Παρότι συνιστά μια κατασκευαστική πρόκληση, εμείς θα μιλήσουμε για τη σαρωτική ομορφιά και την ηρεμία που αποπνέει ένας αρχιτεκτονικός όγκος που μοιάζει να επιπλέει πάνω σε μια υδάτινη επιφάνεια. Οπως το «Το κτίριο πάνω στο νερό» (2014) από τον πορτογάλο αρχιτέκτονα Κάρλος Καστανέιρα και τον βραβευμένο με Pritzker (1992) συμπατριώτη του Αλβαρο Σίζα, το οποίο βρίσκεται στο Βιομηχανικό Πάρκο της πόλης Χουάι Αν στην επαρχία Τσιανγκσού και στεγάζει τα γραφεία της εταιρείας Shihlien Chemical Industrial Jiangsu Co. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα εργοστάσια παραγωγής ανθρακικού νατρίου και χλωριούχου αμμωνίου στον κόσμο, το οποίο χρησιμοποιεί τις πιο προηγμένες τεχνολογίες κατασκευής. To κτίριο – το πρώτο στην Κίνα για τον παγκοσμίως γνωστό Σίζα – βρίσκεται πάνω σε μια τεχνητή λίμνη επιφάνειας 100.000 τ.μ. και έχει χτιστεί από λευκό σκυρόδεμα. Μοιάζει να κυματίζει απαλά πάνω στο νερό, ενώ παράλληλα θυμίζει έναν λιτό, κινεζικό δράκο. Δεν είναι τυχαίο ότι όταν ο Σίζα τιμήθηκε με το Pritzker η αρμόδια επιτροπή αναφερόταν στο έργο του ως τη «χαρά των αισθήσεων, καθώς προκαλεί ευεξία πνεύματος. Κάθε γραμμή και κάθε καμπύλη του είναι τοποθετημένες με ικανότητα και σιγουριά». Το ίδιο συμβαίνει και στην Κίνα. Το περίγραμμα του συμπλέγματος των ορθογώνιων κατά βάση κτιρίων όπου στεγάζεται το συγκρότημα γραφείων δημιουργεί εντυπωσιακές καμπύλες γεωμετρίες, ενώ μια σειρά από γέφυρες συνδέουν χώρους, επίπεδα και όγκους. Σε συνεχή αλληλεπίδραση με το περιβάλλον – είτε πρόκειται για τις μεταβαλλόμενες αποχρώσεις των προσόψεών του χάρη στις αντανακλάσεις του νερού είτε για τους διαφορετικούς τόνους φωτός και σκιάς που πέφτουν επάνω του – ανάλογα με την ώρα της ημέρας, το κτίριο μοιάζει να αλλάζει «επιδερμίδα».
Και πάλι στην Κίνα, το Kέντρο Περιβαλλοντικής Προστασίας Νερού (2019) που σχεδίασε το γραφείο DnA Design and Architecture με βάση το Πεκίνο, βρίσκεται στην επαρχία Tσετσιάνγκ και την πόλη Λισούι που κυριολεκτικά σημαίνει «Ομορφα νερά». Αρχικά είχε σχεδιαστεί ως Κέντρο Διαχείρισης Εγκαταστάσεων Νερού, όμως το 2016 μετασχηματίστηκε σε ένα Υδρολογικό Πάρκο που θα λειτουργεί ως πολιτιστικό και ψυχαγωγικό hub για την ευρύτερη περιοχή. Το Κέντρο βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Σονγκγίν και πρόκειται επί της ουσίας για ένα σύμπλεγμα κτιρίων. Οι δημόσιοι χώροι τους βρίσκονται μέσα σε καμπύλους όγκους αλλά και εξωτερικά, για παράδειγμα με τη μορφή αμφιθεάτρων. Τα κτίρια διασταυρώνονται με το πάρκο νερού στο επίπεδο του ισογείου και έτσι δημιουργούνται υδάτινες αυλές. Ορισμένες μικρές γέφυρες και μικρο-φράγματα απηχούν τις απόπειρες για την περιβαλλοντική προστασία της περιοχής.
Στην εξίσου μακρινή Αυστραλία, οι Baca Architects από το Λονδίνο σχεδίασαν ένα θαλάσσιο παρατηρητήριο, το Australian Underwater Discovery Centre (ένα μέρος του αναμένεται μέσα στο 2022), το οποίο θυμίζει μια φάλαινα που βγαίνει από τη θάλασσα ανοιχτά των ακτών του κόλπου Τζίογκραφ, στο τέλος της προβλήτας Μπούσελτον – μήκους 1.821 μέτρων, παρακαλώ – στη Δυτική Αυστραλία, δύο ώρες έξω από το Περθ. Τμήμα του κτιρίου βρίσκεται υποθαλάσσια και μέσα από ένα μεγάλο παράθυρο οι επισκέπτες θα μπορούν να βλέπουν τον βυθό της θάλασσας. Το κτίριο των Baca Architects έρχεται να αντικαταστήσει ένα προϋπάρχον παρατηρητήριο, το οποίο όμως είχε πολύ μειωμένη επισκεψιμότητα. Ο στόχος είναι να γίνει το μεγαλύτερο του είδους του στον κόσμο και να καταστεί δημοφιλές τόσο στους απλούς επισκέπτες όσο και στους επιστήμονες που θέλουν να παρατηρήσουν τη θαλάσσια ζωή της περιοχής.
Ας έρθουμε όμως και στην Ευρώπη. Λέγεται Den Blå Planet ή Τhe Blue Planet (Ο Μπλε Πλανήτης, 2014) και είναι το Εθνικό Ενυδρείο της Δανίας. Σχεδιάστηκε από τους δανούς αρχιτέκτονες 3ΧΝ και βρίσκεται στη μαρίνα του προαστίου Kastrup στην Κοπεγχάγη. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό κτίριο, καθώς είναι εμπνευσμένο από τα ρεύματα του νερού και τα κοπάδια ψαριών που στροβιλίζονται στη θάλασσα. Οπότε το σχήμα του θυμίζει μια δίνη νερού έτοιμη να ρουφήξει τους επισκέπτες στο εσωτερικό της, η οποία είναι απόλυτα ευδιάκριτη σε όσους προσεγγίζουν την Κοπεγχάγη από το αεροδρόμιο της πόλης. Η πρόσοψή του είναι καλυμμένη με μικρά πλακίδια αλουμινίου που μοιάζουν με διαμαντάκια τα οποία αντανακλούν τα χρώματα και το φως από τον ουρανό, κάτι που προσδίδει χαρακτηριστικά χαμαιλέοντα στο κτίριο. Πρόκειται για το μεγαλύτερο του είδους του στη Βόρεια Ευρώπη και στο εσωτερικό του περιέχει επτά εκατομμύρια λίτρα νερού σε 53 δεξαμενές όπου φιλοξενούνται περισσότερα από 450 είδη ψαριών και λοιπών οργανισμών που απαντώνται σε ποτάμια, λίμνες και θάλασσες.
Κάθε κτίριο των Νορβηγών Snøhetta είναι ένα αρχιτεκτονικό θαύμα, όμως το ξενοδοχείο «Svart» αναμένεται να ξεπεράσει σε δέος τα προηγούμενα πρότζεκτ τους. Οταν και εφόσον ολοκληρωθεί δηλαδή, καθώς για την ώρα έχει «παγώσει». Ενα σχήμα λόγου που αποκτά ειρωνική χροιά αν αναλογιστεί κανείς ότι θα κατασκευαστεί στους πρόποδες του παγετώνα Σβάρτισεν στην επαρχία Μελόι της Βόρειας Νορβηγίας, κοντά στον Αρκτικό Κύκλο. Oταν λοιπόν αποπερατωθεί, θα είναι το πρώτο κτίριο που όχι μόνο θα λειτουργεί με μειωμένο ενεργειακό αποτύπωμα της τάξεως του 85%, αλλά θα παράγει και τη δική του ενέργεια, κάτι πολύ σημαντικό για το αγνό αρκτικό περιβάλλον του.
