Ο Μαυρογιαλούρος… υπουργεύει ακόμη

«Είναι τρομακτικά επίκαιρο αυτό το έργο» λέει ο Γιάννης Μπέζος για το «Υπάρχει και φιλότιμο», που σκηνοθετεί για το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης αυτό το καλοκαίρι. Η κωμωδία των Αλέκου Σακελλάριου και Χρήστου Γιαννακόπουλου, την οποία οι νεότερες γενιές έχουν γνωρίσει μέσα από την ταινία με τον Λάμπρο Κωνσταντάρα, ανεβαίνει στο θέατρο με τον Γιώργο Παρτσαλάκη στον ρόλο του Ανδρέα Μαυρογιαλούρου.

«Και ενώ είναι ένα έργο της δεκαετίας του ’50», συνεχίζει ο σκηνοθέτης, «ξαφνικά νιώθεις ότι δεν έχει αλλάξει απολύτως τίποτα. Αν και υπάρχει μια σχετικά επιφανειακή προσέγγιση του θέματος, καθώς παρουσιάζει τον πολιτικό και μέλος της κυβέρνησης να μην έχει ιδέα από τίποτα… Ε, είναι λίγο τραβηγμένο αυτό. Ρίχνει το βάρος κυρίως στα μικρά στελέχη, στους συνεργάτες του υπουργού, απαλλάσσοντας τον ίδιο και παρουσιάζοντάς τον λίγο ως πολύ αφελή. Είναι ένας τύπος που δεν έχει πατήσει το πόδι του στην επαρχία, αν και είναι υπουργός Αγροτικής Ανασύστασης. Το κόμμα του είναι το εργατο-αγροτικό. Είναι όμως τόσο καλογραμμένο που κρατάει πραγματικά». Η παράσταση του ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης κρατά την εποχή του έργου επειδή, όπως επισημαίνει ο Γιάννης Μπέζος, «είναι πολύ δύσκολο να μεταφερθεί στο σήμερα, μια που οι συνθήκες του ’50 παίζουν τον ρόλο τους. Τότε στα χωριά δεν υπήρχαν τηλέφωνα».

Με τον τίτλο «Ανώμαλη προσγείωση» το έργο πρωτοανέβηκε από τον Κάρολο Κουν στο Θέατρο Τέχνης με τον Βασίλη Διαμαντόπουλο στον ρόλο του υπουργού. Στη συνέχεια, στα μέσα της δεκαετίας του ’60, το συγγραφικό δίδυμο το «ξαναχτένισε» και πήρε τον δρόμο για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Ο Λάμπρος Κωνσταντάρας το ανέβασε επί δύο συνεχείς χρονιές, στο Θέατρο Βεργή και στο Θέατρο Αλφα, ενώ το έργο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τη Φίνος Φιλμ, με τον ίδιο πρωταγωνιστή και σκηνοθέτη τον Αλέκο Σακελλάριο. Η ταινία «Υπάρχει και φιλότιμο» πρωτοπροβλήθηκε στις αίθουσες Αθηνών, Πειραιώς και προαστίων το 1965, κόβοντας 325.683 εισιτήρια.

«Εξυπνο και αστείο», όπως το χαρακτηρίζει ο Γιάννης Μπέζος, το «Υπάρχει και φιλότιμο» έρχεται σε μια στιγμή μεγάλης απαξίωσης της πολιτικής και των πολιτικών. «Το κοινό αναγνωρίζει κάτι από τα δικά του και αυτό είναι το στοίχημα για εμάς» καταλήγει ο σκηνοθέτης. Υπενθυμίζει ότι το έργο παραπέμπει στη σχολή του Μολιέρου, ενώ αναφέρεται σε μια σκηνή όπου δύο κομματάρχες συζητούν με μοναδικό στόχο «πώς θα τα οικονομήσουν. Οπότε βλέπεις τη διαφθορά σε όλο της το μεγαλείο».

«Φάγανε… φάγανε… φάγανε… από παντού!» ή «πολύ θα ήθελα να δω έναν Ελληνα να πει «συγγνώμη… συγγνώμη, ρε παιδιά… έφταιξα»», είναι ορισμένες από τις φράσεις του έργου που μοιάζουν βγαλμένες από το σήμερα. Πλάι στον Ανδρέα Μαυρογιαλούρο συναντάμε την κοσμική σύζυγό του, που της αρέσει να παίζει χαρτιά, και την κακομαθημένη κόρη τους, που δεν δίνει σημασία σε τίποτε πέρα από την καλοπέρασή της. Οταν λοιπόν πατέρας και κόρη, με αφορμή την ανέγερση ενός νέου μαιευτηρίου στην εκλογική περιφέρειά του, βρεθούν εκεί, οι εκπλήξεις θα διαδεχθούν η μία την άλλη. Ανάμεσα στον διεφθαρμένο κόσμο της πολιτικής και στους αγανακτισμένους κατοίκους του χωριού ο αφελής υπουργός ανακαλύπτει την αλήθεια και τελικά παραιτείται.

Η ταυτότητα της παράστασης

«Υπάρχει και φιλότιμο» των Αλέκου Σακελλάριου και Χρήστου Γιαννακόπουλου. Σκηνοθεσία Γιάννης Μπέζος, σκηνικά – κοστούμια – φωτισμοί Αντώνης Χαλκιάς, βοηθός σκηνοθέτη Δάφνη Σταυροπούλου. Παίζουν: Γιώργος Παρτσαλάκης, Τάκης Παπαματθαίου, Θανάσης Βισκαδουράκης, Τάσος Γιαννόπουλος, Ευγενία Δημητροπούλου, Μανώλης Σορμαΐνης, Νεκταρία Γιαννουδάκη, Νίκος Σουλάς, Αντιγόνη Νάλα, Ελένη Τσιμπρικίδου, Ηλίας Μιχαλογιάννης.