090: ο νέος κλέφτης του τηλεθεατή

Αριθμολόγοι, αστρολόγοι, μάγοι με ταρό και γυάλινες σφαίρες κυριεύουν τους δέκτες μας.Τα κέρδη τους από τα άστρα φθάνουν… στ’ αστέρια και η… μαγεία της τηλεόρασης αποκτά νέο νόημα

Αν ήταν από την ημεδαπή το μέντιουμ Οραλι Αμούρ, θα απεκαλείτο «Αγάπη Προφορική». Θα ήταν λευκή, θα μιλούσε μετ’ ευφραδείας τα ελληνικά και εμείς που την βλέπουμε κάθε βράδυ στο Blue Sky θα καταλαβαίναμε και τι λέει… Αλλά τότε θα ηδύνατο να εκφράσει το πολύπλοκον της σκέψης της σε πολύ βραχύτερο χρονικό διάστημα, άνευ «πώς να πει αυτό εγκώ;» και «ντεν κατάλαμπα! Πες ξανά…» ­ και όταν οι λέξεις της αποτιμώνται σε 46 δραχμές τα 15 δευτερόλεπτα, αυτό ανάγεται σε πρόβλημα αξεπέραστο. Αρα το… εξωτικό ξωτικό του Blue Sky, το ονομαζόμενο «Οραλι Αμουρ» είναι ό,τι πρέπει για το πόστο του ­ εξ ου και εμφανίζεται καθημερινώς στην οθόνη μετά τις 9.00 μ.μ., προβλέπει «γκάμους», «ντιαζύγκια» και «επτικισμένη ζωή», και βεβαίως εισπράττει τα ανάλογα με τον λεκτικό του κόπο.

Πόσα είναι αυτά; Με έναν απλό πολλαπλασιασμό, θα έλεγε κανείς περίπου 11.000 δραχμές την ώρα ­ με μία διαφορά: όπως σε όλα τα 090 έτσι και σε αυτό της Οραλι, για κάθε τηλεθεατή που βγαίνει «στο γυαλί», υπάρχουν άπειροι άλλοι που περιμένουν στο ακουστικό τους ­ και την αναμονή την πληρώνουν 46 δρχ. τα 15 δευτερόλεπτα!

«Καλώς ήρθατε στη γραμμή μας» θα σας πει η γυναικεία φωνή με το που θα πάρετε τηλέφωνο. Στο ενάμισι λεπτό (ή αν προτιμάτε στις 276 δραχμές…) θα φιλοτιμηθεί να σας ειδοποιήσει ότι «αυτή τη στιγμή ο αστρολόγος μας δεν μπορεί να σας εξυπηρετήσει, αλλά μην κλείσετε, διότι είστε σε γραμμή προτεραιότητας». Και στα δύο λεπτά και σαράντα δευτερόλεπτα, αφού θα έχετε ακούσει όλο το ρεπερτόριο της μουσικής των 090, η φωνή θα σας πει: «Σύμφωνα με τον κανονισμό του ΟΤΕ, η αναμονή μπορεί να κρατήσει μέχρι τρία λεπτά. Αν μέχρι τότε δεν έχετε συνδεθεί, η σύνδεσή σας θα διακοπεί»! Και έτσι, θα βρεθείτε να έχετε πληρώσει 552 δραχμές χωρίς καν να έχετε μιλήσει ­ και αυτό θα επαναλαμβάνεται όσες φορές και αν καλέσετε το μέντιουμ. Διότι από ό,τι φαίνεται χρειάζεστε περισσότερη τύχη για να ακούσετε ζωντανά την Οραλι από ό,τι για να κερδίσετε στο τυχερό τηλέφωνο (πάντα από 090!) του ΑΝΤ1!

Ο λογαριασμός των «αλάνθαστων» ταρό

Οι ξενύχτες τηλεθεατές όμως το ξέρουν ήδη: η ευτραφής μαύρη Οραλι με τα κοτσιδάκια, τα κουδουνιστά βραχιόλια και το σκηνικό Χαβάη μπορεί να αποτελεί την πλέον αλλοπρόσαλλη περίπτωση μέντιουμ, όχι όμως και τη μοναδική. Διότι εδώ και δύο περίπου μήνες στα κανάλια της ελληνικής τηλεόρασης πολλές σειρήνες είναι διαθέσιμες να τραγουδήσουν το μέλλον κάθε εύπιστου θεατή: στο Μακεδονία TV παραμονεύει το «κληρονομικό χάρισμα», στο New κάποια Ενη Δελή αρέσκεται να κάνει παρατηρήσεις του τύπου «είστε μια… καρκίνα με σελήνη στον Ταύρο», στο Geronymo Groovy η Μάουρα με το κόκκινο φουστάνι που την κάνει να μοιάζει πυρκαϊά απλώνει σκερτσόζικα τα «αλάνθαστα ταρό», στο Κ40 ξαγρυπνά ο κυρ Τάκης ο αριθμολόγος, στο High Channel ο Σκλαβόλιας Ιωάννης αναλαμβάνει από διόραση μέχρι αρχαία ταρό ­ και όλα αυτά, μόνο για σας, στην προνομιακή τιμή των 45 δραχμών τα 15 δευτερόλεπτα.

Και αν οι πάσχοντες από αϋπνία κρατούν την κοιλιά τους από τα γέλια ακούγοντας όσα οι μάγοι του μεσονυκτίου αραδιάζουν, οι… μελλοντοχτυπημένοι κρατούν με απόγνωση το κεφάλι τους με το που παίρνουν τον λογαριασμό του ΟΤΕ στα χέρια τους. Με πέντε τηλεφωνήματα των τριών λεπτών, από αυτά που μένουν στην αναμονή κάθε βράδυ, και ίσως κάποια… τυχερή κλήση που θα απαντηθεί επιτέλους από το εκλεκτό τους μέντιουμ (άλλα 15 λεπτά, αφού ο ΟΤΕ έχει προνοήσει ώστε τότε να «πέφτει» η γραμμή), στο τέλος του μήνα οφείλουν να πληρώσουν αντίτιμο τσουχτερό που ξεπερνά τις ογδόντα χιλιάδες δραχμές ­ αλλά αυτή τη δυσμενή εξέλιξη των οικονομικών τους κανένας εκ των όψιμων προφητών δεν φαίνεται πρόθυμος να προείπει!

Μόνο που οι αρμόδιοι ­ επιτέλους! ­ δείχνουν πρόθυμοι να επέμβουν. Προ ημερών ο υπουργός Τύπου και ΜΜΕ κ. Δημήτρης Ρέππας (που προφανώς έπιασε και αυτός στην τηλεόρασή του μάγισσες και χαρτορίχτρες) απέστειλε επιστολή προς τον πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης κ. Γιώργο Κασιμάτη για να διακριβώσει αν και κατά πόσον η Οραλι και οι συν αυτή ασκούν το… λειτούργημά τους στο πλαίσιο του Ν. 2328/95 και του κώδικα δεοντολογίας περί τηλεηχοπληροφόρησης που θεσπίστηκε το 1994 από το ΔΣ του ΟΤΕ και προσδιορίζει τη «γραμμή πλεύσεως» των υπηρεσιών που παρέχουν οι γραμμές 090. Απάντηση ο κ. Ρέππας δεν έλαβε ακόμη ­ καθ’ ότι σε πρώτη φάση ο κ. Κασιμάτης έσπευσε προς ενημέρωση στον κ. Ε. Καμπούκο, προϊστάμενο του τομέα τηλεηχοπληροφόρησης του ΟΤΕ και μέλος του Συμβουλίου Εποπτείας για τις γραμμές 090.

Τα ανέκδοτα και ο κώδικας δεοντολογίας

Ολα αυτά, ενώ η ανάγκη καίριας επέμβασης γίνεται επιτακτική, καθώς οι υπεύθυνοι των εν λόγω γραμμών τον τελευταίο καιρό απ’ ότι φαίνεται λησμόνησαν την «καμπάνα» των 120 εκατ. δρχ. που κουδούνισε προ ετών όταν απεθρασύνθησαν με τις ροζ τηλεοπτικές αγγελίες τους. Και έτσι τώρα ξανά προς τη δόξα τραβούν, αλλά με νέα κόλπα. «Αφήστε κι εσείς το δικό σας ανέκδοτο στη γραμμή μας για να προσφέρετε χαρά στους άλλους και κερδίστε το δώρο μας» προτρέπει ένα εκ των 090 της χαράς σε σποτ γαρνιρισμένο οπτικώς με πασιχαρή δεσποινίδα που γυροφέρνει έναν γορίλα της συμφοράς ενδεδυμένο με στολή «ήρθαν-οι-Απόκριες». Μόνο που ο κώδικας δεοντολογίας προβλέπει ότι τα 090 «δεν πρέπει να είναι τέτοιου είδους που παραπλανούν με ανακρίβεια, ασάφεια, υπερβολή, παράλειψη» ­ και στο συγκεκριμένο, πουθενά δεν αναφέρεται τι δώρο θα κερδίσετε ως αντάλλαγμα της χαράς που θα προσφέρετε ούτε αν θα το αποκτήσετε κατόπιν κληρώσεως…

Οι παρεκβάσεις από τον κώδικα δεν είναι λίγες. Περί τις απογευματινές ώρες, ας πούμε, σε διάφορα «μικρά» κανάλια έχουν ξεμυτίσει και… βιντεοπαιχνίδια με 090, όπου ο παίκτης πατώντας τα πλήκτρα του τηλεφώνου του κατευθύνει το ανθρωπάκι στην οθόνη και κερδίζει δώρα, ανάλογα με τις παγίδες που αποφεύγει και τους πόντους που συγκεντρώνει. Η συγκεκριμένη υπηρεσία απευθύνεται σε παιδιά ­ όμως η κατά τα άλλα συμπαθής τηλεπαρουσιάστρια του Blue Sky που παρουσιάζει το παιχνίδι «Joe Razz» δεν φροντίζει να ενημερώνει τους παίκτες ότι μπορούν να συμμετέχουν μόνο «με τη συγκατάθεση του προσώπου που είναι υπεύθυνο για την πληρωμή του τηλεφωνικού λογαριασμού», όπως προβλέπει ο κώδικας. Αφήστε που με το που χάνουν τους λέει παρηγορητικά: «Αχ, μωρέ… Αλλά δεν πειράζει! Θα μας ξαναπάρεις και θα κερδίσεις…» ­ παρ’ ότι σαφώς προβλέπεται πως «οι παιδικές υπηρεσίες δεν πρέπει να ενθαρρύνουν τα παιδιά να καλούν την ίδια υπηρεσία ξανά». Και εννοείται ότι υπάρχουν λιλιπούτειοι παίκτες που καθημερινά συμμετέχουν στο παιχνίδι, με τα γνωστά ολέθρια αποτελέσματα για τις τσέπες των γονέων τους…

«Ως τώρα χρειάστηκε κατά καιρούς να κάνουμε κάποιες παραινέσεις στις εταιρείες που έχουν τα 090» λέει ο κ. Καμπούκος· και εξηγεί: «Κάποιοι δεν έγραφαν ευκρινώς την τιμή της υπηρεσίας, άλλοι έταζαν δώρα και δεν ανέφεραν ότι τα δίνουν μετά από κλήρωση, μερικοί σου παρουσίαζαν μία υπηρεσία και σε παρέπεμπαν σε άλλη… Με τις συστάσεις μας όμως συμμορφώθηκαν». Ολοι εκτός από τις μάγισσες και τις χαρτορίχτρες, που μέχρι στιγμής συστάσεις δεν έχουν δεχθεί. Απολαμβάνουν ένα είδος ασυλίας και ας παραβιάζουν τον κώδικα πολλαπλώς και ασυστόλως. Διότι πρώτα απ’ όλα άπαντες οι… τηλεμάγοι καταπατούν τη βασική του αρχή: «Δεν πρέπει να επιδιώκουν να εκμεταλλευθούν με αθέμιτο τρόπο τυχόν χαρακτηριστικό ή περιστατικό που μπορεί να κάνει τους καταναλωτές ή τους χρήστες των τηλεφωνικών συνδέσεων ευάλωτους». Πέρα απ’ αυτό, ο καθένας έχει το δικό του προσωπικό στυλ να μετατρέπει τους διάφορους κανόνες σε «γράμμα κενό».

«Πλανητική» κομπίνα με μέλλον

«Εχει μια μετακίνηση πλανητική και αυτή η αλλαγή τον έχει ταρακουνήσει» κάνει ο αστρολόγος Ν. Φαϊτζόγλου του Geronymo Groovy κοιτώντας μετά πάσης σοβαρότητος το ζοφερό μέλλον της πελάτισσας στο… PC του. «Ναι;» έντρομη εκείνη. «Δεν βλέπω να πηγαίνετε καλά…». «Πω, πω!». «Χωρισμό βλέπω!». «Ναι, αλλά πότε; Πότε;». «Α, δεν μπορώ να δω και τόσο μακριά!». Ο αστρολόγος φροντίζει για το δικό του μέλλον ­ να τον ξαναπάρει το… θύμα την άλλη εβδομάδα τηλέφωνο. Μόνο που πάνω στην προσπάθεια έχει δημιουργήσει «απαράδεκτο αίσθημα φόβου ή αγωνίας» στην άλλη άκρη της γραμμής ­ άρα παραβιάζει τον κώδικα.

Και δεν είναι ο μόνος. «Είστε παντρεμένη λοιπόν, αλλά θέλετε πληροφορίες για τον άλλον, που τα έχετε. Ετσι δεν είναι;». Η κυρία Ενη Δελή του New Channel κατεβάζει στη μύτη τα γυαλιά της, αποκτά όψη σιβυλλική…. και μαζί υποπίπτει στο μοιραίο σφάλμα: «Αδικαιολόγητη εισβολή στην προσωπική ζωή του ατόμου» γράφει ο κώδικας, αλλά και η σύμβαση που υπογράφει κάθε εταιρεία προτού της παραχωρήσει γραμμές ο ΟΤΕ. Ακούει κανείς;

Οσο για την «αδικαιολόγητα μεγάλη διάρκεια ή καθυστέρηση», που επίσης απαγορεύεται και από τον κώδικα και από τη σύμβαση, αυτή είναι η… σπεσιαλιτέ της προαναφερθείσης Οραλι Αμούρ. Ας πούμε, για να την ακούσει η κυρούλα να λέει «Ντιάμπολο! Τρέκει το μύτη μου τώρα, και ντεν έκω και καρτί…» (πέντε δευτερόλεπτα συν το «ρούφηγμα») πληρώνει 15 δραχμές. Το να ξεφυσήξει μια τζούρα τσιγάρου και να βρεθεί σαν σύγχρονη Πυθία μέσα στο σύννεφο καπνού (τρία δευτερόλεπτα) στοιχίζει 10 δραχμές. Αν, δε, ξεγελαστείτε και αναζητήσετε μέσω αυτής λύσεις στα προβλήματά σας (καθ’ ότι κόπτεται πως σε αυτό ειδικεύεται), τότε και εκείνη θα αναζητήσει τον παράδεισο στο… περιεχόμενο του πορτοφολιού σας ­ και σε αυτό είναι γεγονός ότι ειδικεύεται! Διότι η Οραλι προτιμά αντί για τα αστρικά φαινόμενα να αναλύει τη δική της ζωή. «Εκω φίλη σε Κάιρο εγκώ, και ξέρω τι περνάει. Μου τα λέει όλα φίλη. Και εγκώ είμαι κατολική, μα σύζυγκός μου είναι ορτοντόξ. Αλλά άμα εσύ τέλει, πάρεις άντρα Ισλαμ. Αλλά τότε τίποτα». Και με μια διακοπή, για να τονίσει την κατακλείδα: «Μήπως εσύ είστε Πηνελόπη και περιμένεις;»!

Στα τοπικά κανάλια πάλι, τελεί παγίως εν αχρησία ο κανόνας περί «ευανάγνωστης, εμφανούς και οριζόντιας γραφής των πληροφοριών τιμολόγησης». Ανω, κάτω και πλαγίως μεταφέρεται ως διά μαγείας το μικροσκοπικό «46 δρχ. /15 δευτερόλεπτα» και καθώς το σήμα των συγκεκριμένων καναλιών είναι κάπως αχνό, συχνά πυκνά η τιμή χάνεται εντελώς από τον δέκτη. Μυστηριωδώς, πάντως, ποτέ δεν συμβαίνει το ίδιο με τον αριθμό κλήσης. Αυτός αναγράφεται με πηχυαία γράμματα σε δύο ή τρία σημεία της οθόνης…

Η ασυλία των τσαρλατάνων

Το πρόβλημα είναι ότι για να επιβληθούν ποινές στους διάφορους τσαρλατάνους των καναλιών πρέπει να επιληφθεί το Συμβούλιο Εποπτείας, που έχει συσταθεί με μέριμνα της Διεύθυνσης Συνδρομητικών Σχέσεων του ΟΤΕ. Μόνο που στον ΟΤΕ καταλήγει το 50% των εσόδων από τα 090 και στο εννεαμελές Συμβούλιο (που λαμβάνει αποφάσεις κατά πλειοψηφία) συμμετέχουν 5 στελέχη του ΟΤΕ… Κατά τα άλλα, στο Συμβούλιο Εποπτείας συμμετέχουν βεβαίως και εκπρόσωπος του ΕΣΡ, της ΕΣΗΕΑ και του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, ενώ το όργανο έχει δικαίωμα να επιβάλλει προσωρινή διακοπή κυκλωμάτων στους «παραβάτες», απαγόρευση παροχής της «επίμαχης» υπηρεσίας ή ακόμη και απαγόρευση περαιτέρω παροχής οποιασδήποτε υπηρεσίας ­ αλλά αυτό μόνο σε πολύ σοβαρά «ατοπήματα» ή σε περίπτωση υποτροπής. Και αν νομίζετε ότι η ενημέρωση των μελών του ενδέχεται να μην είναι η δέουσα και γι’ αυτό να μην «πέφτουν καμπάνες» (γιατί ποιος κάθεται ως τα χαράματα να βλέπει αστρολόγους;), μάθετε ότι υφίσταται ειδικό οκταμελές σώμα του ΟΤΕ που ολημερίς και ολονυχτίς παρακολουθεί τηλεοράσεις και ραδιόφωνα και κάθε εβδομάδα καταθέτει στο Συμβούλιο Εποπτείας την εισήγηση με όσους «ατάκτους» συνέλαβε να αλωνίζουν στα 090.

Μέχρι στιγμής πάντως ποινές σε παραβάτες δεν έχουν επιβληθεί ούτε «κεφάλια» έχουν πέσει ­ ίσως γιατί τα ζώδια και τα λοιπά… μελλοντολογήματα αποτελούν μια από τις επικερδέστερες παρεχόμενες υπηρεσίες και για τον ΟΤΕ. Οι εταιρείες που έχουν αναπτύξει τη μεγαλύτερη δραστηριότητα σχετικώς είναι η News Phone Ηellaς, η Lexitel, η Astra (καθ’ ότι βοηθάει και το όνομα!) κ.ά. Δημοφιλή είναι και τα αμφίδρομα βιντεοπαιχνίδια (όπως αυτά του Blue Sky), ενώ ιδιαίτερη «πέραση» έχουν οι ψηφοφορίες που οργανώνουν κατά καιρούς τα κανάλια (π.χ.: «Επρεπε η Δήμητρα Λιάνη να γράψει το βιβλίο ή όχι; Ψηφίστε τώρα ζωντανά»). Το ρεκόρ όμως κατέχει ο τηλεμαραθώνιος της Ρούλας Κορομηλά: κατά τη διάρκειά του «έσπασαν» τα τηλέφωνα ­ η σχετική γραμμή 090 δέχθηκε 90.000 κλήσεις, τα έσοδα εκ των οποίων βεβαίως διετέθησαν εξ ολοκλήρου για τους σκοπούς του τηλεμαραθωνίου.

«Εμείς στον ΟΤΕ αυτό που θέλουμε είναι να γίνεται σοβαρή δουλειά. Κάνουμε ό,τι μπορούμε, αλλά το σωστό θα ήταν να επιληφθεί η πολιτεία της καταστάσεως και να συσταθεί από αυτήν Συμβούλιο Εποπτείας, όπως γίνεται και σε όλες τις χώρες του εξωτερικού» λέει ο κ. Καμπούκος. Πρόκειται για το πάγιο παράπονο των ιθυνόντων του ΟΤΕ, οι οποίοι παλαιότερα, μπρος στο τηλεφωνικό χάος που έβλεπαν να δημιουργείται, ανέλαβαν πρωτοβουλία και έφτιαξαν το σημερινό Συμβούλιο και τον κώδικα δεοντολογίας. Ο κώδικας εδώ και τρία χρόνια χαρακτηρίζεται «προσωρινός» ­ του οποίου φυσικά ουδείς μονιμότερος… Και τώρα οι υπεύθυνοι του ΟΤΕ περιμένουν κάποιον εκ των υψηλότερα ισταμένων αρμοδίων να ενδιαφερθεί και να κάνει την ουσιαστική παρέμβαση, ώστε να σταματήσουν όλοι να κατηγορούν τον ΟΤΕ για τα το μεταμεσονύκτιο… μαγικό χάλι της τηλεόρασης. Αλλά πότε θα γίνει αυτό, ουδείς γνωρίζει. Ή μήπως…. η Οραλι; Προς διευκόλυνσιν: Ο90-272476, μετά τις 9.00 το βράδυ!

Αναρωτιέστε πόσοι Ελληνες σηκώνουν το ακουστικό και μιλούν σε γραμμές 090; Κρατηθείτε! Μηνιαίως είναι περισσότερα από 1,8 εκατ. άτομα! Εξ ού και τα έσοδα των εταιρειών audiotex, που μοιράζονται μισά μισά μεταξύ αυτών και του ΟΤΕ, και μόνο ευκαταφρόνητα δεν είναι. Από τον Ιούλιο του 1995 ως τον αντίστοιχο μήνα του 1996, η είσπραξη ξεπέρασε τα… 5,3 δισ. δραχμές (!), ενώ το 1996 έκλεισε με 6,1 δισεκατομμύρια… Οσο για την πρόβλεψη εν όψει τέλους 1997, κυμαίνεται στα 7,5 δισ.! Παρά το γεγονός όμως πως το ποσοστό ανάπτυξης της συγκεκριμένης αγοράς για το δεύτερο εξάμηνο λειτουργίας της υπολογίζεται στο 52%, οι υπεύθυνοι του ΟΤΕ ακόμη δεν είναι αρκούντως ικανοποιημένοι.

Απόδειξη, πως στη σύμβαση για τις τέσσερις τελευταίες εταιρείες που συμβλήθηκαν, προσέθεσαν τον όρο να παρουσιάζει καθεμία τους καθημερινή κίνηση 16.000 μονάδων ­ ήτοι 2,8 εκατ. δραχμών τη μέρα, από τα οποία το 1,4 εκατ. δρχ. θα το παίρνει ο ΟΤΕ. Και αυτό γιατί κάποιες από τις πρώτες διδάξασες εταιρείες δεν έδειξαν τον απαραίτητο ζήλο στην… άγρα πελατών και περιορίσθηκαν σε χαμηλά έσοδα ­ όπως η Kapaphone, που ενδιαφέρθηκε μόνο για την παροχή «σοβαρών» γραμμών (Χρηματιστήριο, οικονομικές πληροφορίες, κ.ά.), και παρουσίασε χαμηλή κίνηση, προκαλώντας κάποια «μουρμούρα» εκ μέρους του ΟΤΕ.

Επί του παρόντος, οι ιδιωτικές εταιρείες που λειτουργούν ως παροχείς υπηρεσιών audiotex και έχουν αναπτύξει δράση στην Ελλάδα, είναι μόλις επτά: η Astra, η Audiotex SA, η Databank, η Kapaphone, η Mediatel, η News Phone Hellas, η Lexitel, η Telemedia και η Alphaline, οι υπεύθυνοι της οποίας υπέγραψαν τη σχετική σύμβαση μόλις την περασμένη εβδομάδα και ακόμη οι γραμμές της δεν έχουν μπει σε λειτουργία. Στο μέλλον και ο ΟΤΕ σχεδιάζει να δημιουργήσει δικές του χρηστικές υπηρεσίες, αλλά όπως λένε οι αρμόδιοι «μέχρι στιγμής όλα βρίσκονται σε επίπεδο σκέψης. Ιδωμεν…».