Παζάρι για γερά νεύρα εξελίσσεται τα τελευταία εικοσιτετράωρα ανάμεσα στην Αθήνα, στις Βρυξέλλες, στο Βερολίνο και στην Ουάσιγκτον, χωρίς εμφανή διέξοδο στις διαπραγματεύσεις, με το ενδεχόμενο πολιτικών εξελίξεων να περιορίζει δραματικά τον ορίζοντα της κυβέρνησης. Ο Αντώνης Σαμαράς και ο Ευάγγελος Βενιζέλος εμφανίζονται αμετακίνητοι στην απόφαση να μη δεχθούν μέτρα χωρίς λογική, τα οποία υπονομεύουν την ανάπτυξη και το λαϊκό εισόδημα.
Η τρόικα επιμένει εμμονικά για μόνιμα μέτρα, τα οποία είναι αφόρητα για την κυβέρνηση, όπως η αύξηση του ΦΠΑ και η μείωση στις συντάξεις. Η Βουλή βρίσκεται σε αναβρασμό και είναι αμφίβολο αν οι βουλευτές της ΝΔ και του ΠαΣοΚ θα ψηφίσουν επώδυνα μέτρα μετά τον δημοσιονομικό άθλο που πέτυχε η κυβέρνηση και τις προοπτικές επανόδου της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Ποιος θα κάνει πίσω;


Το σκοινί το τραβούν και οι δύο πλευρές, κυβέρνηση και τρόικα, και δεν είναι εμφανές αν θα σπάσει ή αν κάποιος προτίθεται να υποχωρήσει. Επειτα από τρεις μήνες συζητήσεων και δύο συναντήσεις εκπροσώπων της κυβέρνησης και της τρόικας στο Παρίσι, η διαπραγμάτευση βρέθηκε σε σημείο μηδέν. Η αισιοδοξία της κυβέρνησης ότι το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί ομαλά ως το τέλος του έτους, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την προληπτική πιστωτική γραμμή, δηλαδή για το πέρασμα σε ένα διαφορετικό καθεστώς κυρίως ευρωπαϊκής εποπτείας, ανατράπηκε από την άκαμπτη στάση των δανειστών. Ολα τα θέματα μπήκαν από την αρχή στο τραπέζι: Το ΔΝΤ ενδέχεται να συμμετάσχει ισότιμα και όχι με ρόλο τεχνικού συμβούλου στην ECCL, η παράταση του προγράμματος μπορεί να μην είναι τεχνική και ολιγοήμερη αλλά εξάμηνη, η πίεση για μέτρα που θα διασφαλίζουν τη δημοσιονομική σταθερότητα και για το 2016 και το 2017 έγινε αφόρητη.
Γιατί άλλαξε το κλίμα; Η κάθε εξήγηση καλύπτει ένα κομμάτι της ευρύτερης εικόνας: Το ΔΝΤ συγκρούεται με την ευρωζώνη για τον ρόλο του και η Ελλάδα βρέθηκε στη μέση του καβγά. Το Μέγαρο Μαξίμου χειρίστηκε αδέξια και πολιτικάντικα την έξοδο από το πρόγραμμα. Η πολιτική αβεβαιότητα τρομάζει τους εταίρους και τις αγορές και δεν επιτρέπει στη χώρα να ορθοποδήσει. Η κυβέρνηση χάνεται συνεχώς στη μετάφραση και δεν αντιλαμβάνεται το αρνητικό κλίμα για την Ελλάδα που υποβόσκει ακόμη στους εταίρους της.
Τώρα η κυβέρνηση προσπαθεί με μια βεντάλια στοχευμένων παρεμβάσεων στον καμβά που ύφανε η τρόικα να πάρει τα λιγότερο ενοχλητικά μέτρα με το μικρότερο δυνατό κόστος. Ο κ. Σαμαράς έχει εντείνει τις προσπάθειες να εξηγήσει στους απαραίτητους κρίκους του ευρωπαϊκού κατεστημένου τη θέση της χώρας αλλά και της κυβέρνησής του. Την τελευταία εβδομάδα είχε τηλεφωνικές επαφές με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, με τον επίτροπο Οικονομικών Πιερ Μοσκοβισί, με τον αντιπρόεδρο της Κομισιόν Γίρκι Κατάινεν, με την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, με τον επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, με την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ. Την Παρασκευή συναντήθηκε με τον αντιπρόεδρο της Deutche Bank και πρώην υπουργό Οικονομικών του Λουξεμβούργου Λικ Φρίντεν και λέγεται ότι ζήτησε και τη δική του στήριξη.
Πρωτοβουλίες αναλαμβάνει και ο κ. Βενιζέλος, ο οποίος είχε εκφράσει αντιρρήσεις για τους βιαστικούς χειρισμούς του Μεγάρου Μαξίμου αλλά έθεσε θέμα και κατ’ ιδίαν στον κ. Σαμαρά για τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η διαπραγμάτευση και για τα αποτελέσματά της. Οι δύο αρχηγοί δεν βρίσκονται σε γραμμή σύγκρουσης, η θέση τους όμως είναι τόσο δύσκολη που πλέον δεν συγχωρούνται ολισθήματα και επιπολαιότητες.
Ο Βενιζέλος στη Γερμανία


Ο κ. Βενιζέλος θα επισκεφθεί το Βερολίνο στις 10 και 11 Δεκεμβρίου και θα έχει συναντήσεις με τον υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και τον υπουργό Εξωτερικών και εξέχον στέλεχος του SPD Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ. Η επιδίωξη είναι να μεταβεί στη γερμανική πρωτεύουσα μετά το Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου και πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της 18ης Δεκεμβρίου, ώστε να έχουν εξελιχθεί οι διαπραγματεύσεις και να επιχειρήσει να κλείσει το μέτωπο με τους σκληρούς του Βορρά (Γερμανία, Φινλανδία, Ολλανδία, χώρες της Βαλτικής κ.ά.) προκειμένου να υπάρξει συμφωνία για την επόμενη ημέρα μετά το Μνημόνιο το αργότερο ως τον Φεβρουάριο. Τότε δηλαδή που ξεκινά σύμφωνα με το Σύνταγμα η διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Οι Σαμαράς και Βενιζέλος διεκδικούν πολιτικό, ή εθνικό όπως τον ονομάζουν, χρόνο, χωρίς να παραγνωρίζουν ότι οι εξελίξεις ενδέχεται να ανατρέψουν τους σχεδιασμούς τους.
Για την τελική μάχη έχουν επιστρατευθεί και άλλοι παράγοντες, οι οποίοι είτε φανερά, όπως ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, είτε μυστικά θα ενεργοποιήσουν το δίκτυο των γνωριμιών τους ώστε να επέλθει ένας λογικός συμβιβασμός με την τρόικα.


Ρωγμές στο μέτωπο των δανειστών
Στα όρια της εξέγερσης οι βουλευτές
Προς όφελος της Ελλάδας μπορεί να λειτουργήσει η διάσταση απόψεων ανάμεσα στην Ευρώπη και στο ΔΝΤ που εκδηλώθηκε στο Euroworking Group. Ενώ στο Παρίσι το μέτωπο των δανειστών ήταν ενιαίο, στις Βρυξέλλες οι Ευρωπαίοι αντιτάχθηκαν στην απαίτηση του ΔΝΤ για εξάμηνη παράταση του προγράμματος προκρίνοντας την ολιγοήμερη παράτασή του για τεχνικούς λόγους, ακριβώς αυτό που ζητεί και η ελληνική κυβέρνηση.
Την Παρασκευή στάλθηκαν νέες προτάσεις από το υπουργείο Οικονομικών προς την τρόικα και αναμενόταν πυρετός διαβουλεύσεων, χωρίς να αποκλείονται και οι τηλεδιασκέψεις προκειμένου να δοθεί ημερομηνία επιστροφής της τρόικας στην Αθήνα.
Την Τετάρτη ξεκινά στην Ολομέλεια της Βουλής η συζήτηση για τον κρατικό προϋπολογισμό, η οποία θα ολοκληρωθεί με την ονομαστική ψηφοφορία της Κυριακής, παραμονές του Eurogroup. Αν υπάρξει συμφωνία, τα μέτρα που δεν περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό θα ενσωματωθούν σε νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης για το ΕΣΠΑ.
Η συζήτηση στη Βουλή αναμένεται να γίνει σε εκρηκτικό κλίμα. Είναι η πρώτη φορά που βουλευτές της ΝΔ και του ΠαΣοΚ εμφανίζονται τόσο κατηγορηματικοί ως προς τη στάση τους εφόσον κληθούν να νομιμοποιήσουν διά της ψήφου τους τυχόν νέα επώδυνα μέτρα. Την ατμόσφαιρα αποτύπωσε κορυφαίος «πράσινος» βουλευτής: «Δεν υπάρχει πλέον κανένα περιθώριο να ψηφίσουμε νέα μέτρα» επισήμανε, προσθέτοντας ότι «κάθε περαιτέρω αξίωση εκ μέρους της τρόικας είναι εκτός ορίων αντοχής των βουλευτών και κυρίως της κοινωνίας». Αντιστοίχως έμπειρος βουλευτής της ΝΔ παρατηρούσε πως πολλοί «γαλάζιοι» βουλευτές «ξέρουν ότι δεν θα επανεκλεγούν και άρα δεν θα ψηφίσουν νέα μέτρα, επιλέγοντας τουλάχιστον να φύγουν με το κεφάλι ψηλά».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ