Ο «γκουρού» της ψηφιακής μεταρρύθμισης

Αναλαμβάνοντας πριν από 19 μήνες το νεοσύστατο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, στόχευσε στο ακατόρθωτο. Να αναδομήσει το πρόσωπο του κράτους απέναντι στους πολίτες, ξεκινώντας από την πρόκληση ενός ψηφιακού… αναστοχασμού εντός του Ελληνικού Δημοσίου. Κατά την πρώτη του ημέρα στο στρατηγείο της γωνίας Φραγκούδη και Αλεξάνδρου Πάντου στην Καλλιθέα, ο 37χρονος σήμερα Κυριάκος Πιερρακάκης κήρυξε επίσημα τον ψηφιακό «ανένδοτο» στη γραφειοκρατία.

Μια πρόκληση που στους περισσότερους έμοιαζε αρκετά τεχνική και πολύπλοκη για να την καταλάβουν. Ωστόσο όταν λέξεις όπως διαλειτουργικότητα, ταυτοποίηση, μητρώα, κώδικες, κυβερνητικό νέφος μπήκαν δίπλα στις λέξεις γέννηση, απώλεια, υγεία, επίδομα, σύνταξη, το τοπίο άρχισε να ξεκαθαρίζει. Εξάλλου, ένα από τα χαρακτηριστικά του υπουργού Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης είναι ότι μπορεί να «παντρεύει» με ενθουσιασμό δυσνόητους για τους πολίτες τεχνολογικούς όρους με το αποτύπωμά τους στην καθημερινότητα όλων.

Κερδήθηκε το momentum

Κυρίως όμως καταφέρνει να κάνει πράξη την ψηφιακή μεταρρύθμιση. Κι αυτό φάνηκε ξεκάθαρα μέσα στην πανδημία. Από τον περασμένο Μάρτιο, με ζητούμενο την ασφάλεια, την κοινωνική απόσταση και τη διεκδίκηση μιας νέας κανονικότητας, ο ψηφιακός μετασχηματισμός της χώρας μπήκε στον επιταχυντή. Η ενιαία πύλη του Ελληνικού Δημοσίου, το gov.gr, έκανε πρεμιέρα στις 21 Μαρτίου 2020 με 501 υπηρεσίες, έχει ήδη ξεπεράσει τις 810 και βάζει πλώρη άμεσα για 1.000. Εχει καταγράψει πάνω από 6 εκατ. επισκέψεις, ενώ περισσότερα από 2,2 εκατ. έγγραφα έχουν εκδοθεί ηλεκτρονικά.

Πριν από το τέλος Μαρτίου, λειτούργησε και η άυλη συνταγογράφηση που, εν όψει του εμβολιασμού ενάντια στην COVID-19 στον οποίο ο Πιερρακάκης έχει κομβικό ρόλο, έχει ξεπεράσει το φράγμα του 1 εκατ. εγγραφών. Το Υπουργικό Συμβούλιο ξεκίνησε τις ψηφιακές συνεδριάσεις. Εξασφαλίστηκε η δυνατότητα τηλεργασίας σε 10.000 δημοσίους υπαλλήλους με ασφαλή πρόσβαση στον υπολογιστή του γραφείου τους. Στα μέσα Μαΐου ενεργοποιήθηκε η δυνατότητα εξυπηρέτησης του πολίτη μέσω βιντεοκλήσης, αρχικά μέσω myAADElive για την απόδοση κλειδαρίθμου. Από τα τέλη Ιουλίου που ξεκίνησε και η υπηρεσία myKEPlive, έχουν διεκπεραιωθεί πάνω από 4.000 διαδικασίες και έχει υιοθετηθεί από 137 δήμους της χώρας.

Στο τέλος της αρχής

«Είμαστε ακόμη στο τέλος της αρχής» σχολιάζει ο Κυριάκος Πιερρακάκης όταν του μιλούν για τη ψηφιακά άλματα της χώρας. Ως πολιτικός επιστήμονας και γνώστης της πληροφορικής, με σπουδές στο MIT και στο Harvard Kennedy School, απόφοιτος του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, διαθέτει εκτός από το επιστημονικό υπόβαθρο και τη διεθνή θεώρηση του ψηφιακού παρόντος.

Μια από τις φράσεις που μοιράζεται συχνά με τους συνομιλητές του είναι ότι «το μέλλον βρίσκεται ήδη εδώ». Και η χώρα μας έχει μια διπλή αποστολή: να κλείσει τις εκκρεμότητές της με την 3η Βιομηχανική Επανάσταση, ενώ παράλληλα τρέχει για να μη χάσει το τρένο της 4ης. «Χρειαζόμαστε ένα άλμα μεγαλύτερο από τη φθορά. Και το χρειαζόμαστε τώρα» έγραφε σε άρθρο του ως διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου διαΝΕΟσις, λίγες ημέρες πριν από τις εθνικές εκλογές του Ιουλίου του 2019.

Προερχόμενος από το ΠΑΣΟΚ

H μέχρι σήμερα πορεία του στο τιμόνι του ψηφιακού μετασχηματισμού δικαιώνει τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη που του ανέθεσε το χαρτοφυλάκιο της Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αναλαμβάνοντας μια κεντροαριστερής προέλευσης εκπροσώπηση στο κυβερνητικό σχήμα. Μέλος της λεγόμενης γενιάς των 35άρηδων του ΠαΣοΚ – αν και αρκετά μικρότερος τότε – που εκτόπισε το 2013 την παλιά φρουρά από την Κεντρική Επιτροπή του κόμματος. Συνεργάτης αρχικά της Αννας Διαμαντοπούλου και εν συνεχεία του Ευάγγελου Βενιζέλου. Η αμοιβαία εκτίμηση με τον σημερινό πρωθυπουργό κρατάει από τότε, με τους δύο να έχουν παραδεχθεί ότι μοιράζονται κοινές ιδέες και αντιλήψεις.

Εχοντας χαρακτηρίσει την παλιά πολιτική γεωγραφία παρωχημένη, ο Κυριάκος Πιερρακάκης θέτει τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ εκείνων που μένουν προσκολλημένοι σε παραδοσιακές λύσεις και συνθήματα περασμένων δεκαετιών κι εκείνων που συντάσσονται με το όραμα η Ελλάδα να αλλάξει αιώνα. Δικός του στόχος είναι να βάλει την Ελλάδα στο άρμα της ψηφιακής πρωτοπορίας, όσο δύσκολο κι αν μοιάζει αυτό. Εξάλλου, όντας φύσει αισιόδοξος, επιχειρεί μια βιβλική προσέγγιση, πιστεύοντας ότι ενίοτε «οι έσχατοι έσονται πρώτοι».

Το ελληνικό μοντέλο

Ενα από τα ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά του είναι ότι δεν αισθάνεται την ανάγκη να έχει την πατρότητα κάθε ιδέας ή πολιτικής. Οπως λέει, πυξίδα για την ψηφιακή αναμόρφωση της χώρας είναι η Εσθονία, όμως ο χάρτης για να φτάσουμε εκεί διαμορφώνεται από μια ολόκληρη ομάδα επιστημόνων, μηχανικών, νομικών, συνεργατών, δημοσίων υπαλλήλων με «μαέστρο» τον ίδιο. Αντίστοιχα, η ψηφιακή πύλη του Ελληνικό Δημοσίου «πάτησε» στα χνάρια του βρετανικού gov.uk και το πρόσφατα ανακοινωθέν σχέδιο σωτηρίας των Ελληνικών Ταχυδρομείων σε μοντέλο Δανίας.

Δεν υπάρχει δηλαδή ελληνικό μοντέλο; Φυσικά υπάρχει! Η καθιέρωση του «13033», μιας ελληνικής έμπνευσης υπηρεσίας που υλοποιήθηκε σε λιγότερο από 48 ώρες, αναγνωρίστηκε από τον ΟΟΣΑ και την αρμόδια εκτελεστική αντιπρόεδρο της Κομισιόν Μαργκρέτε Βεστάγκερ ως μια από τις πιο επιτυχημένες ψηφιακές παρεμβάσεις για τον COVID-19. Η πρωτοποριακή υπηρεσία mydesklive, που χτίστηκε από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης, έχει αναγνωριστεί επίσης διεθνώς ως καλή πρακτική.

Το άλμα στην ανάπτυξη των δικτύων 5G

Εκεί που η χώρα μας έκανε την έκπληξη είναι η στρατηγική για την ανάπτυξη των δικτύων 5ης γενιάς. Η δημιουργία του Ταμείου «Φαιστός» που θα χρηματοδοτήσει τη δημιουργία ενός οικοσυστήματος γύρω από τα δίκτυα 5G, την ανάπτυξη και τη διάθεση εφαρμογών και υπηρεσιών αποτελεί τη μεγάλη ελληνική καινοτομία. Η λειτουργία του θα συνδυαστεί με τη διάθεση των συχνοτήτων που έμειναν εκτός δημοπρασίας προκειμένου να παραχωρούνται δωρεάν σε ερευνητικά κέντρα, ακαδημαϊκά ιδρύματα και startups που καινοτομούν με όχημα τα νέα δίκτυα.

Η δημοπρασία του φάσματος χρειάστηκε 11 μήνες προετοιμασίας και 70 διοικητικές πράξεις για να φτάσει στη 16η Δεκεμβρίου 2020 και να συγκεντρώσει 372 εκατ.  ευρώ, εκ των οποίων τα 93 εκατ. ευρώ θα περάσουν ως προίκα στο «Φαιστός». Η διάθεση των συχνοτήτων πάτησε το κουμπί για την έναρξη της εμπορικής διάθεσης δικτύων 5G για πρώτη φορά στη χώρα μας, νωρίτερα του αναμενομένου, προτού εκπνεύσει το 2020.