Πορτογαλία ξεπερνούν το 60%. Κι αν καταρρεύσει η Πορτογαλία, τα περιθώρια να μην ακολουθήσουν σαν πιόνια του ντόμινο η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Ιταλία, ακόμη ίσως και η Γαλλία, στενεύουν πάρα πολύ.
Όμως και ο ίδιος ο Χένρι Πόλσον, ο υπουργός της κυβέρνησης Μπους στα χέρια του οποίου «έσκασε» η βόμβα Lehman που έριξε στο χάος το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα, που προκάλεσε απώλειες 1 τρισ. δολαρίων στις τράπεζες (τις πλήρωσαν κατά κανόνα οι φορολογούμενοι), που έριξε κατά 40% μέσα σε ένα εξάμηνο το δείκτη Standard & Poor’s 500 και που βύθισε την παγκόσμια οικονομία στη βαθύτερη ύφεση από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, προειδοποιεί για τον κίνδυνο να μετατραπεί η Ελλάδα σε μια νέα Lehman.
«Το μοναδικό μάθημα που θα έπρεπε να πάρουμε από τη Lehman Brothers είναι ότι δεν μπορείς να αφήνεις ένα μεγάλο συστημικό οικονομικό θεσμό να πτωχεύει κατά τρόπο άτακτο και ανεξέλεγκτο. Είναι σαφές ότι δεν θα ήθελε κανείς να συμβεί το ίδιο με μια χώρα. Αναφορικά με την Ελλάδα, νομίζω πως είναι σημαντικό να διαπιστώσουμε αν υπάρχει ένα πρόβλημα το οποίο είναι καλά προεξοφλημένο και αν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι αν συμβεί μια χρεοκοπία δεν θα συμβεί κατά τρόπο αιφνιδιαστικό και ανεξέλεγκτο», δήλωσε στις 15 Φεβρουαρίου στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CNBC ο Πόλσον.
Όσοι έζησαν και πάλεψαν με την κρίση του 2008 και ασκούν ακόμη δημόσια εξουσία δεν έχουν πάψει να πιέζουν τους Ευρωπαίους πολιτικούς ηγέτες να προσέξουν ιδιαίτερα την περίπτωση της Ελλάδας και να οργανώσουν τις άμυνές τους απέναντι σε κάθε ενδεχόμενο, γράφει το Bloomberg, υπονοώντας με σαφήνεια ότι το μέλημα των Αμερικανών δεν είναι να μην χρεοκοπήσει η Ελλάδα αλλά να μη συμβεί αυτό «αιφνιδιαστικά και ανεξέλεγκτα», όπως συνέβη με τη Lehman Brothers.
Ο οικονομολόγος της Pacific Investment Management Νιλ Κασκάρι θεωρεί ότι οι αγωγοί επέκτασης της ελληνικής κρίσης δεν έχουν κλείσει. Ο πρώην σύμβουλος του Πόλσον πιστεύει ότι «η προοπτική μιας χρεοκοπίας της Ελλάδας εξακολουθεί να συνιστά ένα υπερβολικά μεγάλο ρίσκο για τους εταίρους της χώρας στην ΕΕ και για την παγκόσμια οικονομία».
Κατά το Bloomberg, στη συνεδρίαση του Ομίλου των 20 πλουσιότερων κρατών του πλανήτη (G20), που θα γίνει το Σαββατοκύριακο 25 και 26 Φεβρουαρίου στην Πόλη του Μεξικού, είναι βέβαιο ότι ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τίμοθι Γκάιτνερ και ο πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας (Fed) Μπεν Μπερνάνκι θα θυμίσουν την «περίπτωση Lehman» στους Ευρωπαίους ομολόγους τους που χειρίζονται την ελληνική υπόθεση.
Ο Μπερνάνκι, άλλωστε, ήταν ένας εκ των αξιωματούχων που χειρίστηκε (και εξακολουθεί να χειρίζεται) την χρεοκοπία Lehman, υπό την έννοια ότι χορήγησε (και χορηγεί) ρευστότητα… τρισεκατομμυρίων δολαρίων στις αμερικανικές τράπεζες και στην οικονομία για να τις βοηθήσει να ξεπεράσουν το σοκ. Στις 2 Φεβρουαρίου ο Μπερνάνκι έκανε λόγο για ένα «τρομακτικό έργο», που πρέπει να γίνει στην Ευρώπη, με δεδομένη την «έλλειψη κεφαλαίων του τραπεζικού της συστήματος».
Οσο για τον Τίμοθι Γκάιτνερ, που όταν «έσκασε» η Lehman ήταν πρόεδρος της Τράπεζας της Νέας Υόρκης (και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Fed), απευθύνει αλλεπάλληλες εκκλήσεις προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να δημιουργήσουν ισχυρότερα «φράγματα πυρός» (να αυξήσουν τη ρευστότητα δηλαδή) κυρίως σε υπερχρεωμένες οικονομίες όπως είναι η ισπανική και η ιταλική, για να τις προστατεύσουν.
