Από τη ληστεία στο Λούβρο στην Εθνική Πινακοθήκη: 9 κλοπές από μουσεία που συντάραξαν τον κόσμο

7 λεπτά. Τόσα χρειάστηκαν οι άγνωστοι μέχρι στιγμής ληστές για να σηκώσουν στον αέρα –στην κυριολεξία-, 8 ανεκτίμητης αξίας κομμάτια από την ιστορική συλλογή κοσμημάτων του στέμματος της Γαλλίας που εκτίθεντο στο Λούβρο και συγκεκριμένα στην «γκαλερί Απόλλων» του μουσείου. 

Στα κλοπιμαία περιλαμβάνονται ένα βασιλικό κολιέ από ζαφείρι, ένα βασιλικό περιδέραιο από σμαράγδια με τα σκουλαρίκια του και ένα διάδημα που φορούσε η αυτοκράτειρα Ευγενία, η σύζυγος του Ναπολέοντα Γ΄, ηγεμόνα της Γαλλίας του 19ου αιώνα.

Πρόκειται για μία από τις πιο συναρπαστικές περιπτώσεις τέτοιων ληστειών καθώς έγινε ενώ το μουσείο ήταν ανοιχτό και με απολύτως κινηματογραφικό τρόπο. 

Με αναβατήρα κατάφεραν οι ληστές και μπήκαν στον δεύτερο όροφο του μουσείου, αφού έσπασαν τα παράθυρα με τροχό ενεργοποιώντας  τον συναγερμό. Στη συνέχεια, έσπασαν δύο προθήκες, ενεργοποιώντας κι άλλους συναγερμούς, και άρπαξαν τα πολύτιμα αντικείμενα. Διέφυγαν με δύο μέλη της ομάδας τους που περίμεναν στο έδαφος με σκούτερ και μέχρι στιγμής δεν έχουν βρεθεί από τις αρχές.

Το ατιμωμένο μουσείο παραμένει κλειστό από την Κυριακή που συνέβη το περιστατικό με τους εργαζομένους να μιλούν για υποστελέχωση και αδυναμία να ελέγξουν την αυξημένη κίνηση επισκεπτών. 

Ο πρόεδρος Εμμανιουέλ Μακρόν διαβεβαιώνει ότι οι ληστές θα βρεθούν και θα τιμωρηθούν, ενώ τα κοσμήματα θα επιστρέψουν ξανά στην θέση τους.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που τέτοιου είδους ληστείες είναι συναρπαστικές για το κοινό, αφού συνδυάζουν ένα καλοδουλεμένο σχέδιο δράσης σε χώρους εξαιρετικά καλά φυλασσόμενους με τα κλοπιμαία να αποτελούν αντικείμενα υψηλής χρηματικής, ιστορικής και εθνικής σημασίας. 

Με αφορμή λοιπόν το τελευταίο περιστατικό που έχει βάλει φωτιά στο ήδη πολύπαθο πολιτικό σκηνικό της Γαλλίας, κάνουμε ένα ταξίδι στον χρόνο σε άλλες ιστορικές ληστείες που εξακολουθούν να συναρπάζουν. 

Όταν η Μόνα Λίζα έγινε θρύλος

Ξεκινάμε από το ίδιο το Λούβρο, το 1911. Ένα άγνωστο, σχετικά, μέχρι τότε έργο τέχνης, που απεικόνιζε μία γυναίκα με ένα μυστηριώδες χαμόγελο, ζωγραφισμένο όμως από τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι, είχε τραβήξει την προσοχή του Βιντσέντζο Περούτζια, πρώην υπαλλήλου του μουσείου, ο οποίος κατασκεύαζε πλαίσια και ειδικές προθήκες για τα έργα. 

Φορώντας την παλιά του στολή εργασίας και φυσικά χωρίς να τον σταματήσει κανείς, μπήκε στο Σαλόν Καρέ (Salon Carré) και αφαίρεσε τη Μόνα Λίζα από το προστατευτικό της πλαίσιο, το οποίο είχε κατασκευάσει ο ίδιος. 

Την έκρυψε κάτω από την καμπαρντίνα του και έφυγε πάλι ανενόχλητος. 

Επειδή εκείνη την εποχή ήταν συνήθης πρακτική να αφαιρούνται οι πίνακες για λίγο για συντήρηση ή φωτογράφιση, για ένα ολόκληρο 24ωρο κανείς δεν παρατήρησε ότι το έργο έλειπε. 

Το έγκλημα αποκαλύφθηκε μόνο όταν ένας πλούσιος θαμώνας εμφανίστηκε στο Salon Carré για να εργαστεί σε έναν πίνακα της γκαλερί. 

Το ανθρωποκυνηγητό που εξαπολύθηκε αμέσως μετά, έδωσε μυθικές διαστάσεις στον πίνακα, κάνοντάς τον διάσημο διεθνώς -οι εφημερίδες δημοσίευαν συνεχώς πρωτοσέλιδα για το χαμένο αριστούργημα.

Ακόμη και ο, νεαρός τότε, Πάμπλο Πικάσο ανακρίθηκε ως ύποπτος. Στην διάρκεια της ανάκρισης  αποκαλύφθηκε ότι ήταν αναμεμειγμένος με μια άλλη κλοπή (ο καλλιτέχνης είχε αγοράσει ένα ζευγάρι αρχαίων κεφαλών αγαλμάτων από την Ιβηρική Αυτοκρατορία που είχαν κλαπεί λίγα χρόνια νωρίτερα. Από φόβο μήπως διωχθεί κατά τη διάρκεια της υπόθεσης της Μόνα Λίζα παρέδωσε ο ίδιος τα κλοπιμαία στην αστυνομία).

Το έγκλημα εξιχνιάστηκε δύο χρόνια αργότερα, όταν ο Περούτζια προσπάθησε να πουλήσει τη Μόνα Λίζα σε ένα μουσείο στην Φλωρεντία. 

Κατά τη διάρκεια της δίκης που ακολούθησε, ο κατηγορούμενος ισχυρίστηκε ότι είχε κλέψει τον πίνακα του Ντα Βίντσι για χάρη της πατρίδας του της Ιταλίας, στην οποία θεωρούσε ότι ανήκε δικαιωματικά. 

Η μαύρη μέρα για τον Ιμπρεσιονισμό

Παραμένουμε στο Παρίσι και σε μια λιγότερη γνωστή ληστεία, αλλά άκρως συναρπαστική. 

20 Οκτωβρίου 1985, και μέσα στο Μουσείο Μαρμοτάν Μονέ (Musée Marmottan Monet), στο κομψό 16ο διαμέρισμα της γαλλικής πρωτεύουσας, όλα κυλούσαν φυσιολογικά. 

Ξαφνικά, ανάμεσα στους επισκέπτες, πέντε άνδρες βγάζουν όπλα και εγκλωβίζουν προσωπικό και τουρίστες σε μία από τις αίθουσες. Μέσα σε πέντε λεπτά είχαν κατεβάσει από τους τοίχους τα πιο πολύτιμα έργα του μουσείου, εννέα αριστουργήματα του ιμπρεσιονισμού. 

Ανάμεσά τους και η «Εντύπωση, Ανατολή του Ήλιου» (Impression, Soleil Levant) του Κλοντ Μονέ, το έργο που χάρισε το όνομά του σε ολόκληρο το καλλιτεχνικό ρεύμα του Ιμπρεσσιονισμού.

Οι δράστες είχαν φτάσει σαν απλοί επισκέπτες, αγοράζοντας εισιτήρια και περιδιαβαίνοντας τις αίθουσες. Όπως περιέγραψαν μάρτυρες, οι πίνακες αφαιρέθηκαν «με χειρουργική ακρίβεια». 

Οι ληστές τοποθέτησαν τα έργα σε ένα γκρι αυτοκίνητο που είχαν διπλοπαρκάρει μπροστά στην είσοδο και εξαφανίστηκαν.Στη λεία τους περιλαμβάνονταν πέντε έργα του Μονέ, δύο του Ρενουάρ, ένα της Μπερτ Μοριζό και ένα του Ναρούς, συνολικής αξίας περίπου 20 εκατομμυρίων δολαρίων.

Ο επιμελητής του μουσείου, Ιβ Μπρεγιέ, δήλωσε ότι ήταν η πρώτη φορά που στη Γαλλία σημειωνόταν ληστεία μουσείου με όπλα. Οι αρχές εκτίμησαν ότι πρόκειται για κλοπή κατόπιν παραγγελίας, καθώς τα έργα ήταν τόσο γνωστά που θα ήταν αδύνατο να πωληθούν νόμιμα.

Η αστυνομία έφτασε στο σημείο αφού οι δράστες είχαν εξαφανιστεί, καθώς το σύστημα συναγερμού λειτουργούσε μόνο τις νυχτερινές ώρες, όταν το μουσείο ήταν κλειστό. Οι φύλακες κατέθεσαν ότι οι ληστές μιλούσαν γαλλικά, έδρασαν ψύχραιμα και έδειχναν να γνωρίζουν ακριβώς τι αναζητούσαν.

Για πέντε χρόνια, κανένα ίχνος των έργων δεν βρέθηκε, μέχρι που το 1990, η αστυνομία εντόπισε και τα εννέα σε μια βίλα στην Κορσική. Στην επιχείρηση που ακολούθησε, συνελήφθησαν επτά άτομα, ανάμεσά τους και ο εγκέφαλος της ομάδας, γνωστός κακοποιός με διασυνδέσεις στο οργανωμένο έγκλημα. 

Τα έργα επέστρεψαν στο μουσείο σε σχετικά καλή κατάσταση και, έκτοτε, φυλάσσονται κάτω από αυστηρότατα μέτρα ασφαλείας.

Η Ληστεία του Αιώνα που έγινε σειρά ντοκιμαντέρ στο Netflix

Τα ξημερώματα της 18ης Μαρτίου 1990, δύο άνδρες μεταμφιεσμένοι σε αστυνομικούς στάθμευσαν έξω από το Isabella Stewart Gardner Museum στη Βοστώνη. Με πρόφαση ότι είχαν κληθεί για διατάραξη της οικιακής ειρήνης, έπεισαν τους φύλακες, να τους επιτρέψουν την είσοδο. 

Λίγα λεπτά αργότερα, οι φύλακες θα βρίσκονταν δεμένοι στο υπόγειο, καθώς οι εισβολείς θα εκτελούσαν ανενόχλητοι το έργο τους.

Μέσα σε 81 λεπτά αφαίρεσαν 13 έργα ανυπολόγιστης αξίας, συμπεριλαμβανομένων των «Το Κοντσέρτο» του Βερμέερ, «Η Θύελλα στη Θάλασσα της Γαλιλαίας» του Ρέμπραντ, «Chez Tortoni» του Μανέ, σκίτσα του Ντεγκά και δύο μικροαντικείμενα -ένα κινέζικο κύπελλο και ένα χάλκινο αυτοκρατορικό έμβλημα. 

Παρόλο που η συνολική αξία των κλεμμένων ξεπερνούσε τα 500 εκ. δολάρια, οι ληστές θα μπορούσαν να είχαν διαφύγει με ακόμη μεγαλύτερη λεία καθώς αγνόησαν άλλα έργα πολύ μεγαλύτερης αξίας που βρίσκονταν κοντά τους. 

Για πολλούς αυτό υποδήλωνε για του ληστές έλλειψη γνώσης περί τέχνης και κατά άλλους απλή βιασύνη.

Τριαντα-πέντε χρόνια αργότερα, το έγκλημα παραμένει ανεξιχνίαστο, παρόλο που το FBI ανέλαβε αμέσως την έρευνα. 

Πρόκειται για την πιο συναρπαστική ληστεία μουσείου, η οποία μάλιστα ενέπνευσε το 2021 μίνι σειρά ντοκιμαντέρ – This Is a Robbery: The World’s Biggest Art Heist-, που προβλήθηκε από το NETFLIX.

Σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε, οι κλέφτες ήξεραν πώς να αποφύγουν τις κάμερες, ποια σημεία να παρακάμψουν και πώς να αφαιρέσουν εύκολα και γρήγορα τα έργα από τις προθήκες τους. 

Άφησαν όμως πίσω τους ζημιές, τις οποίες οι υπεύθυνοι δεν διόρθωσαν και παράλληλα άφησαν όπως βρήκαν τα κάδρα κρεμασμένα άδεια στου τοίχους για να θυμίζουν σε όλους το έγκλημα, αλλά και ως φόρο τιμής στα έργα που λείπουν. 

Αντικρουόμενες θεωρίες συνεχίζουν να περιβάλλουν το μυστήριο, όπως εκείνες για συμμετοχή της μαφίας της Βοστώνης, για εμπλοκή διαβόητων κακοποιών όπως του Μπόμπι Ντονάτι και του Ρόμπερτ Τζεντίλ, ακόμα και υποψίες για συνεργό μέσα από το μουσείο. 

Παρ’ όλα αυτά καμία από τις θεωρίες δεν έχει επιβεβαιωθεί, κανένα από τα έργα δεν έχει εντοπιστεί και κανείς ποτέ δεν καταδικάστηκε για το έγκλημα –παρά μάλιστα το γεγονός ότι προσφέρεται αμοιβή δέκα εκατομμυρίων δολαρίων για πληροφορίες που θα οδηγήσουν στην επιστροφή των έργων. 

Θρίλερ με αίσιο τέλος στον «Πράσινο Θόλο» της Δρέσδης 

Ήταν 25 Νοεμβρίου 2019 όταν διαρρήκτες εισέβαλαν στο ιστορικό μουσείο Πράσινος Θόλος (Grünes Gewölbe) στο κάστρο της Δρέσδης, αφαιρώντας βασιλικά κοσμήματα ανεκτίμητης πολιτιστικής αξίας.

Η συγκεκριμένη ληστεία μπήκε στη λίστα μας όχι τόσο για το μεγάλο ποσό και την αξία των κλοπιμαίων (περίπου 113 εκ. δολάρια), όσο για τον εντυπωσιακό τρόπο που επέλεξαν οι ληστές να δράσουν. 

Λίγο πριν από τη διάρρηξη, έβαλαν φωτιά στη γέφυρα του Αυγούστου, που ενώνει την παλιά με τη νέα πόλη και είναι κοντά στο κάστρο. Η φωτιά προκάλεσε βλάβη σε ηλεκτρικό πίνακα και διακοπή ρεύματος σε ένα κομμάτι της περιοχής, καθώς και στο μουσείο και σε μέρος του συστήματος ασφαλείας.

Μέσα στο σκοτάδι οι ληστές έκοψαν τα σιδερένια κάγκελα ενός παραθύρου, μπήκαν στην αίθουσα που βρίσκονταν πολύτιμα κοσμήματα και μέσα σε λίγα λεπτά έσπασαν τις προθήκες με τσεκούρι. Οι κάμερες ασφαλείας κατέγραψαν δύο άτομα να αφαιρούν τρία σετ κοσμημάτων του 18ου αιώνα, στολισμένα με διαμάντια, ρουμπίνια, σμαράγδια και ζαφείρια.

Ανάμεσα στα κλοπιμαία βρισκόταν το Διαμάντι της Δρέσδης των 62 καρατίων, ο αστέρας του Τάγματος του Λευκού Αετού της Πολωνίας, μια επολέτα (επωμίδα) και μία καρφίτσα με διαμάντι 16 καρατίων. 

Οι φύλακες, ακολουθώντας το πρωτόκολλο, ειδοποίησαν την αστυνομία χωρίς να επέμβουν, καθώς ήταν άοπλοι. Μέχρι να φτάσουν τα περιπολικά, οι δράστες είχαν διαφύγει με ένα αυτοκίνητο, το οποίο αργότερα βρέθηκε καμένο.

Η εκτεταμένη επιχείρηση της αστυνομίας έφτασε μέχρι το Βερολίνο και συγκεκριμένα στη συμμορία Ρέμμο, γνωστή από την κλοπή του χρυσού νομίσματος «Big Maple Leaf» (νόμισμα αξίας 4 εκατομμυρίων ευρώ που εκλάπη από μουσείο του Βερολίνου στις 27 Μαρτίου 2017).

 Τον Νοέμβριο του 2020 έγιναν ταυτόχρονες έρευνες σε 18 κατοικίες και συνελήφθησαν τέσσερα μέλη της οικογένειας και έναν χρόνο αργότερα απαγγέλθηκαν κατηγορίες σε έξι άνδρες, ηλικίας 22 έως 28 ετών, για οργανωμένη ληστεία και εμπρησμό.

Πέντε μέλη καταδικάστηκαν για τη συμμετοχή τους στην υπόθεση. Έπειτα από διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις αρχές και τους δικηγόρους των κατηγορουμένων, ανακτήθηκαν 31 από τα κλοπιμαία, τα οποία επεστράφησαν στο μουσείο.

Η Κραυγή, οι δύο κλοπές και η ειρωνία των δραστών

«Ευχαριστούμε για την κακή ασφάλεια», έγραφε το ειρωνικό σημείωμα που άφησαν πίσω τους οι δύο άνδρες που στις 12 Φεβρουαρίου 1994 αφαίρεσαν από την Εθνική Πινακοθήκη του Όσλο την «Κραυγή» του Έντβαρντ Μουνκ (έκδοση 1893).

Αναμφισβήτητα ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα και πολυπόθητα έργα τέχνης σε ολόκληρο τον κόσμο, ο πίνακας έχει επιχειρηθεί να κλαπεί όχι μία, αλλά δύο φορές μέσα σε δέκα χρόνια.

Η δεύτερη ήταν στις 22 Αυγούστου 2004, όταν ένοπλοι κουκουλοφόροι μπήκαν μέρα μεσημέρι στο Μουσείο Μουνκ του Όσλο και άρπαξαν τόσο την «Κραυγή» όσο και τη «Μαντόνα». Οι δράστες διέφυγαν με αυτοκίνητο, ενώ περαστικοί πρόλαβαν να τους φωτογραφίσουν. 

Οι συλλήψεις ξεκίνησαν λίγους μήνες μετά, αλλά τα έργα παρέμεναν εξαφανισμένα και κυκλοφορούσαν φήμες ότι είχαν καταστραφεί. 

Τελικά, στις 31 Αυγούστου 2006, η αστυνομία ανακοίνωσε την ανάκτησή τους, με την «Κραυγή» να παρουσιάζει ελαφρά φθορά στην κάτω αριστερή γωνία, ενώ η «Μαντόνα» σκισίματα και τρύπες.

Τα δύο έργα εκτέθηκαν ξανά στο κοινό πριν ξεκινήσει η αποκατάσταση και το 2008 παρουσιάστηκαν πλήρως συντηρημένα στην έκθεση Scream and Madonna – Revisited.

Στην περίπτωση της πρώτης ληστείας, όταν το μουσείο αρνήθηκε να καταβάλει λύτρα ενός εκατομμυρίου δολαρίων, οι νορβηγικές αρχές, με τη βοήθεια της βρετανικής αστυνομίας και του Μουσείου Γκέτι, οργάνωσαν επιχείρηση για να παγιδεύσουν τους δράστες. 

Η Κραυγή βρέθηκε 3 περίπου μήνες μετά χωρίς να έχει υποστεί ζημιές. Λίγο αργότερα, τέσσερις άνδρες καταδικάστηκαν, ανάμεσά τους και ο Παλ Ένγκερ, που είχε ξανακλέψει έργο του Μουνκ το 1988. Ωστόσο, αφέθηκαν ελεύθεροι λόγω νομικών παρατυπιών στην επιχείρηση.

Η χρυσή τουαλέτα που καταστράφηκε ολοσχερώς

«Ποιος κλέβει τουαλέτες;», αναρωτήθηκε ο Μαουρίτσιο Κατελάν, ο πρωτοποριακός καλλιτέχνης λίγο μετά την κλοπή του πιο γνωστού του έργου, μίας τουαλέτας φτιαγμένης εξ ολοκλήρου από χρυσό 18 καρατίων -τουλάχιστον του πιο γνωστού μέχρι τότε γιατί πλέον μάλλον το έχει ξεπεράσει το Comedian, μία κολλημένη στον τοίχο μπανάνα που πουλήθηκε πριν από περίπου έναν χρόνο έναντι 6,2 εκ. δολαρίων.  

Η απάντηση στο ερώτημα είναι οι Τζέιμς Σιν (James Sheen), 40 ετών, και ο Μάικλ Τζόουνς (Michael Jones), 39 ετών, που κρίθηκαν ένοχοι για τη συμμετοχή τους στη ληστεία στο ιστορικό Blenheim Palace στην Οξφόρδη τον Σεπτέμβριο του 2019.

Το κλοπιμαίο, ένα πλήρως λειτουργικό ολόχρυσο WC, βάρους περίπου 98 κιλών, με τίτλο «America» (δημιουργήθηκε ως σατιρικό σχόλιο για τον καταναλωτισμό και τα σύμβολα του «Αμερικανικού Ονείρου»), που είχε τοποθετηθεί ως καλλιτεχνική εγκατάσταση στο παλάτι -το οποίο αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και γενέτειρα του Ουίνστον Τσώρτσιλ-, και ήταν συνδεδεμένο με το υδραυλικό σύστημα, προκαλώντας πλημμύρα και ζημιές στο κτίριο όταν αφαιρέθηκε.

Οι δύο άνδρες αποτελούσαν μέλη μιας  συμμορίας πέντε ατόμων, η οποία ολοκλήρωσε τη ληστεία σε μόλις πεντέμισι λεπτά.  Με δύο κλεμμένα οχήματα, έσπασαν τις πύλες του παλατιού και μπήκαν από παράθυρο αφού το διέρρηξαν. Χρησιμοποιώντας βαριοπούλα αποσύνδεσαν το έργο. 

Σύμφωνα με την αστυνομία, η τουαλέτα πιθανότατα διαλύθηκε και πουλήθηκε ως χρυσός, ενώ κανένα τμήμα της δεν έχει ανακτηθεί. Οι έρευνες συνεχίζονται και οι αρχές εξετάζουν το ενδεχόμενο ο χρυσός να έχει διακινηθεί στο εξωτερικό, ενώ αναζητούνται περιουσιακά στοιχεία και πολυτελή αγαθά που πιθανώς αποκτήθηκαν μετά τη ληστεία. 

Όταν εκλάπη το δώρο του Πικάσο στους Έλληνες 

Για το τέλος αφήσαμε δύο κλοπές που έλαβαν μέρος στην χώρα μας και συγκεκριμένα το 2012, η πρώτη στην Εθνική Πινακοθήκη, η οποία παρέμενε ένα μυστήριο για εννέα ολόκληρα χρόνια. 

Ξημερώματα της 9ης Ιανουαρίου άγνωστοι τότε δράστες μπήκαν στο κτίριο από μπαλκονόπορτα και μέσα σε λίγα λεπτά αφαίρεσαν δύο πίνακες του Πάμπλο Πικάσο και του Πιτ Μοντριάν.  Οι φύλακες είχαν απενεργοποιήσει ένα τμήμα του συστήματος συναγερμού καθώς είχε χτυπήσει πολλές φορές από το προηγούμενο βράδυ, μάλλον λόγω βλάβης. 

Το ένα από τα έργα που εκλάπησαν ήταν η «Κεφαλή Γυναίκας» του Πάμπλο Πικάσο, κυβιστικό πορτρέτο του 1939 που ο καλλιτέχνης είχε δωρίσει στην Ελλάδα το 1939 με αφιέρωση «στους Έλληνες, φόρος τιμής από τον Πικάσο».

Ο άλλος ήταν έργο «Ανεμόμυλος του Στάμμερ» (1909) του Πιτ Μοντριάν. Επίσης αφαιρέθηκε ένα σχέδιο του Ιταλού Γκουλιέλμο Κάτσια.

Το καλοκαίρι του 2021, έπειτα από έρευνες συνελήφθη ο 49χρονος Γιώργος Σαρματζόπουλος, ο οποίος ομολόγησε ότι ήταν εκείνος που είχε διαπράξει το έγκλημα και υπέδειξε στους αστυνομικούς το σημείο όπου είχε κρύψει τους πίνακες, έξω από την Αθήνα. 

Τα έργα βρέθηκαν τυλιγμένα σε πλαστικό κάτω από πυκνή βλάστηση. Ο ίδιος δήλωσε ότι επισκεπτόταν για μήνες την Πινακοθήκη πριν την κλοπή, μελετώντας τον χώρο και τα μέτρα ασφαλείας. Περιέγραψε πως το βράδυ της διάρρηξης μπήκε στο κτίριο, έλεγξε με κινήσεις των χεριών αν λειτουργούσαν οι αισθητήρες και, όταν αντιλήφθηκε πως ήταν απενεργοποιημένοι, προχώρησε στην αφαίρεση των έργων. 

Το έργο του Κάτσια, όπως ανέφερε, καταστράφηκε και το πέταξε. Η Εθνική Πινακοθήκη είχε παραμείνει κλειστή μετά το περιστατικό και επαναλειτούργησε το 2021, έπειτα από οκταετή ανακαίνιση και επέκταση, ύψους 59 εκατομμυρίων ευρώ. Τα έργα έχουν επανέλθει στη συλλογή της.

Η ένοπλη ληστεία στην Αρχαία Ολυμπία

Έναν μήνα μετά τη ληστεία στην Πινακοθήκη, τον Φεβρουάριο του 2012, μία άλλη σοβαρή υπόθεση απασχόλησε τον κόσμο της τέχνης, καθώς δύο ένοπλοι κουκουλοφόροι εισέβαλαν στο παλαιό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας, ακινητοποίησαν τη φύλακα με την απειλή όπλων, τη φίμωσαν και άρχισαν να σπάνε τις προθήκες. 

Οι δράστες, μιλώντας σπαστά ελληνικά και ζητώντας επίμονα «χρυσό στεφάνι», άρπαξαν περίπου 65–68 αρχαία αντικείμενα, κυρίως χάλκινα και πήλινα ειδώλια, λυχνάρια και ένα χρυσό δαχτυλίδι της Μυκηναϊκής περιόδου.

Οι αστυνομικές αρχές κινητοποιήθηκαν άμεσα, εξετάζοντας υλικό από το κύκλωμα ασφαλείας και μαρτυρίες κατοίκων, χωρίς ωστόσο να έχουν σαφή εικόνα για τη διαφυγή των δραστών. Οι αρχαιολόγοι χαρακτήρισαν την υπόθεση περίεργη, καθώς τα εκθέματα ήταν καταγεγραμμένα και δύσκολα θα μπορούσαν να πουληθούν στη «μαύρη αγορά».

Το γεγονός προκάλεσε πολιτικές αναταράξεις, καθώς ο τότε υπουργός Πολιτισμού Παύλος Γερουλάνος υπέβαλε την παραίτησή του στον πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο, επικαλούμενος λόγους ηθικής και πολιτικής τάξης -δεδομένης και της προηγούμενης κλοπής στην Πινακοθήκη. Ο ίδιος μετέβη στην Ολυμπία μαζί με τη γενική γραμματέα του ΥΠΠΟΤ Λίνα Μενδώνη και άλλα στελέχη για να επιβλέψουν τις έρευνες.

Το μουσείο, το οποίο στεγάζει αντικείμενα που σχετίζονται με τους Ολυμπιακούς Αγώνες της αρχαιότητας, είχε ανακαινιστεί ενόψει των Ολυμπιακών του 2004. Το Υπουργείο Πολιτισμού επιβεβαίωσε ότι τα εκλάπησαν κυρίως μικροαντικείμενα αρχαιολογικής αξίας, όχι μεγάλης οικονομικής, αλλά τεράστιας ιστορικής σημασίας.

Το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, η Ασφάλεια Πατρών, μετά από έρευνες συνέλαβαν τρεις Έλληνες, σε βάρος των οποίων σχηματίστηκε δικογραφία κακουργηματικού χαρακτήρα για τη ληστεία.

Πηγές: BHMA, New York Times, Reuters, Wikipedia, Guardian, Smisthonianmag, National Geographic, artnews.com