Ενα από τα moto του σχολείου μας, στην είσοδο του κτιρίου της βιβλιοθήκης, είναι η περίφημη φράση του Αλμπερτ Αϊνστάιν: «Εκπαίδευση δεν είναι η εκμάθηση γεγονότων, αλλά η εξάσκηση του μυαλού να σκέφτεται. Η εκπαίδευση οφείλει να δίνει το έναυσμα για σκέψη και προβληματισμό στους μαθητές». Ωραία λόγια στη θεωρία αλλά τιτάνιο έργο στην πράξη, σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα όπου οι ατελείωτες εξετάσεις, οι τράπεζες θεμάτων και οι αξιολογήσεις στομώνουν κάθε προσπάθεια εξωστρέφειας του σχολείου, οδηγώντας μαθητές και καθηγητές στην ασφάλεια της χρησιμοθηρικής εκπαίδευσης.

Σε πείσμα των καιρών, το σχολείο μας ως στάση και επιλογή στηρίζει τη συμμετοχή σε προγράμματα, ίσως και με περισσό ζήλο, αλλά δικαιώνοντας ηθικά το όραμα της εκπαίδευσης.

Τρεις μαθήτριες του σχολείου μας μιλούν για τη συμμετοχή τους σε εκπαιδευτικά προγράμματα και για τα οφέλη που αποκόμισαν από αυτή.

Αναστασία Μέρμηγκα

Αυτοπεποίθηση  έως το… Στρασβούργο

«Η δική μου συμμετοχή αφορά ποικίλα προγράμματα. Στο πρόγραμμα e-twinning συμμετείχα ως «πρωτάκι» στο σχολείο μας, λίγο μετά τον πρώτο εγκλεισμό λόγω πανδημίας, όταν οι καθηγήτριες του σχολείου μάς παρακίνησαν να συμπράξουμε με ένα σχολείο της Κρήτης και ένα μειονοτικό στην Αλβανία και να βιώσουμε τη συνεργατική μάθηση εξ αποστάσεως. Η θεματική αφορούσε την υφαντική και τα έργα που παρήχθησαν συνεργατικά ήταν ποικίλα: μύθοι, παραδόσεις ντόπιες και διεθνείς, παραμύθια και ιστορίες υφάνθηκαν, αξιοποιώντας συνεργατικά διαδικτυακά μέσα, δημιουργώντας όχι μόνο ψηφιακές αλλά και συνεργατικές δεξιότητες, καθώς οι συνεργασίες δεν είναι πάντα ρόδινες και απαιτούν ανεκτικότητα, υπομονή και φυσικά μια άλλη στάση απέναντι στη μάθηση και στην επαφή με το σχολείο.

Η πρώτη αυτή εμπειρία ενίσχυσε την αυτοπεποίθησή μου και ξαφνικά βρέθηκα να συμμετέχω σε προγράμματα περιβαλλοντικά, πολιτιστικά, όπως το πρόγραμμα «Monumenta», με το οποίο άνοιξα μια συνομιλία με το παρελθόν του τόπου μου, όπως αποτυπώνεται στα κτίρια και στην ιστορία που τα συνοδεύει.

Η συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το EPAS, μου διεύρυναν τους προβληματισμούς μου ως νέας αλλά και την ικανότητά μου να τοποθετούμαι σε θέματα με σθένος και άποψη. Κίνητρο βέβαια συμμετοχής στο συγκεκριμένο πρόγραμμα ήταν η συνεχόμενη διάκριση του σχολείου μας στο εν λόγω πρόγραμμα, που έδωσε τη δυνατότητα κατά τις σχολικές χρονιές 2022-2023 και 2023-2024 να μεταβούμε 30 μαθητές από το σχολείο μας στο Στρασβούργο σε προσομοιώσεις με θέματα που αφορούν άμεσα κάθε νέο της Ευρώπης, είτε είναι ευρωσκεπτικιστής είτε φιλοευρωπαϊστής. Η εμπειρία; Νομίζω αξεπέραστη, όχι μόνο για εμένα αλλά και τις οικογένειές μας, που με συναισθήματα που δεν περιγράφονται παρακολούθησαν online τις εργασίες. Ποιος θα το φανταζόταν! Από το Σουφλί στο Στρασβούργο! Βέβαια, πάντα οι δυσκολίες είναι ανυπέρβλητες για τα σχολεία που βρίσκονται τόσο μακριά από τα μεγάλα αεροδρόμια, τα έξοδα μετακίνησης είναι πολλαπλάσια και τα κονδύλια αφορούν μόνο τις ημέρες εργασίας. Ετσι, οι μαθητές ενός κατώτερου Θεού καταπονούνται στις μετακινήσεις με προσωπικά έξοδα. Αλλά όσο οι καθηγητές μας είναι συνοδοιπόροι σε τέτοια προγράμματα, δεν καταθέτουμε τα όπλα!».

Αναστασία Μπαμπάκα

Τα ζητήματα της γλώσσας και της ανισότητας

«Η δική μου εμπειρία αφορά προσομοιώσεις, όπως «Μαθητές σε ρόλο διπλωμάτη», που γίνονται κατά βάση στη Θεσσαλονίκη και συμμετείχα με τη συνοδεία καθηγητών του σχολείου δύο φορές. Η εμπειρία ήταν πολύ διαφωτιστική. Στην πρώτη συμμετοχή η γλώσσα εργασίας ήταν τα ελληνικά και η κατανομή σε ομάδες εργασίας. «Θέμα», «ψηφίσματα», «αποφάσεις» και «εισηγήσεις στην ολομέλεια» ήταν λέξεις που δεν χρησιμοποιούσα πολύ έως τότε. Προφανώς, τα ιδιωτικά σχολεία και τα μεγάλα εκπαιδευτήρια προκάλεσαν στην αρχή κάποιο δέος σε εμάς τα «επαρχιωτάκια» αλλά στην πορεία ορθώσαμε ανάστημα και φωνή. Στη δεύτερη προσομοίωση, οι γλώσσες εργασίας ήταν τα αγγλικά και τα γαλλικά. Και ξαφνικά έπρεπε να αποτυπώσουμε τις σκέψεις μας σε γλώσσες που τυπικά όλοι μαθαίνουμε αλλά ελάχιστα εξασκούμε σε πραγματικό χρόνο. Τότε κατάλαβα καλύτερα πολλούς από τους δίγλωσσους μουσουλμάνους συμμαθητές μου μας και τον φόβο της «γλωσσικής έκθεσης». Και στον αντίποδα των θετικών έρχονται λέξεις όπως «έξοδα μετακίνησης», «έξοδα διαμονής», «θα βρεθεί καθηγητής να μας συνοδέψει», «θα μπορέσουν όλοι όσοι επιθυμούν να συμμετάσχουν ή κάποιοι θα αποκλειστούν λόγω κόστους;». Για ποια ισότητα στην εκπαίδευση ομιλούμε;».

Ανθή Ιωαννίδη

Ευαισθητοποίηση και συνυπευθυνότητα

«Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Νέων (ΕΚΝ ή ΕΥΡ) είναι πρόγραμμα προσομοίωσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που κατά τη γνώμη μου είναι ένα από τα καλύτερα του είδους του. Ευνοεί στην πράξη τη γλωσσομάθεια καθώς η βασική γλώσσα εργασίας είναι τα αγγλικά και καθιστά τη νεολαία πολιτικά ευαισθητοποιημένη και ενεργή. Εχω συμμετάσχει σε πολλά αντίστοιχα, αλλά ξεχωρίζω το συγκεκριμένο γιατί, καθώς δεν διοργανώνεται από ιδιωτικά εκπαιδευτήρια και ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται, προάγει ουσιαστικά την ανεκτικότητα και ενισχύει το όραμα του συνυπεύθυνου πολίτη σε πολλούς νέους. Η αρχική φάση συμμετοχής ήταν στη Θεσσαλονίκη και μετά από διάκριση για τις ιδέες μου επιλέχτηκα και συμμετείχα στη αντίστοιχη διοργάνωση στην Πολωνία. Τα μάτια μου γέμισαν από εικόνες που μέχρι τότε ήταν λέξεις σε βιβλία ή στο google: Τρεμπλίνκα, Αουσβιτς-Μπιρκενάου και προβληματισμοί για τις ευθύνες των σύγχρονων κρατών στην αναμόχλευση της ρητορικής του μίσους. Είμαι σίγουρη πως ως φοιτήτρια θα συμμετέχω εθελοντικά στη διοργάνωση του αντίστοιχου προγράμματος ώστε μαθητές και μαθήτριες να υποστηρίζουν με σθένος και όχι με μένος τις ιδέες τους. Δεν θα επεκταθώ πολύ με τα αρνητικά, που αφορούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα περιφερειακά σχολεία με το υψηλό κόστος και με τις δυσκολίες πρόσβασης…».