Η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων συνήθως συνδυάζεται με την κατασκευή επιβλητικών οικοδομημάτων που στόχο έχουν να τραβήξουν τα βλέμματα του κόσμου και να αφήσουν το ολυμπιακό αποτύπωμα πάνω στη διοργανώτρια πόλη. Για τις ανάγκες των Αγώνων του 2004 φτιάξαμε εντυπωσιακά στάδια και εντάξαμε στον οικιστικό ιστό της Αθήνας τις πρωτοποριακές όσο και εμβληματικές αρχιτεκτονικές δημιουργίες του Ισπανού Σαντιάγκο Καλατράβα όχι μόνο στο ολυμπιακό αθλητικό κέντρο, αλλά και σε κεντρικούς δρόμους της πόλης.

Κάθε φορά βέβαια, ανακύπτει το ίδιο πρόβλημα. Τι γίνεται με όλα αυτά μόλις τελειώσουν οι Αγώνες; Στην Αθήνα έχουμε πικρή πείρα. Όχι μόνο από τις αθλητικές εγκαταστάσεις που έμειναν αναξιοποίητες και ρήμαξαν στο πέρασμα των χρόνων, αλλά και από τις άλλες κατασκευές. Είναι πολύ πρόσφατη η ιστορία με το κακοσυντηρημένο στέγαστρο Καλατράβα, που οδήγησε στο κλείσιμο του κεντρικού σταδίου του ΟΑΚΑ για λόγους ασφαλείας. Ανάλογα προβλήματα έχουν αντιμετωπίσει και άλλες διοργανώτριες πόλεις.

Παλιά ή προσωρινά

Στο Παρίσι, ωστόσο, σκέφτηκαν διαφορετικά. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, που θα φιλοξενηθούν εκεί αυτό το καλοκαίρι, θα διεξαχθούν ως επί το πλείστον σε στάδια που ήδη υπάρχουν, όπως το Stade de France, το οποίο είχε κατασκευαστεί για τις ανάγκες του Μουντιάλ του 1998. Ή σε προσωρινές εγκαταστάσεις, που θα ανεγερθούν σε διάφορα σημεία της πόλης και μετά το τέλος των Αγώνων θα αποσυναρμολογηθούν. Το μπιτς βόλεϊ, για παράδειγμα, θα γίνει μπροστά από τον Πύργο του Αϊφελ και το σκέιτμπορντ στην Πλατεία Κονκόρντ.

Οσον αφορά την τελετή έναρξης, τα σχέδια είναι πράγματι πρωτοποριακά. Δεν θα γίνει σε κάποιο στάδιο, ως είθισται, αλλά στον Σηκουάνα. Με μια εντυπωσιακή, όπως υπόσχονται οι διοργανωτές, παρέλαση σε μια διαδρομή 6 χιλιομέτρων κατά μήκος του ποταμού που διασχίζει την Πόλη του Φωτός.

Το μεγάλο project

Άλλωστε η «ανακατάληψη του Σηκουάνα» και όχι η κατασκευή κάποιου εντυπωσιακού οικοδομήματος με συμβολικό χαρακτήρα αποτελεί το πιο εμβληματικό project των Γάλλων διοργανωτών των Ολυμπιακών Αγώνων.

Το ποτάμι, που στα μέσα της δεκαετίας του 2010 χαρακτηρίστηκε «οικολογικά νεκρό» λόγω της μόλυνσής του από τις μεγάλες ποσότητες αστικών λυμάτων που καταλήγουν εκεί από το σύστημα υπονόμων της γαλλικής πρωτεύουσας, καθαρίζεται έτσι ώστε να μπορούν να φιλοξενηθούν εκεί τα αγωνίσματα της ανοικτής κολύμβησης και του τριάθλου και στη συνέχεια, μετά το τέλος των Αγώνων, να αποδοθεί στους Παριζιάνους για να κολυμπούν στα νερά του όποτε θέλουν.

Ο καθαρισμός του Σηκουάνα από τις πηγές του στα δάση της Ανατολικής Γαλλίας ως τις εκβολές του στη Μάγχη αποτελεί ένα μεγαλόπνοο σχέδιο της γαλλικής κυβέρνησης, που έχει κοστολογηθεί στα 1,4 δισ. ευρώ και στοχεύει μεταξύ άλλων στη μετατροπή του Παρισιού στην πιο «πράσινη» πόλη της Ευρώπης.

Το στοίχημα του δήμου

Η δημιουργία μιας πόλης με πολύ χαμηλά επίπεδα ρύπανσης, περισσότερους χώρους πρασίνου, φιλικής προς τους πεζούς και τους ποδηλάτες αποτελεί βασική προτεραιότητα της δημάρχου Αν Ινταλγκό, που εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση από το 2014, οπότε κάθισε για πρώτη φορά στον δημαρχιακό θώκο.

Έχει δώσει έμφαση στην ανάπτυξη του δικτύου πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων εντός της πόλης, στη σταδιακή απομάκρυνση των αυτοκινήτων από το κέντρο και κυρίως από τις όχθες του Σηκουάνα, στη δημιουργία νέων αστικών δασών, όπως αυτό που φτιάχνεται στην Πλατεία Καταλωνίας με τη φύτευση 478 δέντρων, αλλά και στην εφαρμογή του ιδιαίτερα φιλόδοξου σχεδίου της «πόλης των 15 λεπτών»: όλα όσα χρειάζεται ο δημότης στην καθημερινότητά του (δουλειά, καταστήματα, σχολεία, χώροι αναψυχής και άθλησης) να βρίσκονται σε απόσταση 15 λεπτών με τα πόδια ή με το ποδήλατο από το σπίτι του.

Δεν λείπουν οι αντιδράσεις

Τέτοια λιγότερο ή περισσότερο φιλόδοξα σχέδια είναι φυσικό να προκαλούν και αντιδράσεις, καθώς δεν έχουν όλοι οι πολίτες τις ίδιες ανάγκες ή προτεραιότητες. Δεν είναι λίγοι εκείνοι οι Παριζιάνοι που κατηγορούν την Ινταλγκό ότι δεν ασχολείται με τη λύση πιο πιεστικών καθημερινών προβλημάτων, όπως αυτό των σκουπιδιών και των δεκάδων κάδων που ξεχειλίζουν από απορρίμματα σε διάφορα σημεία της πόλης ή με τους πλανόδιους πωλητές που στήνουν τα μαγαζάκια τους όπου θέλουν χωρίς κανέναν έλεγχο. Και εκείνοι που επιμένουν ότι είναι πιο απαραίτητες οι επενδύσεις στα υποβαθμισμένα προάστια του Παρισιού.

Παρ’ όλα αυτά είναι δεδομένο πως η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων δίνει ώθηση στους σχεδιασμούς της δημοτικής αρχής. Και η επιλογή να αξιοποιηθούν (οι Αγώνες) για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής στο Παρίσι κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.