Πολίτες δέσμιοι της ανομίας και πρόσφυγες όμηροι της εκμετάλλευσης

«300 καταλήψεις ανοίγουν τον δρόμο». Είναι ένα από τα δεκάδες συνθήματα που κοσμούν τους τοίχους του υπό κατάληψη 5ου ΓΕΛ Αθηνών, το οποίο βρίσκεται κάτω από τη Γαλλική Ακαδημία. Μπορεί η λίστα των καταγεγραμμένων καταλήψεων στην Αθήνα να μην αριθμεί τις 300 αλλά περίπου 45, δεν παύει όμως να μην αποτελούν προβλήματα αφενός για τους ιδιοκτήτες των οικημάτων και αφετέρου για τους περιοίκους, οι οποίοι δηλώνουν στο «Βήμα» ότι βρίσκονται όμηροι της ανομίας αλλά και της απουσίας της Πολιτείας. Οι περισσότερες βρίσκονται γύρω από την πλατεία Εξαρχείων και πλην εκείνων που λειτουργούν ως χώροι φιλοξενίας προσφύγων οι υπόλοιπες αποτελούν ορμητήρια για καταδρομικές επιθέσεις. Κατά καιρούς η Αστυνομία προχωρεί σε επιχειρήσεις εκκένωσης, αλλά ύστερα από λίγες ημέρες οι καταληψίες επανέρχονται. Ηλεκτρονικοί υπολογιστές, καδρόνια, αντιασφυξιογόνες μάσκες και υλικά για βόμβες μολότοφ μεταφέρονται έπειτα από κάθε εκκένωση στα εργαστήρια της Αστυνομίας. Την περασμένη Δευτέρα αστυνομικοί έβαλαν τέλος στην κατάληψη Gare στην οδό Καλλιδρομίου –την οποία ανακατέλαβαν αναρχικοί ύστερα από δύο ημέρες -, στην κατάληψη επί της οδού Ζαΐμη 11 και σε εκείνη της οδού Ματρόζου 45 στο Κουκάκι.

Η κατάληψη του 5ου ΓΕΛ Αθηνών είναι μια από τις 16 καταλήψεις φιλοξενίας προσφύγων και μετρά ήδη δύο χρόνια. Ακόμα και σήμερα κανένας δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ποιος κινεί τα νήματα, ποιος εγγυάται για την ασφάλεια των προσφύγων και γιατί κανένας δεν επεμβαίνει για την εκκένωση του χώρου. Οι περίοικοι δηλώνουν εξοργισμένοι με την όλη κατάσταση. Οχι με τους ανθρώπους που μένουν εκεί αλλά κυρίως με εκείνους που διαχειρίζονται την κατάληψη. «Ο πρώτος καιρός ήταν εφιαλτικός γιατί ήρθαν απευθείας γύρω στα 600 άτομα και γινόταν χαμός. Αυτά τα δύο χρόνια έχουμε δεινοπαθήσει. Δεν υπάρχει μεσημέρι, δεν υπάρχει Σάββατο. Βγαίνουν στο προαύλιο ό,τι ώρα θέλουν και παίζουν μπάλα, φωνάζουν, βάζουν μουσική δυνατά. Μαγειρεύουν έξω σε κάτι καζάνια. Αναγκαστήκαμε να βάλουμε διπλά παράθυρα για τον θόρυβο» αναφέρουν στο «Βήμα».

Παρ’ όλο που υπάρχουν αρκετές δομές φιλοξενίας προσφύγων, φαίνεται ότι κάποιοι προτιμούν να μείνουν στις καταλήψεις γιατί δεν τους ζητούν έγγραφα. Μάλιστα κυκλοφορεί ανάμεσά τους χαρτί με τυπωμένες τις διευθύνσεις των καταλήψεων, ενώ οι διαχειριστές δεν διστάζουν να τις κατηγοριοποιήσουν σε πρώτης και δεύτερης κατηγορίας.

«Πέτυχα μια μέρα κάποιον ο οποίος κρατούσε ένα χαρτάκι στο χέρι του με σημειωμένες όλες τις καταλήψεις που φιλοξενούν πρόσφυγες. Εψαχνε να δει ποια κατάληψη του άρεσε για να μείνει. Κάποιες ήταν κυκλωμένες· αυτές ήταν δεύτερης κατηγορίας».

«Το θέμα δεν είναι οι δυστυχείς πρόσφυγες αλλά αυτοί που τους διαχειρίζονται, οι οποίοι θέλουν τον χώρο για δικούς τους λόγους» σχολιάζουν οι περίοικοι. «Οι πρόσφυγες θα μπορούσαν να βρουν και καλύτερη στέγη, υπάρχουν τόσες οργανώσεις που φροντίζουν να τους βρουν αξιοπρεπή μέρη για να μείνουν. Ανθρωποι είναι και αυτοί. Αναγκάζονται να πλύνουν τα πιάτα τους και τα ρούχα τους σε μια βρύση που υπάρχει στο πάρκο του Αγίου Νικολάου. Πριν από λίγο καιρό υπήρχε πρόβλημα με την αποχέτευση. Παρ’ όλο που υπήρχε η λύση των χημικών τουαλετών, ο υπεύθυνος της κατάληψης ζητούσε από τον δήμο σύνδεση με την αποχέτευση για να νομιμοποιήσει την κατάληψη. Ευτυχώς που δεν έγινε. Επί τρεις μήνες ήμασταν και εμείς και οι πρόσφυγες όμηροι των ακαθαρσιών τους. Το έκαναν επίτηδες ώστε να αγανακτήσουμε, να διαμαρτυρηθούμε στον δήμο και εκείνος με τη σειρά του να ικανοποιήσει το αίτημά τους. Τώρα ρίχνουν κουβάδες με ακαθαρσίες στα φρεάτια στον πεζόδρομο. Η δυσοσμία είναι ανυπόφορη» περιγράφουν ζητώντας από τον δήμο να διεκδικήσει το κτίριο για το οποίο, σύμφωνα με τους περίοικους, υπάρχει δωρεά από το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος ώστε να λειτουργήσει ξανά ως σχολείο.

Μιλώντας στο «Βήμα» ο δήμαρχος Αθηναίων κ. Γιώργος Καμίνης σχολιάζει: «Οι καταλήψεις ούτε την αξιοπρέπεια και τα αυτονόητα δικαιώματα των προσφύγων διασφαλίζουν ούτε την ομαλή λειτουργία και ζωή της πόλης και των κατοίκων της εξυπηρετούν. Στην Αθήνα κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε το Προσφυγικό στις πιο δραματικές του διαστάσεις. Περισσότεροι από 800.000 πρόσφυγες πέρασαν από το κέντρο της πρωτεύουσας. Κληθήκαμε να ξεπεράσουμε τα μεγάλα κενά σχεδιασμού, τον αιφνιδιασμό και την ανεπάρκεια της κυβέρνησης στο Προσφυγικό, και νομίζω ότι τα καταφέραμε. Η θέση των προσφύγων δεν είναι ούτε στις πλατείες, ούτε στα πάρκα, ούτε σε καταλήψεις που προσβάλλουν κάθε ανθρωπιστική αξία. Πριν από λίγους μήνες πρωτοστατήσαμε στην ανάγκη να τερματιστεί κατάληψη που έγινε στο κτίριο του Ερυθρού Σταυρού στην οδό Αλκιβιάδου. Σε μια περιοχή που υπάρχουν ήδη άλλες τρεις καταλήψεις για πρόσφυγες. Ξέρετε ποιο είναι το εξωφρενικό; Κατέλαβαν κτίριο που προοριζόταν να γίνει στέγη για ασυνόδευτους ανήλικους πρόσφυγες, να καλύψει δηλαδή μια πολύ μεγάλη ανάγκη. Ευτυχώς η κατάληψη τερματίστηκε, γιατί ήταν στην αρχή της. Η πίεσή μας προς το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη απέδωσε. Δεν βλέπω όμως τη βούληση για συνέχεια. Σας θυμίζω ότι τόσο η Βίλα Αμαλίας, που έγινε ένα σύγχρονο σχολείο και έδωσε αισιοδοξία στην πλατεία Βικτωρίας, όσο και η Δημοτική Αγορά Κυψέλης, που ξαναζωντάνεψε τη Φωκίωνος Νέγρη, προτού τις παραλάβουμε τελούσαν υπό κατάληψη. Επιστρέψαμε τα κτίρια στην κοινωνία, στην οποία ανήκουν, θεωρώ με τον καλύτερο τρόπο».

Ηρθε από την Αμερική και βρήκε «ενοίκους» στο σπίτι της

Η κυρία Αμαλία Κουτσόγιωργα επιστρέφοντας για ολιγοήμερες διακοπές τον Σεπτέμβριο του 2016 στην Αθήνα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ζει μόνιμα, αντίκρισε την εξαώροφη πολυκατοικία που διαθέτει στην οδό Σπυρίδωνος Τρικούπη 17 να σφύζει «ξαφνικά» από ζωή. Λόγω της κρίσης η πολυκατοικία που βρίσκεται μια ανάσα από την πλατεία Εξαρχείων είχε μείνει ξενοίκιαστη. Οταν οι ιδιοκτήτες θέλησαν να την επισκεφθούν για να δουν σε τι κατάσταση βρίσκεται και να εκκινήσουν τις διαδικασίες συντήρησης και ενοικίασης των διαμερισμάτων, ήρθαν αντιμέτωποι με την «Κατάληψη Στέγη Προσφύγων».

«Τι φοβερό πράγμα είναι αυτό να μπαίνουν μέσα σε σχολεία, μέσα σε ξένα κτίρια. Μια φρίκη. Το κράτος θα τους έβαζε μέσα στα δικά του κτίρια; Υπάρχει τέτοια αδράνεια την οποία δεν κατανοώ. Πώς μπορούν να στεγάζουν ξένο κόσμο στην περιουσία άλλων και κανείς να μην κάνει κάτι;» σχολιάζει στο «Βήμα» η κυρία Δώρα Φωτοπούλου, αδελφή της ιδιοκτήτριας, η οποία έχει αναλάβει την υπόθεση. «Πήγαμε μια μέρα να δούμε την πολυκατοικία και είδαμε άγνωστους προς εμάς ανθρώπους να μπαίνουν με πράγματα στα χέρια. Πήγαμε κατευθείαν στο ΑΤ Εξαρχείων και το καταγγείλαμε. Αλλά δεν έγινε τίποτα» σημειώνει η κυρία Φωτοπούλου.

Αυτά τα σχεδόν δύο χρόνια που η πολυκατοικία της οδού Σπ. Τρικούπη τελεί υπό κατάληψη οι ιδιοκτήτες έχουν ζητήσει αρκετές φορές να έρθουν σε επαφή με τον υπουργό Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη κ. Νίκο Τόσκα, αλλά έπεσαν πάνω σε κλειστές πόρτες.

Οπως καταγγέλλει η κυρία Φωτοπούλου, ο δικηγόρος της οικογένειας, που έχει αναλάβει την υπόθεση, ανακάλυψε ότι η μήνυση που είχαν υποβάλει «παραμένει κλεισμένη σε κάποιο συρτάρι, κατόπιν εντολής ανωτέρων προσώπων. Κάποια στιγμή μάθαμε ότι τον περασμένο Αύγουστο η Αστυνομία επιχείρησε να τους βγάλει έξω, όμως από κάπου έλαβαν εντολή για να μην προχωρήσουν στην εκκένωση του κτιρίου. Μάλιστα ενημερωθήκαμε ότι στο κτίριο υπάρχει κάποια ΜΚΟ η οποία δηλώνει ότι πληρώνει σε πληρεξούσιο δικηγόρο ενοίκιο αλλά εμείς δεν έχουμε ορίσει κάποιον. Δεν ξέρω τι να πω, μπορεί να μας κοροϊδεύουν κιόλας».

Ορμητήριο δράσης αναρχικών

Τον Μάιο του 2009 αναρχικές συλλογικότητες σπάνε την είσοδο του νεοκλασικού με τον αριθμό 11 στην οδό Ζαΐμη, στα Εξάρχεια, και κρεμούν στο μπαλκόνι τη μαυροκόκκινη σημαία τους. Μέχρι την περασμένη Δευτέρα, με ένα μικρό «διάλειμμα» το καλοκαίρι του 2010, το κτίριο της οδού Ζαΐμη τελούσε υπό κατάληψη. Το οίκημα του 1920 αγοράστηκε από την ΕΣΗΕΑ τον Νοέμβριο του 1997 με σκοπό να αναδειχθεί το πολιτιστικό έργο της Ενωσης. Ωστόσο, μέχρι το 2009, οπότε και καταλήφθηκε από αναρχικές συλλογικότητες, παρέμενε αναξιοποίητο.

Στρώματα, πεταμένα ρούχα, γκραφίτι παντού, ποδοσφαιράκι με το σήμα της αναρχίας αλλά και ταξινομημένη βιβλιοθήκη βρήκαν οι αστυνομικοί εντός του κτιρίου το πρωινό της περασμένης Δευτέρας. Από την Ενωση Συντακτών τονίζουν ότι η επιχείρηση εκκένωσης έγινε με πρωτοβουλία της αστυνομίας καθώς οι ίδιοι δεν είχαν υποβάλει ποτέ μήνυση. Εκτός από ζημιές οι αναρχικοί της οδού Ζαΐμη άφησαν πίσω τους και φουσκωμένους λογαριασμούς καθώς τα ρολόγια της ΔΕΗ βρίσκονταν εντός του οικήματος με αποτέλεσμα τα συνεργεία να μην μπορούν να διακόψουν την παροχή ρεύματος και τους μετρητές να συνεχίζουν να γράφουν κιλοβατώρες.

Από εδώ και στο εξής η ΕΣΗΕΑ στρέφεται προς την άμεση αξιοποίηση του οικήματος προτού αυτό ανακαταληφθεί. Μάλιστα, το ΔΣ με ομόφωνη απόφασή του προτείνει στον υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής κ. Δημήτρη Βίτσα να χρησιμοποιήσει το κτίριο ως χώρο φιλοξενίας των ασυνόδευτων παιδιών των προσφύγων. «Στόχος της ΕΣΗΕΑ είναι η κοινωνική προσφορά και η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της» αναφέρει στο «Βήμα» η αντιπρόεδρος της ΕΣΗΕΑ και υπεύθυνη για τη διαχείριση των οικημάτων της περιουσίας της Ενωσης, κυρία Αρια Αγάτσα.
Ωστόσο αυτά τα σχέδια θα παραμείνουν προς το παρόν σχέδια αφού το βράδυ της Παρασκευής το κτίριο επανακαταλήφθηκε.