Η Ευρώπη θα πρέπει να παραμείνει στενός σύμμαχος των ΗΠΑ, χωρίς όμως οι Αμερικανοί να μας θεωρούν δεδομένους, ενώ ταυτόχρονα είναι αναγκαίο να υπάρξει κοινή αντίληψη για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αυτονομίας και διαχείριση της δύσκολης σχέσης με την Κίνα, δηλώνει στη συνέντευξή του στο «Βήμα» ο Τσαρλς Πάουελ, διευθυντής του ινστιτούτου Elcano.
«Η Ευρώπη τα καταφέρνει καλύτερα σε ένα πολυπολικό σύστημα παρά σε έναν κόσμο που γίνεται ολοένα και περισσότερο διπολικός. Δεν έχει τη δυνατότητα να αντεπεξέλθει σε έναν μεγάλης κλίμακας ανταγωνισμό διότι δεν είναι στρατιωτική υπερδύναμη, αλλά οικονομική δύναμη. Η Ευρώπη πρέπει να κρατήσει τις ΗΠΑ κοντά, άλλωστε ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αυξήσει την εξάρτησή μας από τις ΗΠΑ, ενώ έχουμε μια πολύπλοκη σχέση με την Κίνα που είναι ταυτόχρονα εταίρος, ανταγωνιστής και συστημικός αντίπαλος. Ακόμη και χωρίς την αμερικανοσινική αντιπαλότητα, η διαχείριση της σχέσης θα ήταν δύσκολη» δηλώνει ο κ. Πάουελ, δίνοντας ένα πρώτο στίγμα των γεωπολιτικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη.
«Η Ταϊβάν δεν είναι Ουκρανία»
«Ο Μακρόν έχει δίκιο ότι τα συμφέροντά μας δεν είναι τα ίδια με εκείνα των ΗΠΑ. Εχουμε δικαίωμα να πούμε στις ΗΠΑ ότι συμφωνούμε στα περισσότερα γεωπολιτικά ζητήματα, αλλά δεν επιθυμούμε μια ακόμη διπολική σύγκρουση. Η Ταϊβάν δεν είναι το ίδιο με την Ουκρανία, όσο η Κίνα σέβεται το στάτους κβο που τεχνικά το έχει κάνει μέχρι σήμερα. Στην Ουκρανία, η Ρωσία με προκλητικό, αδικαιολόγητο και βάναυσο τρόπο επιδιώκει την καταστροφή ενός συμμάχου. Για την Ουκρανία πρέπει να συμφωνούμε απόλυτα, αλλά δεν σημαίνει ότι θα υπογράψουμε λευκή επιταγή για την Ταϊβάν. Τα συμφέροντά μας και οι αξίες μας είναι πιο κοντά στις ΗΠΑ παρά στην Κίνα, αλλά δεν πρέπει οι Αμερικανοί να μας θεωρούν δεδομένους. Πρέπει να υπάρξει ευρωπαϊκή αυτονομία ή κυριαρχία ή υπευθυνότητα, αν θέλετε, και η απάντησή μας στον Τζο Μπάιντεν πρέπει να είναι τι θα γίνει αν την 5η Νοεμβρίου 2024 επιστρέψει ο Ντόναλντ Τραμπ. Δεν νομίζω ότι η διατλαντική συμμαχία θα επιβιώσει από έναν ακόμη τρελό στον Λευκό Οίκο».
Ομως, η ΕΕ είναι διχασμένη στο ζήτημα της στρατηγικής αυτονομίας, τον ρωτάμε. «Η αντίληψη των απειλών δεν είναι η ίδια για όλους. Απέχουμε από το να μιλάμε με μία φωνή. Το πρόβλημα είναι η Γερμανία. Δεν θέλει να ηγείται ούτε να ηγηθεί άλλος» λέει ο Πάουελ.
Κατά την άποψή του, θα πρέπει να αποφεύγονται ενέργειες όπως το κοινό ταξίδι του Εμανουέλ Μακρόν και της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο Πεκίνο, όπου «ο ένας υπονόμευε τον άλλο, εμφανίζοντας έτσι την ΕΕ λιγότερο αξιόπιστη. Η Φον ντερ Λάιεν πήγε διότι θέλει να επανεκλεγεί πρόεδρος της Κομισιόν. Ηταν κακή ιδέα. Θα περίμενα από τον Μακρόν να πει στον Σι Τζινπίνγκ να μιλήσει στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, το οποίο είχε το θάρρος να κάνει ο Πέδρο Σάντσεθ λίγες ημέρες νωρίτερα. Δεν μπορούμε να έχουμε τη δική μας ατζέντα έναντι της Κίνας. Η ισπανική κυβέρνηση έχει δυσαρεστηθεί με τον Μακρόν διότι με τις δηλώσεις του δυσκόλεψε τους στόχους της προεδρίας» επεξηγεί ο ιστορικός και συγγραφέας, ο οποίος θα συμμετάσχει στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών στις 26-29 Απριλίου.
Ρωτάμε, τέλος, τον κ. Πάουελ αν θα υπάρξει νέα πολιτική της ΕΕ για την Τουρκία. «Η Ισπανία ιστορικά ήταν πάντα υπέρ της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, κάτι που δεν θα γίνει προφανώς σύντομα. Οι Τούρκοι θεωρούν ότι μπορούν να δουλέψουν καλά με την Ισπανία, αλλά νομίζω ότι είναι περισσότερο ρητορική παρά ουσία. Πολλοί περιμένουμε αλλαγή στην Τουρκία μετά τις εκλογές, πάντως ο Σάντσεθ έχει προσπαθήσει να δουλέψει και με τον Ερντογάν παρά τις διαφορές». Θα ανταποκριθεί η Μαδρίτη στην ελληνική θέση να σταματήσει την πώληση όπλων στην Τουρκία; «Εχει εκφραστεί πολλές φορές και πρέπει να πούμε ότι η Ισπανία είναι η όγδοη μεγαλύτερη εξαγωγέας όπλων στον κόσμο, αλλά δεν νομίζω ότι θα εισακουστεί η ελληνική θέση».
