Η εξέλιξη σε σύγχρονο διαχειριστή σιδηροδρομικής υποδομής που θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της ανοιχτής ευρωπαϊκής αγοράς, καθρεφτίζεται στους στόχους του πενταετούς Επιχειρησιακού Σχεδίου του ΟΣΕ.
Από την εφαρμογή των προβλεπόμενων δράσεων, συνολικού προϋπολογισμού 526,82 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 487,97 εκατ. ίδιοι πόροι, θα κριθεί όχι μόνο εάν έχουν ερμηνευθεί σωστά οι διεθνείς τάσεις σε συνδυασμό με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, αλλά κυρίως αν το τρένο εξελιχθεί σε μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.
Η ενίσχυση των εσόδων από την κυκλοφορία (σε ποσοστό που το 2021 και το 2022 θα φτάσει το 49% ετησίως, με αιχμή την αύξηση των χρεώσεων χρήσης της υποδομής, αλλά και την είσοδο νέων operators στην αγορά), είναι ο ένας πυλώνας. Ήδη, η δήλωση δικτύου του 2019 περιλαμβάνει αυξήσεις της τάξεως του 2%.
Σημαντική όμως ανατίμηση των τελών χρήσης θα γίνει από το 2021 (+40% ετησίως), δεδομένης της ολοκλήρωσης μεγάλων έργων αναβάθμισης του δικτύου, με τον βασικό σιδηροδρομικό άξονα Αθήνας-Θεσσαλονίκης να «τρέχει» πια με υψηλές ταχύτητες. Η συνολική αύξηση σε βάθος τετραετίας θα φτάσει στα επιβατικά 143% και στα εμπορικά 160%. Εκτιμάται ότι τα εν λόγω έσοδα που το 2017 έφτασαν τα 14,5 εκατ. θα ξεπεράσουν το 2022 τα 35,4 εκατ.
Ασφάλεια και την αξιοπιστία στο δίκτυο
Η αναβάθμιση και η ασφάλεια του δικτύου είναι ο δεύτερος πυλώνας. Όπως περιγράφεται στο Επιχειρησιακό Πλάνο 2018-2022, που έχει στη διάθεσή του το «Βήμα», η υποχρηματοδότηση, κατά τα προηγούμενα έτη, είχε ως αποτέλεσμα να υλοποιούνται εργολαβίες συντήρησης μικρής κλίμακας όπου εντοπίζονταν οξεία προβλήματα, αυξάνοντας τις βραδυπορίες στα υπόλοιπα προβληματικά σημεία, προκειμένου να διατηρηθεί ένα επίπεδο ασφάλειας. Με αρνητικές φυσικά επιπτώσεις στη χωρητικότητα και την ανταγωνιστικότητα του δικτύου.
Μέχρι το 2022, ο ΟΣΕ προβλέπεται να υλοποιήσει επενδύσεις σε έργα ανάταξης της επιδομής, ύψους 162,6 εκατ., για τη συντήρηση, ανάταξη και προμήθεια εξοπλισμού πρώτης προτεραιότητας, προβλέπονται 156,86 εκατ., ενώ για τη συντήρηση γραμμών 16,59 εκατ. Για το τρέχον έτος, έχει ήδη υποβληθεί προς έγκριση φάκελος έργων αναβάθμισης για τα οποία ο Οργανισμός έχει εξασφαλίσει 15 εκατ. ευρώ.
Οι επενδύσεις στο δίκτυο, που θα είναι ηλεκτροδοτούμενο κατά 40% το 2022 σε σχέση με 24% σήμερα, θα μειώσουν τις βραδυπορίες ως μέρος του ενεργού δικτύου, μήκους 2.240 χλμ., από 23% σταδιακά στο 15%. Σήμερα, ο μέσος χρόνος άρσης βραδυποριών είναι 62 ημέρες και εκτιμάται ότι θα μειωθεί σε 30. Όσον αφορά τις καθυστερήσεις δρομολογίων, που το 2017 οφείλονταν στον ΟΣΕ σε ποσοστό 47% προβλέπεται να μειωθούν σε 25%. Εξέλιξη σημαντική όχι μόνο για το κύρος, αλλά και για το ταμείο του Οργανισμού καθώς οι operatorsέχουν αξιώσεις αποζημίωσης.
Ιδιαίτερη μέριμνα λαμβάνεται για την ασφάλεια στο δίκτυο, αλλά και στους σταθμούς. Όλοι οι υποσταθμοί του Προαστιακού έχουν εξοπλισθεί με συστήματα καμερών, ενώ για την αναβάθμιση των τεχνικών μέσων ασφαλείας θα δαπανηθούν συνολικά 3,6 εκατ. ως το 2022. Όσο για τη βελτίωση της ασφάλειας στις ισόπεδες διαβάσεις, όπου προκαλούνται τα περισσότερα ατυχήματα με εμπλοκή τρένου, πέραν της κατάργησης όπου υπάρχει δυνατότητα, θα πραγματοποιηθούν στα επόμενα 4 χρόνια και συνολικές επενδύσεις 400.000 ευρώ.
Νέες υπηρεσίες, καινοτομία, εκπαίδευση
Η έμφαση στην καινοτομία και η ανάπτυξη νέων υπηρεσιών εντάσσονται στον σχεδιασμό του ΟΣΕ. Στις νέες υπηρεσίες που μπορεί να παρέχει ο διαχειριστής υποδομής περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων οι χώροι στάθμευσης συρμών και μακροχρόνιας στάθμευσης βαγονιών, η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας σε σταθμεύοντες συρμούς, οι χώροι προσωρινής αποθήκευσης εμπορευματοκιβωτίων, η παροχή wifi και υπηρεσιών κινητής σε επιβάτες, οι υπηρεσίες handling και φύλαξης αποσκευών, οι χώροι VIP, τα πάρκινγκ αυτοκινήτων.
Με επενδύσεις σε δράσεις ενσωμάτωσης νέων τεχνολογιών, ύψους 8 εκατ., ο Οργανισμός στοχεύει στη βελτίωση των υπηρεσιών, αλλά και της εύρυθμης λειτουργίας του δικτύου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα συστήματα παρακολούθησης δρομολογίων, με την επένδυση, ύψους 200.000 ευρώ, να ολοκληρώνεται το 2020, ενώ για την αξιοποίηση των δεδομένων από τα συστήματα ασφαλείας του δικτύου θα δαπανηθούν το ίδιο διάστημα 150.000 ευρώ.
Για την ανάπτυξη της Σιδηροδρομικής Ακαδημίας, από την οποία θα βγουν οι επόμενες γενιές σιδηροδρομικών της χώρας, ενώ σχεδιάζεται να γίνει και διεθνής εκπαιδευτικός κόμβος, πρόκειται να διατεθούν εμποσθοβαρώς 3,18 εκατ. Από αυτά, στα επόμενα δυο χρόνια θα διατεθούν 2 εκατ. για την προμήθεια συστημάτων προσομοίωσης για εκπαίδευση μηχανοδηγών και άλλων ειδικοτήτων.
Νέες προοπτικές ανοίγει το Θριάσιο 2
Μεγάλο στοίχημα αποτελεί η αξιοποίηση των 1.450 στρεμμάτων στο Θριάσιο. Η συμμετοχή του ΟΣΕ στο επενδυτικό σχήμα –με ποσοστό που θα καθοριστεί από τη διαγωνιστική διαδικασία- ανοίγει νέα πεδία δράσης και τον τοποθετεί πάλι στην πρώτη γραμμή. Ο διαγωνισμός βρίσκεται στο τελικό στάδιο προετοιμασίας και η προκήρυξη αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», εντός του επόμενου 10ημέρου.
Η τροχοδρόμηση το μεγαλύτερου Logistics Parkτης χώρας, στο οποίο ο ΟΣΕ έχει τη σιδηροδρομική υποδομή και τις αποθήκες, αναμένεται να αυξήσει τα έσοδα πάνω από τις εκτιμήσεις του επιχειρησιακού σχεδίου. Μετά την ψήφιση τροπολογίας τον περασμένο Νοέμβριο, με πρωτοβουλία του υπουργού Υποδομών κ. Χρήστου Σπίρτζη, ανατέθηκε η αποκλειστική διαχείριση και εμπορική εκμετάλλευση του Εμπορευματικού Σιδηροδρομικού Σταθμού και του Σταθμού Διαλογής στον ΟΣΕ.
«Το επιχειρησιακό σχέδιο του ΟΣΕ 2018-2022, που πρόσφατα εγκρίθηκε από τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, αποτελεί προϊόν μακράς επεξεργασίας και λήψης της νέας πραγματικότητας στην ελληνική σιδηροδρομική αγορά. Ο ΟΣΕ καλείται ως Εθνικός Διαχειριστής Υποδομής να προσφέρει ισότιμα σε όλες τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις το σύγχρονο πλέον δίκτυο με ραγδαία αύξηση της χωρητικότητας, δεδομένου ότι σε λίγο καιρό θα λειτουργεί το Εμπορευματικό Σιδηροδρομικό Κέντρο του Θριάσιου Πεδίου, ενώ συνεχίζεται αμείωτα η σύνδεση με όλα τα λιμάνια και τις μεγάλες βιομηχανικές ζώνες της χώρας μας»σχολιάζει στο «Βήμα» η διοίκηση του ΟΣΕ, ο πρόεδρος κ. Γεώργιος Κακουλάκης και ο διευθύνων σύμβουλος κ. Παναγιώτης Θεοχάρης.
