Φεβρουάριος του 1964. Λίγες μέρες πριν από τις βουλευτικές εκλογές, και ενώ οι φήμες για την κακή κατάσταση της υγείας του οργιάζουν, ο τότε βασιλιάς της Ελλάδας Παύλος φωτογραφίζεται να κάνει βόλτα στο Μικρολίμανο μέσα στη χαρά, με την οικογένειά του. Ούτε έναν μήνα μετά, πεθαίνει από την ασθένεια που τον ταλαιπωρούσε. Η ίδια η Ελένη Βλάχου, εκδότρια του περιοδικού «Εικόνες», απολογείται για το ρεπορτάζ της βόλτας λέγοντας ότι ο Τύπος, ακόμα και ο φιλικά προσκείμενος, παραπλανήθηκε και μαζί του και η κοινή γνώμη. Δεν χρειάστηκε photoshop ούτε τεχνικές κοπτοραπτικής εικόνων που προϋπήρχαν του προγράμματος. Το μόνο που χρειάστηκε ήταν η αδυναμία  του Τύπου να διακρίνει μεταξύ του ανεξάρτητου ρεπορτάζ και της μελετημένης και επικοινωνιακά επεξεργασμένης πληροφορίας.

Βλέποντας σήμερα τόσο συχνά στον Τύπο φωτογραφίες με πηγή Γραφεία Τύπου αναρωτιέμαι αν τελικά χρειάζεται photoshop για να επικοινωνήσεις ένα μήνυμα που ενδεχομένως απέχει παρασάγγας από την πραγματικότητα ή απλώς έναν καλό φωτογράφο και χαλαρή δημοσιογραφική δεοντολογία. Η ερώτηση για εμένα είναι καθαρά ρητορικής φύσεως καθώς προφανώς η απάντηση δεν είναι το photoshop.

Και δεν θα μπορούσε να είναι στην εποχή μας καθώς είναι τόσο απλό να βρεθεί η αλλοίωση ακόμα και μιας τέλειας ψηφιακής επεξεργασίας, από προγράμματα που διαβάζουν τα ψηφιακά αποτυπώματα που αφήνει η επεξεργασία και είναι αδύνατον να τα κρύψει κανείς. Προγράμματα στα οποία έχουν πρόσβαση όλα τα μεγάλα ειδησεογραφικά μέσα. Αρα, και υποθέτω δεν είναι μόνο δική μου γνώμη αυτή, το γραφείο Τύπου της πριγκίπισσας της Ουαλίας ήξερε πολύ καλά ότι δεν θα περάσει αυτή η εικόνα σαν αυθεντική. Ολος ο ερασιτεχνισμός, τόσο της επεξεργασίας όσο και του τρόπου, μας λένε πως ό,τι έγινε δεν συνάδει με ανθρώπους που είναι από τους καλύτερους και πιο ακριβοπληρωμένους στη δουλειά τους. Ολοι δεν μπορούμε παρά να σκεφτούμε ότι αυτό είναι ένα επικοινωνιακό παιχνίδι και έγινε για λόγους που πιθανότατα θα μας αποκαλύψει η πάροδος του χρόνου.

Το γεγονός πως η δύναμη της εικόνας μπορεί να γεννήσει μια ιδέα, μια σκέψη, ένα σημαινόμενο με τρομάζει όσο και με γοητεύει. Τα όρια που μπορεί κάποιος να διαθλάσει μέσα τους την αλήθεια είναι μεγάλα και η αλήθεια που αποτύπωσε ο φωτογράφος είναι αυτό που στο τέλος πρέπει να κρίνει κανείς. Πετυχημένη εικόνα, στο ρεπορτάζ, είναι κατά τη γνώμη μου αυτή που είναι πιο κοντά στην αλήθεια και στην περίπτωση της Κέιτ Μίντλετον παρότι η εικόνα οφείλει να απορριφθεί ως μη δημοσιογραφικής αξίας λόγω photoshop, το αν είναι πετυχημένη σε σχέση με την αλήθεια θα μπορούμε να το πούμε μόνο όταν η αλήθεια γίνει γνωστή, ώστε να μπορέσει κάποιος να δικαιολογήσει ή όχι την τόσο ξεκάθαρη προσπάθεια παραπλάνησης της κοινής γνώμης.

Η ένσταση που έχω είναι ότι οι φωτογραφίες αλλά και οι δήθεν αποκλειστικές πληροφορίες των Γραφείων Τύπου δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σαν ρεπορτάζ αλλά να βρίσκουν τη χρήση που τους αξίζει σε σόσιαλ μίντια προκαλώντας συζητήσεις χαλαρές με τσάι και κουλουράκια κανέλας, τα δε Γραφεία Τύπου θα έλεγα να μετονομαστούν σε γραφεία δημοσίων σχέσεων ή μάρκετινγκ και να πάψουν να προωθούν εικόνες του «προϊόντος» που πουλάνε με μεθόδους που μοιάζουν δημοσιογραφικές.

Ο κ. Μενέλαος Μυρίλλας είναι φωτογράφος, συνιδρυτής του πρακτορείου www.sooc.photos και επίσημος φωτογράφος του Δήμου Αθηναίων, ιδιότητες που, όπως λέει, τον κάνουν όχι αυστηρό κριτή αλλά πιθανόν συμμέτοχο, αν όχι συνένοχο, στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης.