Οι «ελληνοποιήσεις» προϊόντων και οι υπόγειες διαδρομές τους

Πώς τα κυκλώματα νοθείας πλήττουν τους επαγγελματίες και την ελληνική οικονομία - Τα τεχνάσματα που χρησιμοποιούν και τα θέματα δημόσιας υγείας που προκύπτουν.

Αγρότες, κτηνοτρόφοι και μελισσοκόμοι έφεραν σε «πρώτο πλάνο» τις προηγούμενες ημέρες ένα φαινόμενο δεκαετιών που προκαλεί εκ νέου την κινητοποίηση των κρατικών ελεγκτικών μηχανισμών: τις ελληνοποιήσεις αγροτικών προϊόντων. Γάλα και γαλακτοκομικά, λάδια, δημητριακά, άλευρα, μέλια, κρέατα, ζωοτροφές, φρούτα και όσπρια που βαφτίζονται ελληνικά και ανεβαίνουν στα ράφια και στους πάγκους ως ελληνικά ζημιώνοντας τους έλληνες επαγγελματίες και την ελληνική οικονομία.

Εισαγωγές πολλών δισεκατομμυρίων έρχονται στην Ελλάδα με φορτηγά από γειτονικές χώρες της Ευρώπης αλλά κυρίως από τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία. Οι εισαγωγές αποκρύπτονται με τη συμμετοχή ελλήνων αγροτών και πολλές φορές συγκεκριμένων συνεταιρισμών, όπως καταγγέλλουν όσοι παρακολουθούν χρόνια το θέμα των ελληνοποιήσεων. Ετσι, πλήττονται όχι μόνο οι παραγωγοί αλλά και το Ελληνικό Δημόσιο που χάνει τεράστια ποσά κυρίως από τον ΦΠΑ, ενώ τίθενται και θέματα δημόσιας υγείας. Τι λένε όμως οι ίδιοι οι παραγωγοί; Ποια είναι τα τεχνάσματα, οι υπόγειες διαδρομές των κυκλωμάτων ελληνοποιήσεων, αλλά και ποια είναι τα δικά τους αιτήματα από την πολιτεία, τι περιμένουν τα επόμενα χρόνια. «Το Βήμα» αναζήτησε την άποψη των ίδιων και κατέγραψε απόψεις και στοιχεία.

Γάλα: Η μάχη «Δαβίδ και Γολιάθ»

Στο γάλα και στα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως ισχυρίζονται οι κτηνοτρόφοι, η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη. Τι λένε οι ίδιοι οι παραγωγοί; Περιγράφουν μια μάχη «Δαβίδ και Γολιάθ» μεταξύ μικρών κτηνοτρόφων και βιομηχανιών. Αρχικά, όπως περιγράφει ο κ. Πεβερέτος, «ένα ζώο στην Ισπανία ή τη Γαλλία, που είναι οι κύριοι ανταγωνιστές μας, δίνει 250 κιλά πρόβειο γάλα, ενώ στην Ελλάδα 150 κιλά ανά ζώο». Αν λάβει κανείς υπόψη του την αύξηση στις ζωοτροφές, θα έχει μια τάξη μεγέθους για τα έσοδα των έλλήνων κτηνοτρόφων.

Πάντως, από την πλευρά των αρμοδίων αρχών γίνονται συχνά έλεγχοι σε συγκεκριμένα σημεία της χώρας σε βυτιοφόρα μεταφοράς γάλακτος, ακολουθώντας σχετικές καταγγελίες. Ενα τεράστιο πεδίο παράνομων ελληνοποιήσεων είναι και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. «Εχουμε για παράδειγμα τυριά με ελληνικό τόπο προέλευσης που παράγονται από γάλατα που δεν είναι ελληνικά. Ελληνικό τυρί, δηλαδή, από ξένο γάλα» περιγράφει ο κ. Πεβερέτος. Τα «κόλπα» όμως δεν τελειώνουν εδώ. «Ερχονται 17κιλοι τενεκέδες με φέτα, η οποία θυμίζω είναι προϊόν ΠΟΠ, από Βουλγαρία. Αλλάζουν τενεκέδες, αλλάζουν επωνυμία και βγαίνει στην αγορά ως ελληνική φέτα» προσθέτει στη συνομιλία μας. Σε συνεργασία με τον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό (ΕΛΓΟ) για ένα διάστημα λειτούργησε πιλοτικά το «τσιπάρισμα» της λεκάνης, του φορτηγού, της δεξαμενής, ώστε να ξέρουμε ηλεκτρονικά από ποιόν παραγωγό έφυγε το γάλα, με ποιο φορτηγό μεταφέρθηκε και ποιος ήταν ο παραλήπτης. Μετά τη λήξη του πιλοτικού προγράμματος όμως οι υπογραφές που αναμένονταν, όπως εξηγεί ο ίδιος, δεν μπήκαν και το πρόγραμμα δεν συνεχίστηκε.

Ειδικά όσον αφορά το γάλα, οι αρμόδιες αρχές έχουν ως έναν από τους στόχους τους και τον έλεγχο έτοιμων προϊόντων που συχνά εισάγονται στη χώρα. Μη λησμονούμε εδώ ότι και στο αγελαδινό γάλα η χώρα μας εισάγει από το εξωτερικό πάνω από 50% των αναγκών της.

Μέλι: Γέμισαν τα ράφια με ζαχαρόνερο

Η νοθεία και οι ελληνοποιήσεις στο μέλι είναι κάτι για το οποίο συζητούμε συνέχεια, καθώς άλλωστε η παραγωγή μελιού στη χώρα μας δεν καλύπτει τη ζήτηση. Η χώρα από την οποία εισάγεται η μεγαλύτερη ποσότητα μελιού στην Ελλάδα είναι η Κίνα, από την οποία όμως δεν μπορεί να πιστοποιηθεί εκ των προτέρων και με σιγουριά η ποιότητά του. Μάλιστα, στην Ελλάδα οι εργαστηριακοί έλεγχοι του Γενικού Χημείου του κράτους βρήκαν την τελευταία τριετία 110 δείγματα μελιών «μη κανονικά» για διάφορες παραμέτρους ή νοθευμένα. «Για εμάς το ποτήρι ξεχείλισε» λέει μιλώντας στο «Βήμα» ένας μελισσοκόμος από τη Ραφήνα, ο κύριος Νίκος, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα και τις κινητοποιήσεις των μελισσοκόμων.

«Η παραγωγή μας φέτος θα είναι μειωμένη κατά 70% και τα λειτουργικά μας έξοδα έχουν εκτοξευτεί» προσθέτει. Τι συμβαίνει ακριβώς με το μέλι; Συχνά στην αγορά δεν βρίσκουμε καν μέλι. Βρίσκουμε ζαχαρόνερο από το εξωτερικό που αγοράζεται με 2 ευρώ το κιλό, κατακλύζει τα ράφια και πωλείται ως ελληνικό. Περιέχει γλυκόζη, παντζάρια, σιτάρι και σιρόπι, ενώ είναι αναμεμειγμένο με ελληνικό μέλι για να βγαίνει στις αναλύσεις ελληνικό. Η τιμή φαινομενικά είναι χαμηλή, αλλά αν λάβουμε υπόψη μας την αναλογία ποιότητας – τιμής, τότε μιλάμε για μια κακή ποιότητα σε υψηλή τιμή. Για τη Χριστίνα Σακαρίκου, οι μέλισσες και το μέλι είναι η ζωή της. Είναι η 5η γενιά μελισσοκόμων στην οικογένειά της. «Οι έλληνες μελισσοκόμοι ζητούν απλά να αναγράφεται στην ετικέτα η χώρα προέλευσης του μελιού. Είναι πραγματικά κρίμα να ζούμε στην Ελλάδα, τη χώρα με την πιο πλούσια βιοποικιλότητα σε όλο τον πλανήτη και να αγοράζουμε μέλι από το ράφι, θεωρώντας… ότι είναι ελληνικό αλλά να μην είναι» λέει στο «Βήμα». Ετσι, οι μελισσοκόμοι προτείνουν κάτι απλό: ένα ελληνικό σήμα στο μέλι, έτσι ώστε ο ελεγκτής να μπορεί να διαπιστώσει με ένα ηλεκτρονικό σκανάρισμα εάν το προϊόν είναι ελληνικό ή αν υπάρχει νοθεία.

Κρέας: Μοσχάρια με διπλές επιδοτήσεις

«Πώς ελληνοποιείται το εισαγόμενο κρέας;» είναι η πρώτη ερώτηση για τον Παναγιώτη Πεβερέτο, τον πρόεδρο του Συνδέσμου Ελλήνων Κτηνοτρόφων, κι εκείνος γελά. «Με πολλούς τρόπους» απαντάει. «Είναι πολλά τα κόλπα. Είναι πολύπλοκο. Μπορεί, για παράδειγμα, να κόψει κάποιος ένα τιμολόγιο για ένα ελληνικό μοσχάρι και με το ίδιο τιμολόγιο να πουλήσει και ένα γαλλικό μοσχάρι… Υπάρχουν και άλλοι τρόποι» συμπληρώνει. «Μπορεί ένα μοσχάρι να έρθει στην Ελλάδα 6 μηνών και να εκτραφεί για άλλους 5 μήνες στην Ελλάδα. Τότε, το μοσχάρι βαφτίζεται ελληνικό και επιδοτείται διπλά και από την Ελλάδα και από τη Γαλλία» εξηγεί περιγράφοντας την εικόνα που επικρατεί στην αγορά.

Ο πρόεδρος της Ενωσης Ελλήνων Κτηνοτρόφων μάς προκαλεί να κάνουμε ένα ρεπορτάζ από κρεοπωλείο σε κρεοπωλείο για να διαπιστώσουμε ότι όλοι ισχυρίζονται πως πουλούν ελληνικό κρέας. Γιατί; «Γιατί γνωρίζουν καλά ότι οι καταναλωτές προτιμούν το ελληνικό κρέας, καθώς εμπιστεύονται τους έλληνες κτηνοτρόφους». Ωστόσο, όπως τονίζει ο κ. Πεβερέτος, οι ισορροπίες άλλαξαν, και πλέον το μεγαλύτερο ποσοστό κρεάτων είναι εισαγόμενα. Στο βόειο κρέας η ελληνική αγορά φαίνεται ότι συχνά φτάνει σε εισαγωγές που μπορεί να φτάσουν και το 80% των αναγκών της και στο χοίρειο κρέας μπορεί να φτάσουν ή να ξεπεράσουν το 70%. Ωστόσο, όπως διευκρινίζει: «Εμείς ξέρουμε τι ταΐζουμε τα ζώα μας. Για παράδειγμα, ταΐζουμε τα γουρούνια δημητριακούς καρπούς. Αρα ξέρουμε ότι παράγουν καθαρό κρέας. Τι ταΐζουν όμως τα ζώα στο εξωτερικό; Στην Ολλανδία, στο Βέλγιο; Στη Γαλλία; Διοξίνες; Λάδια; Πρωτεΐνες; Εμείς δεν είμαστε κατά των εισαγωγών, αλλά υπέρ της αναγραφής της χώρας προέλευσης ώστε να ξέρει ο καταναλωτής τι τρώει για να μπορεί να αποφασίσει» συμπληρώνει.

Τα κρέατα μπαίνουν στο στόχαστρο των κερδοσκόπων ειδικά το χρονικό διάστημα που ετησίως προηγείται του Πάσχα. Δηλαδή ακριβώς το επόμενο χρονικό διάστημα.