Ενόσω οι Πορτορικανοί εγκαταλείπουν τον χρεοκοπημένο τόπο τους την τελευταία τετραετία, ρίχνοντας πίσω τους «μαύρη πέτρα», ορδές πλούσιων κάνουν ακριβώς το αντίστροφο ταξίδι.

Στο νησί της Καραϊβικής και έδαφος (πλην όμως όχι πολιτεία) των ΗΠΑ συνέρρευσαν και συνεχίζουν να συρρέουν υπεράκτια τραπεζικά ιδρύματα και νεόπλουτοι των κρυπτονομισμάτων.

Το βασικό τους κίνητρο δεν ήταν φυσικά το ειδυλλιακό τοπίο, αλλά τα «παραθυράκια» του νόμου και οι νέες γενναίες φοροαπαλλαγές ειδικά για αυτές τις κατηγορίες, με… μπόνους την ασφάλεια της σταθερότητας των ΗΠΑ.

Το 2018, μάλιστα, οι κρυπτο-επενδυτές έδωσαν ώθηση στην ίδρυση της δικής τους κοινότητας στην πρωτεύουσα Σαν Χουάν, βαφτίζοντάς την «Πουερτοπία»: έναν συνδυασμό του ονόματος του νέου τόπου τους, του Πουέρτο Ρίκο, και μιας καπιταλιστικής ουτοπίας που ευαγγελίζονταν ότι θα εγκαθιδρύσουν, όπου το χρήμα θα είναι εικονικό και οι «χρυσές» ψηφιακές περιουσίες τους άθικτες από φορους.

Έκτοτε, οι φερόμενοι κρυπτο-ουτοπιστές μεγαλώνουν σε πληθυσμό και αγοράζουν μανιωδώς ακίνητα και εκτάσεις, εκτινάσσοντας στα ύψη τις τιμές και εντείνοντας τις πιέσεις στην τοπική κυβέρνηση για την ίδρυση της πρώτης τράπεζας κρυπτονομισμάτων.

Προς το παρόν, αυτή αρκείται στις απαράμιλλες φοροαπαλλαγές.

Φορο-«πάρτι»… για λίγους

Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, για τους νεόπλουτους «αποίκους» του Πουέρτο Ρίκο -συνδεδεμένου εδάφους στην αμερικανική επικράτεια- τα κέρδη από τις επενδύσεις σε κρυπτονομίσματα παραμένουν στο φορολογικό απυρόβλητο.

Βάσει του εγχώριου Νόμου 22, οι κάτοικοι του νησιού απαλλάσσονται από την καταβολή φόρων για υπεραξίες, τόκους και μερίσματα.

Προϋπόθεση είναι να ζουν στο Πουέρτο Ρίκο για τουλάχιστον το μισό του έτους (183 ημέρες) .

Κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι οι… εισερχόμενοι μπορούν απλά να περνούν «ζάχαρη» στα εδάφη του τους μήνες της καλοκαιρίας, χωρίς να παραιτούνται της διαμονής στις ΗΠΑ, απολαμβάνοντας με τη «βούλα» τη δυνατότητα μιας νομιμότυπης φοροαποφυγής.

Ουδόλως τυχαία, εκεί έχουν μετακομίσει -μεταξύ άλλων- εταιρείες όπως το Pantera Capital, ένα hedge fund που εστιάζει σε κρυπτονομίσματα.

Η SuperRare, γνωστή στη Σίλικον Βάλεϊ και στην αγορά της κρυπτο-αγοράς των NFT.

Ο Αμερικανός κροίσος Λόγκαν Πολ, «αστέρας» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ιδρυτής του CryptoZoo.

Ακόμη και ο δισεκατομμυριούχος διαχειριστής hedge fund Τζον Πόλσον, σύμφωνα με αμερικανικά ΜΜΕ.

Στο μεσοδιάστημα, τα φώτα της δημοσιότητας συγκέντρωσε εσχάτως το Πουέρτο Ρίκο με την είδηση ότι είναι πλεόν η νέα «πατρίδα» για τη διάσημη μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος στις ΗΠΑ, Φράνσις Χάουγκεν,  οι υγκλονιστικές αποκαλύψεις της oποίας έχουν βάλει στο «κάδρο» της πρακτικές του τεχνολογικού κολοσσού του Μαρκ Ζούκερμπεργκ.

Κατά δήλωσή της στους New York Times, είναι «για το άμεσο μέλλον καλά, καθώς αγόρασα κρυπτονομίσματα την κατάλληλη στιγμή».

Μηδέν εις το πηλίκον

Ενδειτική της αθρόας προέλευσης κρυπτο-επενδυτών στο Πουέρτο Ρίκο είναι η ίδρυση της Εμπορικής Ένωσης  Blockchain και η διοργάνωση της πρώτης στα χρονικά του νησιού εβδομάδας Blockchain, τον προσεχή Δεκέμβριο.

Ζητούμενο είναι η προσέλκυση ενδιαφέροντος ακόμη περισσότερων επιχειρήσεων και επενδυτών.

Αναλυτές επισημαίνουν ότι το εγχείρημα φέρνει μοιραία το Πουέρτο Ρίκο σε ευθύ ανταγωνισμό με το κοντινό Ελ Σαλβαδόρ, που σε μια αμφιλεγόμενη απόφαση -και σε μία παγκόσμια πρώτη-  υιοθέτησε από τον περασμένο Σεπτέμβριο το Bitcoin ως δεύτερο επίσημο νόμισμα, παράλληλα με το αμερικανικό δολάριο.

Στο μεσοδιάστημα, μερίδιο στον ανταγωνισμό για την προσέλκυση επενδυτών σε κρυπτονομίσματα διεκδικούν με… αξιώσεις και εξίσου γενναία κίνητρα φοροαπαλλαγής και άλλα μέρη, όπως τα νησιά Κέιμαν (βρετανικό υπερπόντιο έδαφος στην Καραϊβική), η Ομοσπονδία Αγίου Χριστοφόρου και Νέβις (νησιωτικό κράτος επίσης στην Καραϊβική και το μικρότερο του δυτικού ημισφαιρίου), η Μάλτα, η Ελβετία και η Πορτογαλία.

Όχι τυχαία, στη συντριπτική πλειονότητά τους αποτελούν φορολογικούς παραδείσους.

Επίσης όχι τυχαία, ειδικά για μέρη όπως το Πουέρτο Ρίκο -που τα τελευταία χρόνια βιώνει τις συνέπειες μιας απότομης αποβιομηχάνισης, μιας χρόνιας ύφεσης και μιας ελεγχόμενης από την Ουάσιγκτον αναδιάρθρωσης χρέους- αυτή η πρακτική προσέλκυσης κεφαλαίων αποτελεί για τον τοπικό πληθυσμό μια «τρύπα στο νερό».

Οι κρυπτο-επενδυτές δεν χτίζουν εργοστάσια, ούτε  απασχολούν μεγάλο αριθμό Πορτορικανών, ώστε να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας.

Οι ανισότητες στη νησιωτική χώρα γίνονται εν τω μεταξύ όλο και πιο εμφανείς.

Το ίδιο αναμένεται και για τις μεταναστευτικές ροές.